Hoe de kerstman Matongé ontvluchtte

Kerstmis, leeft dat in de Matongéwijk? Met die vraag trok BDW op pad. Het resultaat is even verbijsterend als teleurstellend: Kerstmis leeft er nauwelijks, en als het er leeft is het op z'n Belgisch.

Matongé, een koude woensdagnamiddag. Onder een deken van grijs gesmolten lood wagen we onze eerste voorzichtige kerststapjes van het jaar. En welke wijk zou meer tot de verbeelding kunnen spreken dan Matongé, de Congelese wijk tussen de Elsensesteenweg en de Waversesteenweg in Elsene? Noël à Matongé, het zijn woorden die je haast kan proeven. Spreekt u het maar eens uit. No-ël à Ma-ton-gé.

De Sint-Bonifaaskerk, daarmee beginnen we. Het is er flink koud, ondanks het opschrift dat de bezoeker van het huis van God de deur moet dichtdoen want "le froid arrive". U bent gewaarschuwd, ook een heilig man heeft niet graag koude voeten.

Gek genoeg hangt er in de kerk niet de kleinste verwijzing naar een beetje misviering in de kerstperiode. Affiches voor projecten in het zuiden, uitleg over Sint-Bonifaas, maar kerst? We zoeken voort. En verder.

De eerste verwijzing naar kerstmis die we in de wijk vinden is de lacherige kerstman die durum van het spit snijdt op het etalageraam van Snack Délice, Waversesteenweg. Snack Délice is een zaak gespecialiseerd in - u raadt het nooit - durum en friet.

Een beetje verder treffen we her en der wat lampjes aan in etalages van Afrikaanse voedingszaken, maar iets zegt ons dat die tot het gewone decor behoren.

Drie kerstbomen
Een volgende verwijzing is een bloemenwinkel die tijdelijk ook kerstbomen verkoopt, al zijn het er niet veel: voor de winkel staan drie toch wel mooie exemplaren te wachten op een afnemer. Even verderop, in de Tulpstraat, is Matongé haast gedaan.

Plots valt ons een affiche op. Een tekening van de Luikse cartoonist Kroll, die u kent van Le Soir. Kroll beeldt de kerstman af als een haveloze dronkenlap, onder de erg liefdevolle tekst "Le pêre Noël est une ordure" ('de kerstman is een smeerlap'). U mag het eens intikken op Youtube.

Maar liefde voor de kerstman in Matongé? Wij beginnen aan het bestaan ervan te twijfelen.

Glad
Op goed geluk, twee dagen later. Het heeft gesneeuwd, en de goddeloze zielen die zich onder dit poëtische sneeuwtapijt niet met kerst inlaten, hebben geen hart.

Dus gaan we op zoek naar een Congolees restaurantje. Misschien kunnen we met enkele Congolese Brusselaars bij een dampend bord moambe gezellig filosoferen over kerst, vrede en toenadering en als beste vrienden uit elkaar gaan? Groot is onze teleurstelling wanneer de restaurantjes in de Lang-levenstraat - de licht ironische naam is niet onze verantwoordelijkheid - dicht blijken te zijn. Als kers op de taart dreigen we door de wel erg gladde tegels ook nog eens op ons gezicht te gaan.

Een snelle rondgang door de Matongégalerij tussen de Waversesteenweg en de Elsensesteenweg leert ons dat de Congolese kappers in de vele kapperszaken evenmin een kerstboom in de etalage zetten. Hoogstens een kerstster.

Familiekring
Gelukkig kennen we nog restaurant L'horloge du Sud, onze laatste strohalm. Men serveert er Afrikaanse specialiteiten. Eenmaal daar aangekomen verzoekt een etende restauranthouder ons naar de Senegalese eigenaar Ken Ndiaye te bellen. "Il sait tout de ça."

"Kerstmis leeft niet echt in de Congolese gemeenschap," zegt die wanneer we hem bellen. "En als het gevierd wordt, is het op zijn Belgisch: in familiekring, maar niet met grote openbare feesten. Nieuwjaar daarentegen verloopt doorgaans luidruchtiger."

Matongé is stilaan ook niet langer dé Congolese wijk, zo blijkt ook. "In Anderlecht, Molenbeek en Laken wonen ook veel Congolezen. En Matongé is niet meer exclusief Afrikaans, want de huurprijzen zijn nogal hoog in Elsene. Elsene is meer een winkelgemeente geworden." Er zijn geen zekerheden meer.

Een beetje gedesillusioneerd leggen we de hoorn neer. Weg zijn de dromen over wilde, carnaval-in-Rio-achtige feesten op zwoele Afrikaanse ritmes.

Toch: van harte een zalig kerstfeest. Ondanks al uw en ons verdriet.