Column Freddi Smekens: Baaliere

W anneer men het begrip 'bijleren', 'baaliere', in de ruimst mogelijke context bekijkt, is het volgens mij niet uitgesloten dat elk van ons iedere dag 'eet kan baaliere'.

Misschien moet ik het eerder hebben over haast elke dag, maar als het over liere en baaliere gaat, is mijn optimisme nauwelijks in te tomen.

Elke dag iets, dus. Wat dat iets of eet ook moge zijn, want het kan met alles en nog wat te maken hebben. In de eerste plaats met het dagelijkse leven. We komen straks even terug op het feit dat men niet altijd beseft wannier we eet baagelied hemme. En ook niet, waarde lezer, da we on eemand anders eet baagelied hemme. Want ik zeg het graag met een Brussels adagium: "Gelak as waaile van d'ander liere, liere d'ander van ons." Mogen anderen komen en het eenvoudiger formuleren.

We hadden het daarnet over elke dag eet baaliere. Klopt die redenering, dan fluistert de uitmuntende leerling in het vak wiskunde mij in het oor: "Da zou wille zegge da we, par joer, draahonderdvaaifen­sestig dinge mier weite dan wa we 't joer doeveure al wiste." De lezer zal mij toestaan dat ik die bewering, zonder ze even nader te onderzoeken, lichtjes in twijfel trek.

Laten we beginnen met dat nadere onderzoek toe te spitsen op wat we zoal kunnen baaliere. Hierbij komt het erop neer hoe we erin slagen tot eet baaliere te komen. Volgens mij zijn daar evenveel middelen als methodes voor, zowel wat het baaliere door anderen als het baaliere áán die anderen betreft.

We mogen daarbij een derde element zeker niet uit het oog verliezen, namelijk dat het geenszins van ijdelheid getuigt wanneer men stelt dat we, op welk ogenblik dan ook, oek onszeulf eet kunne baaliere. Of er van dat laatste voorbeelden te over zijn, zou ik niet meteen durven te zeggen. Het is tenslotte aan de lezer om uit te maken wa hij zaain aaige de lesten taaid hei baagelied. Misschien een wat bruuske benadering van de zaak - wel, het zij zo.

Maar zoals het hoort, stel ik mijzelf bij die vraag als eerste in vraag. "Wa zou da na wel neki kunne zaain?" Het eerste wat bij mij opkomt, is: "Ik hem ma zeulf nuut eet baagelied." Maar ik weet, evenals de lezer trouwens, dat dat een leugentje om bestwil is. Zo hoef ik bijvoorbeeld mijn hersenen niet te pijnigen met de vraag of het gaat over ne noegel in de dui sloege, 'n prees in de prees steike, 'n lamp indrooie of dei prees er wei ooittrekke. En wanneer ik over e poer exempels spreik, zaain dat er mo e poer en gien twie mier. Zeker omdat de lezer die mij min of meer kent, ervan overtuigd is dat ik er ettelijke meer zou kunnen opnoemen. Soit!

Het kwam er dus op aan om duidelijk aan te geven da we van alleman, gruut of klaain, slum of stoem, altaaid eet kunne baaliere, en zeule van ons oek. Misschien heb ik dat laatste hier wat te veel benadrukt. Maar dat komt, althans volgens mij, omdat de uitspraak "Leustert na allemoe neki good wa da 'k aaile goen zegge" een haast magische formule blijkt te zijn. Het kan misschien wat eigenaardig klinken, want op dat ogenblik is de aandacht van de toehoorders haast optimaal. Misschien heeft dat te maken met het feit da we allemoe altaaid eet wille baaliere. Maar het is en blijft volgens mij altijd zo dat mensen die op een bepaald ogenblik alle aandacht voor zich opeisen, meestal niks te zegge hemme.

Bij alles wat voorafging, zal de lezer ongetwijfeld begrepen hebben dat ik baaliere en liere in het algemeen niet alleen ten zeerste op prijs stel, maar ook dat ik niet zonder zou kunnen leven. En het zou mij ten zeerste verwonderen moest da ni vè alleman van ons opgoen.

U zult mij ongetwijfeld toestaan deze Brusselse Rubriek in schoonheid af te ronden. "Ah, de stoefer es waal doe!" hoor ik daar door ouwe getrouwen roepen. Terwijl ik mij daarvan niets aantrek, waarde lezer, wou ik er graag op wijzen da 'k van elk van aaile - of het zal ni veul schille - veul baagelied hem. Mocht een klein stukje daarvan wederkerig zijn, dan zou mij dat ontzettend veel plezier doen. En as ge nog eet moot weite, weute ma wuune.