Gezocht: dialectsprekers uit Brussel en de Vlaamse Rand

Onderzoekers van de Universiteit van Gent zijn op zoek naar mensen uit Gooik, Nieuwenrode, Brussel, Boutersem en Watermaal-Bosvoorde die het lokale dialect spreken. De wetenschappers zijn bezig een archief aan te leggen van zoveel mogelijk Belgische dialecten, maar die gemeentes ontbreken nog.

De onderzoekers komen van de Gesproken Corpus van de Zuidelijk-Nederlandse Dialecten (GCND), dat behoort tot de Universiteit van Gent. Zij beschikken over een collectie van dialectopnames uit 768 verschillende plaatsen in België, Noord- Frankrijk en het zuiden van Nederland.

De meeste opnames waarover het GCND beschikt, zijn al meer dan vijftig jaar oud. “We hebben een heel grote verzameling van dialectopnames die gemaakt zijn in de jaren 60 en 70 door de toenmalige studenten van de UGent", vertelt onderzoeker Lien Hellebaut aan de VRT. "Omdat die studenten voornamelijk uit West- en Oost-Vlaanderen kwamen, hebben we minder of zelfs geen opnames uit bepaalde regio’s in Vlaams-Brabant en Limburg. Die zijn we de laatste jaren intensief aan het verzamelen.”

Met het onderzoek wil het GCND de dialecten bewaren. “Dialecten zijn aan verdwijnen", zegt onderzoeker Lien Hellebaut. "Dat komt omdat jongeren worden opgevoed in tussentaal, waardoor traditionele dialecten steeds minder worden doorgegeven aan de volgende generatie. Daarom is het belangrijk om het onderzoek nu te voeren, nu het nog kan."

De onderzoekers zijn op zoek naar mensen uit Gooik, Brussel, Boutersem, Watermaal-Bosvoorde en Nieuwenrode. Specifiek gaat het om 75-plussers die in de eerste plaats geboren en getogen zijn in één van de genoemde gemeentes. Het is ook een pluspunt dat ze in hun eigen gemeente naar school zijn gegaan en dat hun ouders en eventuele partner ook in dezelfde gemeente zijn opgegroeid.

Kandidaten die in aanmerking komen voor het onderzoek worden eerst onderworpen aan een vooronderzoek om na te gaan of ze over het juiste profiel beschikken. Vervolgens komen de onderzoekers van de UGent ter plaatse om een gesprek op te nemen. Het gaat om een luchtig gesprek tussen de persoon die onderzocht wordt en een andere persoon die hetzelfde dialect spreekt.

Het is niet eenvoudig om mensen te vinden die aan alle vereisten voldoen. Dat beseffen de onderzoekers ook. "Ik weet dat we streng zijn, maar dat zijn volgens ons de mensen die nog het meest traditionele dialect spreken,” zegt Hellebaut.