Ian Dykmans, skater voor het leven

"In juni 2002 heb ik samen met een vriend Brussel-Marseille gedaan. Per skateboard. 34 dagen onderweg, vel over been waren we toen we de Azurenkust bereikten. Die pelgrimstocht heeft me vertrouwen geschonken in mezelf: kort daarop heb ik mijn schouders gezet onder Collectif Brusk, om het skaten een plaats te geven in Brussel." Ian Dykmans is dan ook skater voor het leven.

De passie voor het skaten heeft Ian Dykmans op zijn dertiende te pakken gekregen. "We woonden in Gaillemarde, in Waals-Brabant. Mijn twee jaar jongere broer en ik waren turbulente buitenbeentjes. Op school vonden we de anderen maar snobs; hockey spelen deden we om vader te plezieren, maar het was ons te beperkt door alle regeltjes."

"Het skaten ontdekken was dan ook een godsgeschenk: heel persoonlijk, los van de leefwereld van onze ouders, de vrijheid. Zeker toen we ons actieterrein naar Brussel verlegden: voor een echte skater is de stad een speeltuin met regels, regels die er zijn om te omzeilen."

Amper vijftien was Dykmans toen hij voor het eerst zonder ouders op reis ging, met zijn broer en een vriend. "Naar Marseille. Me, myself and my skateboard. Allerminst conventioneel, maar dat zijn onze genen ook. Mijn vader is een in Congo geboren Belg, mijn moeder is van Nederlands-Schotse afkomst, en ontmoet hebben ze elkaar op een Californisch strand."

"Dat ik amper genoeg geld op zak had om te overleven, deerde me niet: ik had mijn board en mijn passie, ik werd niet op de vingers gekeken, en gelijkgezinden ontmoeten ging vanzelf. Overdag leefden we ons uit op de piste, vlak bij het strand, 's nachts sliepen we onder de sterrenhemel. De politie liet het oogluikend toe en maakte ons 's ochtends wakker, zodat we geen overlast veroorzaakten."

Guatemala
"Op mijn achttiende - we waren ondertussen naar Brussel verhuisd - volgde voor mij het tweede grote avontuur. Met dank aan het uitwisselingsprogramma van Rotary kon ik een jaar naar Mexico. Ik kon daar bij families logeren, van wie ik ook zakgeld kreeg."

"Maar me opsluiten binnen het bevoordeelde wereldje van de Rotary-mensen was niets voor mij. Vanaf dag één ben ik op zoek gegaan naar andere skaters; het uitgestippelde programma was rijp voor de prullenmand. Rang noch stand kenden we tussen de skaters; dat waren zowel rijkeluiskinderen die in afgeschermde wijken woonden, als de jongen die thuis 's avonds met zijn vier zussen een kamer moest delen."

"Uiteindelijk ben ik er zelfs in geslaagd om in mijn eentje rond te reizen en helemaal aan de controle te ontsnappen. Eerst heb ik het geprobeerd met de steun van mijn ouders, maar toen dat niet lukte, heb ik gewoon mijn boeltje gepakt en ben ik naar Guatemala gereisd."

"Als ik van dat jaar één ding heb geleerd, dan is het dat ik in een heel bevoordeeld landje ben opgegroeid. Een land met een sociaal vangnet, waar elke burger zijn rechten kan opeisen, terwijl ik daar werd geconfronteerd met een corrupt bestel en veel so­ciaal onrecht."

Overlevingsinstinct
Na zijn terugkeer naar Brussel behaalde Dykmans 'braafjes' zijn diploma Toerisme. Toch bleef avontuur de rode draad in zijn bestaan. "Tijdens mijn studie richtte ik samen met enkele andere skaters de groep Looking Up op. We speelden ska en punk, louter voor het plezier, maar blijkbaar waren we toch niet zo slecht. De groep is uiteengespat omdat sommigen de professionele toer op wilden, terwijl andere groepsleden het bij een partij plezier wilden houden. Net toen we de kans hadden een tweede album op te nemen in Californië, bij de producer van Rancid, een van onze favoriete groepen."

"Er volgde een periode van skaten, wat reizen, veel feesten. Tot ik op een dag wakker werd met het besef dat het allemaal niet zo leuk meer was. Toen besloot ik het plan Brussel-Marseille per skate - gegroeid tijdens een van onze zatte avonden - hard te maken. Samen met Ignace van Mechelen, een vriend. Mijn skateboard, een goedgevulde rugzak en mijn fotoapparaat waren het enige wat ik nodig had."

