'Duivensport sterft hier over tien jaar uit'

Terwijl het land ongeveer 26.000 duivenliefhebbers telt, kun je hun aantal in het Brusselse gewest op enkele handen tellen. Het trieste lot is een gevolg van de ordonnantie die, onder Charles Picqué (PS), het duivenbezit de nek omdeed. “Voor elke vijf duivenmelkers die stoppen of sterven komt er amper een nieuwe bij,” weet Cedric Depeet (31), die de inkorvingszaal van twee van de drie laatste clubs bestiert. Ook zelf trekt hij binnenkort uit Brussel weg.

H uisduiven. Een woord dat past bij een hobbyist, die altijd thuis moet blijven. “Een vrouw vraagt niet liever,” horen we enkele keren als we de laatste Brusselse duivenmelkers opzoeken. Herwig Van den Block uit de Ransbeekstraat (Neder-over-Heembeek), zelf Superstar van België in 2011 en fier op zijn duivin Van Den Abeele uit Bliksen en doffer Jo Claeskens waarmee hij kweekt, telt de laatste duivenliefhebbers op zijn vingers. “Wat verder dan ik, op Heembeek, heeft nog één iemand een hok, in Evere ook één, in Schaarbeek één, in Laken één – een Rus of Pool – en in Anderlecht bij club De Warande zijn er acht.”

Nooit op andermans hok

Wie dacht dat de duivensport net als het vinkenzetten en krullenbollen erfgoedwaardig zou worden, mag Brussel vergeten. Hoe valt de liefhebberij te overleven met dertig duiven, het officiële aantal dat per hok mag gehouden worden in het gewest? Terwijl in Vlaanderen een liefhebber snel honderd duiven heeft na broedtijd. Van den Block zucht: “Dertig. Dat zijn vijftien koppels. Van zodra je jongen hebt, moet je kiezen. Doe je de oude duiven dood, die soms uit goede kweek komen, de vliegduiven of de jonge? In de stad wordt ons geen ruimte gegund. Gelukkig is mijn volière en zolderhok (van zes bij twee meter) al sinds 1975 stedenbouwkundig goedgekeurd. Vandaag zou ik geen vierkante meter extra krijgen. Bovendien zijn de speelkringen (met een straal waarin gevlogen mag worden, red.) op 1 januari weer verkleind.” Of de vliegduiven last berokkenen? “Niet die van mij,” stelt Van den Block. “Ze hebben nog nooit op andermans dak gezeten. Om tien uur laat ik ze een halfuur vliegen, dan roep ik ze binnen met eten. Trouwens, mocht ik ze laten slenteren, vermengen ze zich met vreemde duiven. Ik wil ze gezond houden.”

Een hele investering

De regelgeving nekt de duivenhouderij in Brussel. Terwijl toch grote internationales als Barcelona ingekorfd worden in het Vanden Stockstadion van Anderlecht. Het scherpt het contrast tussen liefhebberij en professionalisme des te meer aan. Twee van de vijf nationale inrichters komen uit Anderlecht: Cureghem-Centre (kleine snelheid tot grote fond én Barcelona) en La Colombe Joyeuse (die enkel de vlucht Pau organiseert). De drie overige inrichters zijn De Belgische Verstandhouding, OVV en de Duivenliefhebbersbond (KBDB), die sinds drie jaar ook een graantje van de inzet wil meepikken, weet Chris De Munter (79), bestuurslid van Cureghem-Centre. Ondanks de professionalisering van de duivensport is hij zich goed bewust van de vergrijzing van de echte liefhebbers. “Over tien jaar heb je er geen meer in Brussel. Waarom er geen jeugd meer begint? Het probleem is een hok verkrijgen. Voor meer dan dertig duiven is een aanvraag Bedrijfsklasse 2 nodig. Dat brengt dossierkosten mee, toelatingen voor milieu, controle op afvalstofverwerking, stockeerruimte, een stedenbouwkundige vergunning, een commodo en incommodo met de buren. Brussel heeft de hobby de nek omgedraaid met haar ordonnantie. Komt daarbij dat duiven houden geduld vraagt, en dat een boer ook zijn beste melkkoe niet verkoopt – dus hoe geraak je aan kweekduiven? Het kost heel veel geld en vooral (leer)tijd. Begin dan maar met je duiven in hun hemd te laten vliegen (zonder weddenschap erop, jmb.).”

Van den Block, wiens duiven hun eten terugverdienen (dus zeer veel winnen) had het al gesteld: “Een hok, voedsel, ringetjes, het inkorven, het is een hele investering, want er sterven ook veel duiven. En ik eet er ook veel op (lacht).” En hij beaamt de West-Vlaamse uitdrukking: ‘Wuven en duven doen ’t geld stuven.’

Bij de laatste drie Brusselse duivenmaatschappijen, niet toevallig uit Anderlecht met zijn Duivenmelkersstraat in Het Rad, slaat de vergrijzing zienderogen toe. Le jeune faucon (Waxweilerstraat), De Warande en Cureghem-Centre 22408 (beide met inkorflokaal in De Warande bij ‘Marieke’) vertrouwen op een nieuwe generatie duivenliefhebbers, die doorgaans thuis met de duivenliefhebberij opgroeiden. Maar bij De Warande zijn er amper vier jonge dertigers, waaronder Cedric Depeet. Hij woont als kleinzoon bij Marieke Vekens-Van der Voorde (80), die overal bekend staat als ‘de moeder van alle fonds’.

Hok van tien meter

In de wei achter haar café De Volle Pint (1950-1986) had ze een zaaltje gebouwd, de Eternit- en betonplaten houden nog stand. En de schragen en stoelen koesteren de seventies. Toen het lokaal van De Warande (Lenniksebaan) werd afgebroken in 1977, verhuisde club De Warande naar haar. Twee derde van Brussel is er dus thuis. “Spelen doe ik niet, dat doet Cedric. Ik zie de duiven liever vliegen of geef ze te eten, zodat hij ’s ochtends geen licht in het hok moet maken,” zegt de goedlachse oma, die nog steeds gummi ringetjes verkoopt aan wie wil inkorven. Haar oude ‘constateurs’ liggen in een bak, als extra controlesysteem naast de computers die worden geïnstalleerd als er wedstrijden plaatsvinden.

“Iedereen is vandaag vol van de verre vluchten, van Quiévrain wordt niet meer geklapt, al blijft dat even plezant,” zeggen Marie en kleinzoon. “Onze duiven komen al vijf jaar niet buiten, tenzij in de volière of voor een wedstrijd. Op die manier kan er niemand klacht indienen tegen overlast, want dat is het risico in Brussel,” geeft de gelukkige tandem mee. Maar met dertig duifjes kan een jonge duivenmelker als Cedric zijn hobby niet ter harte nemen. De man wil doorgroeien, kweken, ruimte hebben. “Ik heb net gebouwd in Kester, omdat in Neerpede niets meer betaalbaar is. En daar heb ik mijn bouwtoelating voor een hok van tien meter lang.” Marieke ziet haar kleinzoon en duiven met lede ogen vertrekken. Een oma die het slachtoffer werd van een ordonnantie?

Kampioenviering

data: 8/2, vanaf 16.00

waar: De Warande, Neerpedestraat 866, Anderlecht