Ook PS wil nu gratis openbaar vervoer

Na de PVDA en CDH pleit nu ook de PS ervoor om het vervoersnet van de MIVB gratis toegankelijk te maken. Aan Nederlandstalige kant is er veel minder animo voor. “Onbetaalbaar en sociaal onrechtvaardig”, zegt Bianca Debaets (CD&V). De maatregel zou 200 à 260 miljoen euro per jaar kosten.

De nieuwe socialistische vicevoorzitter van de MIVB, Lofti Mostefa, stelde enkele dagen geleden voor om het Brussels openbaar vervoer gratis te maken ’s avonds en in het weekend. Maar nu wil de PS nog verder gaan. “In de loop van de volgende legislatuur willen we het MIVB-net gratis maken voor Brusselaars tot 18 jaar en in een volgende fase tot 25 jaar”, zegt parlementslid Ridouane Chahid in Le Soir. “Op termijn willen we het gratis maken voor alle Brusselaars.” Dat zou ten vroegste kunnen in 2024.

De PVDA pleit al langer voor gratis openbaar vervoer en eerder deze maand diende CDH een resolutievoorstel in om de haalbaarheid ervan te onderzoeken. “We willen de kosten en baten ervan objectiveren”, aldus Benoît Cerexhe. Gratis openbaar vervoer staat al sinds 1999 in het partijprogramma van de humanisten.

Eerder toonde ook Défi zich voorstander, maar die partij laat vandaag een voorzichtiger geluid horen. “Het aantal reizigers zou met 30 procent stijgen”, zegt parlementslid Marc Loewenstein. “De MIVB zou niet kunnen volgen met het aanbod.” Défi wil het geld liever inzetten voor de bouw van bijkomende metrolijnen. Het Gewest zou jaarlijks met 200 à 260 miljoen euro extra over de brug moeten komen om het verlies aan inkomsten te compenseren.

Populistisch

Behalve MR is ook Ecolo niet gewonnen voor gratis openbaar vervoer. “Een kwart van de reizigers zijn pendelaars en dan zouden zij niet meer moeten bijdragen”, zegt lijsttrekker Alain Maron. Het zijn met andere woorden de Brusselaars, gemiddeld minder bemiddeld dan de pendelaar, die er zouden voor opdraaien. De groenen zien wel marge voor meer voorkeurstarieven. Daarnaast willen ze het geld investeren in bijkomende lijnen en hogere frequenties.

Het thema leeft voorlopig weinig aan Nederlandstalige kant. Voor Bianca Debaets (CD&V), staatssecretaris voor Verkeersveiligheid, neigen de voorstellen naar populisme. “Het is niet alleen onbetaalbaar, maar ook sociaal onrechtvaardig”, zegt ze in La Dernière Heure. “Uiteindelijk is het de Brusselse belastingbetaler die ervoor zal opdraaien.”

Volgens Debaets moet het gevoerde beleid worden verdergezet. De MIVB zag het aantal reizigers de voorbije tien jaar toenemen met 44 procent door investeringen in aanbod en comfort. “Mensen zijn bereid om te betalen voor kwaliteit”, klinkt het. “De inkomsten zullen nodig zijn als we het net verder willen uitbreiden. We mogen de mensen geen zand in de ogen strooien. Dit idee is niet sterker dan een kaartenhuisje.”

Minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) is niet tegen, maar vindt het geen prioriteit. "Het belangrijkste is dat we nu verder investeren in nieuwe trams, metro's en bussen", klinkt het. "Als er daarna nog middelen over zijn, kunnen we kijken naar de tarieven."

Luxemburg, Hasselt en Parijs

Voorstanders wijzen naar buitenlandse voorbeelden zoals Tallinn, de hoofdstad van Estland, waar bus en tram gratis zijn sinds 2013. Volgend jaar wil het Groothertogdom Luxemburg alle openbaar vervoer gratis maken.

Els Ampe, Open VLD-lijsttrekker voor het Vlaams Parlement, verwijst dan weer naar Hasselt, waar het gratis openbaar vervoer is afgevoerd wegens te duur.

En Parijs concludeerde na onderzoek dat de maatregel niet interessant is. Gratis openbaar vervoer overtuigt vooral mensen die te voet gaan of de fiets nemen, luidt het. De impact op het autoverkeer zou dan ook verwaarloosbaar zijn.