Column Freddi Smekens: Erin vleege

Over ons Brusselse werkwoordje vleege heb ik het hier al eerder gehad. De aandachtige lezer die er mij op attent maakte dat de uitdrukking vleege zeen ook 'honger hebben' betekent, wil ik bij dezen van harte bedanken. Maar graag over nu naar de uitdrukkingen vleege en erin vleege.

Wie van ons, waarde lezer, vleegt er niet af en toe neki good in ? Wanneer we ons in zo'n gemoedstoestand bevinden, laten we elke vorm van rust en kalmte achter ons. Met andere woorden: we kunne nemi achterooit goen as we gezeid hemme da w'erin goen vleege . Maar omdat overmoed niet bepaald het handelsmerk van de Brusselaar is, kan erin vleege hier en daar wat gerelativeerd worden. Dat vastberadenheid ons niet vreemd is, hoeft uiteraard ook niet onderstreept te worden. Ik zou stellen dat erin vleege veel, zo niet alles te maken heeft met zichzelf oppeppen. En toch blijf ik met een vraagje zitten, waarde lezer. Die kwam er toen ik mijn theorie over erin vleege voor een select gezelschap op tafel smeet. Iemand merkte toen terecht op: "As ge erin vleegt, mooj er toch oek kunnen ooit vleege." Alleen een echte Brusselaar zou op deze hoogst merkwaardige bedenking kunnen komen. Maar juist daarom is het ons geraden er even bij stil te staan.

Laat me even proberen de weinige twijfelaars onder u op mijn hand te krijgen. Stel dat iemand uitroept: "Da spelleke moot hee gedoen zaain! En zu rap meugelaaik! Want anders goen ik er zeulf neki in vleege!" En stel nu ook, waarde lezer, dat er na die boude uitspraak niets gebeurt. Men zal op dat ogenblik de persoon niet verwijten dat hij of zij er ni in gevlauge es. Met andere woorden, ons Brusselse erin vleege heeft even­veel met het woord als met de daad te maken.

Bij wat voorafging, maak ik me toch de bedenking die ik mij bij elk van onze Brusselse uitdrukkingen maak. Wat is nu het tegenovergestelde van erin vleege ? Een kleine rondvraag levert verschillende inzichten op. Als daar zijn: "Ik bougeir ni" , "Ik blaaif zitte" of het even metaforische als dichterlijke: "De weireld kan vergoen, ik trek het ma ni oen." Dat laatste vind ik overigens een mooi grafschrift. Net als: "Hij vlaug in zaain kist zonder dat hij 't wist." Maar genoeg zwarte humor nu. We hebben tenslotte nog tijd genoeg om er in dit ondermaanse in te vleege.

Erin vleege heeft wel degelijk met hoop en goede voornemens te maken. Bizar bij dat alles is dat onze uitdrukking erin vleege in ons Algemeen Nederlands overeenkomt met ervoor gaan . En nu we het nu toch over taalgebruik hebben, sta ik graag even stil bij erin vleege in de verleden tijd. Volgens mij kan men moeilijk zeggen: "Ik ben er neki good in gevlauge." De uitleg die daarbij past, is dat we nuut ni oemzeen no wa we aaigelaaik in gevlauge zaain . Zo simpel is dat, waarde lezer.

Erin vleege heeft dus, zoals gezegd, alles te maken met vastberadenheid. Maar bij het tegenovergestelde van erin vleege wou ik toch de bemerking maken dat de uitspraak: "Ik trek het ma ni oen" , die hierboven ter sprake kwam, even vastberaden kan overkomen.

Het enige wat ik wil onthouden, waarde lezer, is dat onze uitdrukking erin vleege geen enkele negatieve betekenis in zich heeft. Anders is het misschien gesteld met: "Ik goen dat hee neki arrangeire" of: "We goen doe neki 'n maav' oen passe." Met erin vleege geven we te kennen niet bij de pakken te blijven zitten.

Ten slotte wou ik nog opmerken, waarde lezer, dat de aansporing: "Vleegt er neki in" soms heel goed van pas kan komen. Zeker omdat men van de persoon tot wie men zich richt, niet verwacht dat hij of zij weet wáár er eigenlijk in gevlauge moo weudde. Al bij al doen we er allemaal goed aan er af en toe eens duchtig in te vleege . En wie er echt gien goesting in heit , kan zich altijd troosten met het feit dat het eventueel morgen flying weather kan zijn.

Dat was het dan wat mijn vlieginstructies betreft, waarde lezer. In de hoop dat elk van ons met brio een vliegbrevet haalt om erin te vleege , wens ik iedereen alvast een veilige landing. En da we er nog zuveul meugelaaik vleegheure kunne baa doon.