Brusselse uitgever moet alternatieve versie 'Maus' vernietigen

Flammarion, de Franse uitgever van Art Spiegelmans meesterwerk ‘Maus’, onderneemt juridische stappen tegen de Brusselse uitgever La Cinquième Couche. Onder de noemer ‘Katz’ heeft die een alternatieve versie van het stripverhaal over de holocaust gepubliceerd. De 800 exemplaren worden weldra vernietigd.

In het vorig jaar gepubliceerde boek Katz worden alle personages voorgesteld als katten, los van hun nationaliteit. Art Spiegelman had zijn goedkeuring niet gegeven voor de vervorming van zijn novel, "omdat de vervorming de complexiteit van mijn werk zou tenietdoen." Volgens de makers betreft het hier een artistieke vervorming: de systematische wijziging van één aspect verandert de hele betekenis.

Art Spiegelman verwerkte eind jaren tachtig en begin jaren negentig in de zwart-wit graphic novel Maus het aangrijpende verhaal van zijn ouders, die tijdens de Tweede Wereldoorlog als Joodse inwoners in Polen in een concentratiekamp terechtkwamen. In 1992 kreeg hij daarvoor een Pulitzerprijs.

De Joden worden in de novel voorgesteld als muizen, de Duitsers als katten, de Amerikanen als honden, de Polen als varkens, de Fransen als kikkers, Zweden als herten en zigeuners als motten. Een kind van een Jood en een Duitser wordt getoond als een muis met kattenstrepen.

De Brusselse uitgever La Cinquième Couche, die als collectief fungeert en dus niet met een persoonsnaam wil vermeld worden, vermeldt in een gesprek met brusselnieuws.be twee hoofdredenen voor de publicatie. Vooreerst de strijd voor de artistieke vrijheid, inclusief het vrij omgaan met het bestaande cultuurpatrimonium. Ten tweede het verzet tegen de zogenaamde 'essentialistische benadering' van Art Spiegelman. "Door de Duitsers als katten voor te stellen en de Joden als muizen lijken alsof de Duitsers genetisch geprogrammeerd te zijn als slechteriken en de Joden als slachtoffers. Dat beeld willen we doorprikken," zegt de uitgever, die zelf van Joodse afkomst is.

Conflict
Is dit ook een verwijzing naar het conflict in het Midden-Oosten? "Neen, impliciet noch expliciet was het de bedoeling om een parallel te trekken met het Midden-Oosten. Maar toch kan men niet anders dan er een mogelijke vergelijking in te zien," aldus de uitgever.

Een rechtbank in Parijs verleende maandagmorgen uitstel aan de Brusselse uitgever om tot een vergelijk te komen met Flammarion. "We gaan akkoord met de vernietiging van de boeken en zelfs met de vernietiging van onze harde schijven. We hebben immers geen geld om het debat ten gronde te voeren voor de rechtbank."

De overeenkomst tussen beide partijen moet vóór volgende dinsdag getekend worden, want dan komt de rechtbank opnieuw bijeen.