Rudi Dierick (OVV): 'Subnationaliteit is niet ondenkbaar'

Vlaanderen voert de Jobkorting in. Die levert Vlaamse gezinnen tot zeshonderd euro per jaar op. De Vlaamse Brusselaars kunnen de korting op hun buik schrijven. Minister Guy Vanhengel (Open VLD) vindt dat Vlaanderen hiermee een verkeerd signaal geeft, maar Rudi Dierick van het Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen (OVV) is het daar niet mee eens. "Het is kiezen of delen."

Het OVV is de koepel van Vlaamsgezinde verenigingen. Dat gaat van vzw'tjes van enkele tientallen leden tot grote zuilverenigingen als het Davidsfonds. Een werkgroep van het OVV werkt aan een nota over Brussel. Dat is op zich al een hele verdienste. De Vlaamse beweging heeft het knap lastig met Brussel, geeft ook Rudi Dierick toe. Sommigen willen Brussel laten vallen, anderen zien er nog de meerwaarde van in.

Het OVV wil nagaan wat er van Brussel moet worden als de twee gemeenschappen het in dit land voor het zeggen krijgen. "We willen nagaan hoe de dienstverlening aan de Vlaamse Brusselaars het best verzekerd kan worden bij een verdere staatshervorming. Het verhaal van de Jobkorting toont aan dat die denkoefening geen overbodige luxe is. Daarnaast willen we de belangen van de Vlaamse gemeenschap in Brussel veilig stellen."

Bij een confederaal België met twee deelstaten moet in Brussel het principe van subnationaliteit worden ingevoerd...
Rudi Dierick: "Niet noodzakelijk. Experts hebben enkele alternatieven uitgewerkt. Een eerste alternatief kent geen subnationaliteit. De Brusselaars maken gebruik van de diensten van beide gemeenschappen: onderwijs, cultuur, gezondheidszorg, kinderbijslag,... De financiering gebeurt via een zogenaamde gebruiksgestuurde financiering van de gemeenschapsdienstverlening. Dat wil zeggen dat ze betalen per geleverde dienst, bijvoorbeeld met vouchers."

"Een beter alternatief laat Brusselaars de vrijheid om al dan niet voor een van de gemeenschappen te kiezen. Ze kunnen kiezen tussen drie stelsels. Ofwel het Vlaamse, ofwel het Franstalige, ofwel kiezen ze niet. Als ze Frans of Vlaams kiezen, is het eenvoudig: ze betalen belastingen aan 'hun' gemeenschap en genieten er ook van alle voordelen, inclusief bijvoorbeeld de Jobkorting."

En waar betaalt de derde groep belastingen?
Dierick: "Er zijn twee mogelijkheden. Ofwel maken we het gemiddelde van het Vlaamse en het Franstalige fiscale stelsel, ofwel bepalen die twee stelsels een vork waartussen de Brusselse fiscaliteit moet blijven. Als Brussel er toch van wil afwijken, dan moet het daarvoor de twee deelstaten toestemming vragen. Zo willen we vermijden dat Brussel zichzelf uitroept tot een fiscaal paradijs, een Monaco aan de Zenne."

Klinkt dat niet als een vereenvoudiging van dit ingewikkelde land?
Dierick: "Het heeft het voordeel van de duidelijkheid. Het is transparant en democratisch. Nu weten we niet precies waar het Brusselse geld naartoe vloeit. En wát we weten, stemt ons niet hoopvol: het geld vloeit vaak naar exclusief Franstalige initiatieven. Kijk naar het Crècheplan: er staat geen enkele Nederlandstalige crèche op stapel."
"Anderzijds wil Vlaanderen een eigen fiscaal beleid kunnen voeren. Nu is er voor het loonbeleid maar een marge van enkele procenten, de rest is volledig federaal bepaald. Vlaanderen kan geen kant uit. De Franstaligen hebben het roer in handen."

Mensen als Open VLD-parlementslid Sven Gatz zeggen: gemeenschapsfiscaliteit bestaat nergens.
Dierick: "Is dat wel zo? Er zijn nu ook regelingen voor expats en eurocraten. En de dienstverlening van de ziekenfondsen verschilt ook onderling."

Een ander argument tegen subnationaliteit is dat het de spanningen tussen Brusselaars onderling ten top zal drijven. Brussel als een soort Sarajevo.
Dierick: "Van de Vlamingen zal het geweld in elk geval niet komen. En dat Franstaligen tegen subnationaliteit zijn, hoeft niet te verwonderen. De Franse gemeenschap is er als de dood voor dat ze rekenschap zal moeten afleggen van haar eigen beleid en de bijbehorende kosten. Pas bij een opdeling in twee deelstaten zal het rampzalige beleid van de Franse gemeenschap aan de oppervlakte komen."

Toch lijkt dit land eerder in de richting te evolueren van een confederalisme met drie gewesten.
Dierick: "Wat de lokale aangelegenheden betreft, hebben we er geen probleem mee dat de Brusselaars hun eigen stad besturen, op voorwaarde dat er waarborgen zijn voor de Brusselse Vlamingen en de Vlaamse gemeenschap. Maar de opvatting dat Brusselaars alleen over hun lot moeten kunnen beslissen, delen we zeker niet. Dat is de parochiementaliteit van mensen als Philippe Van Parijs. Er komen dagelijks 350.000 forenzen naar Brussel. Die mogen ook een vinger in het pap in hun eigen hoofdstad. Haal ze weg, en de Brusselse economie stuikt in elkaar."