Conciërge in Brussel: Rute Rebello, een vrolijke Portugese aan de Louizalaan

In een riant fiftiespand aan de Louizalaan heeft Rute Rebello haar eigen appartement als conciërge. ’s Ochtends, als ze de bewoners ziet passeren terwijl ze de gangen dweilt, zet ze de sfeer met haar onaflatend goed humeur. “Voor een goede mop ben ik altijd te vinden.”

In de oudere appartementsblokken aan de Louizalaan draait meer dan één Portugese mee als conciërge. Ook Rute Rebello houdt het al dertien jaar vol op nummer 131. “Vergis je niet met de kantoorflats van hiernaast: de gevel is identiek, maar in mijn blok wonen achttien particulieren,” zo verduidelijkt ze meteen. “De oudste bewoner is een chique 92’er, bijna 93 zelfs. Iedere dag, weer of geen weer, maakt hij een wandeling om fit te blijven. Hij gaat zelfs meer naar buiten dan ik. Al help ik hem wel met de post boven te brengen. Of andere dingen, zoals naar de apotheker gaan als het eens wat minder gaat. Meer verwacht hij niet van me, want hij heeft zelf een Portugese poetsvrouw.”

Rebello is een rasechte Portugese, uit het onooglijke Papagovas de Baixo, zeventig kilometer boven Lissabon. Ze was nog jong toen ze naar Brussel kwam als schoonmaakster. “Voor ik als conciërge solliciteerde, was ik huishoudster in de Schumanwijk.”

“Deze job wil ik altijd blijven doen. Meer vrijheid kan ik me niet indenken. Toen ik acht jaar geleden een tweede dochter kreeg, mocht ik haar bij me thuis houden en ondertussen mijn werk regelen. Het heeft me een dure kindercrèche uitgespaard. En toen ik een cursus voor naaister wou volgen, mocht ik mijn werkuren veranderen. Neen, ik mag niet klagen, iedereen, en ook de syndic IGB ziet me graag.”

Alle sleutels

De doordeweekse taken van de pittige conciërge zien er anders wel routineus uit. Vijfmaal per week werkt ze van negen tot het middaguur. De hele inkomhal en alle trapgangen tot boven moeten worden schoongemaakt. “Eerst stofzuigen en dan met nat,” geeft ze mee. “Dat klaar ik op drie voormiddagen: maandag, woensdag en vrijdag. En tweemaal per week zet ik de vuilniscontainers buiten. Dat is zwaarder werk, maar mijn man helpt me als de bakken echt overladen zijn. De vuilnisbakken en hun stek netjes houden, dat doe ik helemaal alleen. Mijn man heeft zijn handen al meer dan vol als marmerbewerker in een Portugees bedrijf in de stad.”

“Verder onderhoud ik de keldergangen en de buitenkoer, waar mensen hun auto kunnen wassen. Meer wordt niet van mij verwacht, al doe ik wel spontaan iets extra’s, om het iedereen naar zijn zin te maken. Zo sorteer ik de post die niet in de juiste bus zit, of draag ik die al eens naar boven. Als mensen met vakantie gaan, verzorg ik hun kat en hun planten. Op één of twee na, heb ik van elk appartement een sleutel. De meeste bewoners hebben het al druk genoeg, het zijn werkende veertigers tot zestigers, behalve die ene bejaarde.”

Vuil echtpaar
Of er te pas en onpas een beroep op haar wordt gedaan, willen we weten. Rebello: “Iedereen in het gebouw is als familie van me, ze hebben het allemaal goed met me voor. Soms vragen ze de syndic of ze me kunnen inschakelen om een keertje de ramen te lappen, maar dan krijgen ze het antwoord dat dat niet tot mijn taken behoort. Dat kan alleen als ze me er afzonderlijk voor betalen. Zo help ik wel af en toe eens iemand uit de nood. Gevolg: met kerst vergeet niemand me. En als ik een lampje in de gang sta in te draaien, en een appartementsdeur toevallig opengaat, word ik al eens binnen gevraagd voor een koffietje. Als ik geen haast heb, sla ik dat niet af. Alleen toen een elektriciteitspanne bleef duren, en een bewoner me maar bleef lastigvallen om het op te lossen, heb ik voor een keer kortaf geantwoord dat ik geen toverfee ben.”

“Al herhaal ik graag dat ik me omringd voel door familie, toch kent niemand mijn verjaardag (deze week, red.). Ik schiet met iedereen goed op. Ik heb het maar een keer met een echtpaar moeilijk gehad. Dat liet alsmaar vuilniszakjes op het balkon staan, twee maanden lang. Tot de stank niet meer te harden was, beneden in de parking. Gelukkig zijn ze uit hun appartement gezet. En wat bleek: het appartement zal bomvol muggen.”

Grappenmaker
Zorgen lijken de Portugese vrouw niet te raken, ze draagt ze met gemak. “Mijn oudste dochter van 25 woont nog thuis. Ze probeert een master af te werken in kinesitherapie: makkelijk is wat anders. De jongste van acht jaar moet ik ’s morgens met de tram helemaal naar het Collège Saint-Pierre in Ukkel begeleiden. Een goede school, want ze spreekt al aardig Nederlands. Dat is ook nodig. Ik vind Nederlandstaligen veel intelligentere mensen dan Franstaligen, hier in Brussel. De Vlamingen spreken tenminste een tweede taal. Daar hamer ik ook bij mijn kinderen op. Trouwens ik heb ook al een mondje Nederlands geleerd.”

lees verder onder de foto

Als een gehaaste dame uit de lift komt en passeert, wordt er gretig gezwaaid en gegroet. “Een journalist die alles over conciërges wil weten,” geeft Rebello snel mee. “Net op tijd, want de 21ste juli ben ik voor drie weken naar Portugal.” De buurvrouw lacht: “Cela ne peut être qu’intéressant, avec vous.” Er wordt van beide kanten duchtig gegiecheld. Rebello: “Je merkt het, ik ben comique met iedereen. Alle dagen pak ik wel uit met een mop. Ja, conciërge zijn, is mijn leven; ik doe het met plezier.” Zo’n mop van de dag willen we wel horen, om het humorgehalte in een woonblok met conciërge te kunnen inschatten. Daar gaat senhora Rebello meteen op in: “Een Nederlandstalige bestelt een belegd broodje in een zaak. De Franstalige bedienster zegt: ‘Voici votre sandwich.’ Waarop de Vlaming antwoordt: ‘Dank u.’ En de Franstalige direct: ’C’est pas pour le cul, c’est pour la bouche.’ Meteen giert de conciërge het zelf uit: “Ja, Franstaligen verstaan niets anders dan Frans, hein.”

> ZOMERSERIE. Conciërges in Brussel zijn een uitstervend ras. Hun taken worden van langsom meer overgenomen door extern aangeleverde facility services. BRUZZ zocht tijdens deze vakantieperiode enkel van de laatsten der Mohikanen op. Vol vuur vertellen ze over hun 'sleutelpositie'.