"Al op de tweede dag mochten we het Guinness book of records vergeten: we kregen een lift van twintig kilometer van mijn moeder, omdat het weer te slecht was. Maar voor de rest hebben we de tocht op eigen houtje tot een goed einde gebracht. In 34 dagen. Onderweg geregeld weleens aan een auto gehangen, maar ja, dat behoort tot de sport."

"Onvergetelijke afdalingen gedaan, ook, met maar één stelregel: niet sneller gaan dan de auto's. Soms met de ogen dicht en hopen op een goede afloop. Die adrena­linerush: fenomenaal. Ik hou ervan te zien hoe ver ik kan gaan: test je overlevingsinstinct en je voelt pas echt dat je leeft. Dat alles heeft me opnieuw vertrouwen gegeven in mezelf, en bij mijn terugkeer stond mijn besluit vast: nu echt werk maken van het Collectif Brusk."

"We zijn in die periode onder meer begonnen met skatetochten op de autoloze dagen, samen met Recyclart. Vertrekken aan het Justitiepaleis, en dan door de tunnels racen. Met de jaren in een steeds grotere groep, tot we met zowat driehonderd waren. Een bende hitsige bonobo's op wieltjes, zo noemde mijn vriend Mike ons. In niets te vergelijken met de Roller Parade, die puur establishment is."

"Uiteindelijk heeft de Stad Brussel ons benaderd, en dat heeft geresulteerd in het skatepark aan de Ursulinen: een goed compromis tussen architectuur die past in de buurt en wat een goed skatepark hoort te zijn. Het materiaal werd gratis ter beschikking gesteld, en als we voelden dat iemand echt mee was, dan kon hij aan het einde van het jaar een skateboard voor twintig euro kopen, terwijl de normale prijs tussen 120 en 150 euro ligt."

"Zo zijn de jongeren uit de buurt gaandeweg het skatepark als het hunne gaan beschouwen en het ook gaan verzorgen. Maar helaas is het aan het veranderen: de oudgedienden vallen langzamerhand weg, de jongeren die er nu komen, kennen de geschiedenis niet zo goed, de solidariteit is geslonken. Positief aan het verhaal is wel dat er iets structureels is gegroeid, dat skaten een plaats heeft gekregen in de stad."

Wat ook met de jaren is gegroeid bij Collectif Brusk, is de ambitie om zelf skate­pistes te gaan aanleggen. "In 2005 zijn we in contact gekomen met Team Pain, skateparkbouwers uit Californië. We hebben hen gratis geholpen bij hun werk in Kortrijk, en daar hebben we veel van geleerd. Toen ik hun vroeg of ze zo hard werkten om snel weer in de States te zijn, was het antwoord simpelweg: 'Nee, omdat we zo snel mogelijk zelf op deze piste willen skaten.' Later hebben we hen ook nog geholpen bij de aanleg van twee andere pis­tes in Antwerpen."

"Van het een kwam het ander, en ondertussen hebben we al een constructie in Jambes op ons palmares, als onderaannemer. Aan de Plage d'Amée langs de oevers van de Maas. Duizend vierkante meter. De twee laatste weken hebben we in de openlucht geslapen omdat we geen geld meer hadden om het hotel te betalen. Hard, maar het bracht ons nog dichter bij elkaar. Het is ons mooiste visitekaartje, we hebben al veel complimenten gekregen."

"Nu zitten we op een project in Molenbeek. De gemeente heeft ons voor anderhalf jaar kosteloos een ruimte van 2.000 meter ter beschikking gesteld. Langs de Dubrucqlaan, verdeeld over drie verdiepingen. Het is de bedoeling om er een skatepark te bouwen, met ruimte voor artistieke inbreng zoals graffiti en schilderingen. En het pand te delen met BMX'ers, die de gelijkvloerse verdieping voor hun rekening zouden nemen. Mooi, maar het financiële plaatje rond krijgen is niet simpel. Ook zijn we druk bezig de opvolging te verzekeren: skaters die ons werk in Brussel kunnen voortzetten en op termijn de fakkel kunnen overnemen."

"Daarnaast ben ik heel blij dat ik reportages mag maken voor Fanzine . Niet alleen is fotografie mijn tweede hobby, ook is het magazine - het geesteskind van een Amerikaan die met zijn vriendin in Keulen woont - een witte raaf. Helemaal anders dan de magazines die nu de dienst uitmaken en die uitsluitend draaien op publiciteit en publireportages. Het zou meteen ook het eerste magazine zijn dat op alternatief niveau de brug slaat tussen Europa en Amerika."