Mika, reggaezangeres: 'Anderlecht, beste van twee werelden'

"Mijn eerste 45-toerenplaatje heb ik opgenomen op mijn negentiende, onder de naam Sophie Mika. T-shirt et blue jeans, Franse pop. Maar al snel heeft de reggaemicrobe me te pakken gekregen. Vooral de sociale inhoud die mee aan de basis van het genre ligt, sprak me aan, maar ook het spirituele aspect. En nu, 25 jaar later, brandt de vlam nog even fel." Sophie Michalakoudis, alias Mika, heeft als reggaezangers haar plaatsje onder de zon gevonden.

H aar achternaam zegt het al: Sophie Michalakoudis is van Griekse origine. Grieks bloed, gemengd met... Russisch. "Mijn vader is aan het eind van de jaren 1950 naar België gekomen om in Wallonië in de mijnen te komen werken. Daar, in het Zwarte Land, heeft hij mijn moeder leren kennen. De grote liefde, maar ze hebben ervoor moeten vechten: de adoptieouders van mijn moeder, die van Russische origine is, waren vierkant tegen de relatie gekant. Een simpele landbouwerszoon trouwen met de dochter van een advocaat, ondenkbaar! Maar mijn ouders zetten door en stichtten een prachtig gezin. Zes kinderen: vier meisjes en twee jongens."

"Zeven jaar heeft mijn vader in de mijnen gewroet. Dan zijn we verhuisd naar Brussel, Vorst. Het was een beslissing waarin het aanslepende conflict met moeders adoptieouders een rol speelde, maar vooral het feit dat Brussel betere perspectieven op werk bood, gaf de doorslag."

"Breed hadden we het niet: moeder bleef thuis, vader was de enige kostwinner. Toch heb ik een toffe jeugd gehad. Vorst was toen nog veel kalmer dan nu, buiten spelen was geen enkel probleem. Op straat, in de parken. En vooral aan de vele uren in het plaatselijke Maison des Jeunes heb ik mooie herinneringen. Creatieve ateliers, stages, uitstapjes. Een beetje zoals de scouts, maar dan minder strikt, un peu bohème. Ook op school heb ik me altijd goed in mijn vel gevoeld. Ik had een uitstekende verhouding met de leerkrachten, en veel vriendjes en vriendinnetjes."

"Op mijn vijftiende ben ik lessen gaan volgen aan de Academie van Vorst. Uit de lucht kwam het niet gevallen: muziek was er thuis altijd. Vader zong, componeerde en begeleidde zichzelf op de bouzouki. Ik had mijn bestemming gevonden: onmiddellijk na de middelbare school ben ik in de artistieke sector gestapt. Maar omdat leven van je muziek alleen in België allerminst evident is, ben ik tegelijkertijd gaan werken voor de RTBf. Tv-werk als assis­tente, halftijds, wat ik nog altijd doe. Met plezier, al blijft muziek mijn grote liefde."

"Binnen de beperkingen van het Belgische reggaewereldje heb ik toch op interessante festivals mijn ding kunnen doen. Marktrock, Reggae Geel, Dour... Bovendien heb ik kunnen samenwerken met grote namen als Steel Pulse. Ik prijs me echt gelukkig dat ik mag doen wat niet weggelegd was voor mijn vader. Talent had hij genoeg, als artiest stond hij op professioneel niveau, maar er zijn brood mee verdienen was hem helaas niet gegund."

Xenia K

Is Mika een exponent van het multiculturele Brussel, dan geldt dat nog sterker voor haar dochter Zoë, Grieks voor 'leven'. Grieks-Russisch bloed van moeder en Congolees bloed van vader. En niet op haar mondje gevallen. Schalks vraagt ze me: "Hoe oud schat u mij?" Ik: "Vijftien." Haar prachtige amandelogen stralen: "Nee, dertien!" Pas dertien en ze weet heel goed wat ze wil: voor ons ligt niet alleen Mika's nieuwste cd Road of life, maar ook Wally, Wally, de single die Zoë samen met mama heeft opgenomen. Als Xenia K, reggae met oosterse invloeden. "Xenia is mijn tweede naam. Mijn derde naam is Mika, naar mijn moeder. En voor mijn papa ben ik Titi, maar dat is eigenlijk voor kleine kinderen. Ja, ik zou heel graag in mama's voetsporen treden. Gewoonweg verzot op zingen en dansen ben ik."

Mika: "We zijn net terug uit Griekenland. Zoë heeft ervan genoten, maar toch kon ze niet wachten om weer thuis te zijn en te dansen op háár muziek. Ze heeft ook al een paar keer met mij op het podium gestaan. Zalig."

Het was een mooie vakantie in Griekenland, maar helaas had ze een zwart randje. Mika: "Mijn vader, die na zijn pensioen was teruggegaan, is in mei overleden. Ik moest er nog enkele zaken afhandelen. Toch ben ik blij dat ik heb mogen kennismaken met de omgeving waarin hij is opgegroeid. Een dorpje van amper driehonderd zielen, niet ver van de grens met Turkije. Iedereen kent er iedereen. 's Avonds komen de dorpelingen samen in het café om te zingen."

Opmerkelijk: op de cover van Road of life staat weer de naam Sista Mika. "Een uitvloeisel van mijn proces tegen Mika, de Britse zanger van Libanese afkomst Michael Holbrook Penniman, twee jaar geleden. Het kwam tot een proces omdat ik Mika was voordat hij het was en de naamsverwarring me schade toebracht. Het heeft uiteindelijk geleid tot een minnelijke schikking. Ik treed nog altijd op als Mika, maar voor de plaat heb ik na rijp beraad gekozen voor Sista Mika. Om verdere misverstanden te vermijden."

Bruegel

We zitten in Le Béguinage, een vaste waarde op het Dapperheidsplein. Er hangen foto's van Anderlecht uit vervlogen tijden. "Het oude Brussel fascineert me enorm. Ik heb er thuis heel wat boeken over. Van foto's die tonen hoe het vroeger was, kan ik maar niet genoeg krijgen. Een bezoekje aan Plaizier in de Spoormakersstraat, met zijn prachtige collectie foto's en memorabilia, is steeds weer een genot. 'Wat als ze de Zenne niet hadden moeten dichtgooien?': dat is een vraag die ik me geregeld stel. Ik zal het ook nooit weten, maar gelukkig zijn er nog restanten van het prachtige verleden."

"In Anderlecht woon ik nu al twintig jaar - en graag. Het is ideaal: de stad bij de hand, maar ook nog geen tien minuutjes rijden van het Pajottenland. Pittoreske dorpjes, waar de geest van Bruegel nog rondwaart. Ik ga er dikwijls wandelen om tot rust te komen. Het platteland heb ik echt nodig om mijn evenwicht te behouden. Een vakantiehuisje in het groen is dan ook iets wat er in de toekomst misschien wel van komt als ik het me kan veroorloven."

"Veel mensen identificeren Anderlecht met de problemen van Kuregem en de tristesse van de buurt rond het Zuidstation. Maar de gemeente heeft ook andere gezichten. Er is heel veel groen, er is zelfs nog een stukje platteland met weiden en koeien. Bijna geen enkele andere Brusselse gemeente kan daar prat op gaan, of je moet al naar Bosvoorde gaan, het chique zuiden. Anderlecht is bovendien niet te duur om te leven, wat zeker ook niet onbelangrijk is."

"Aan de ene kant zou ik wel graag op het platteland wonen, maar tegelijkertijd hou ik van Brussel, waar zoveel gebeurt. In Anderlecht kan ik van het beste van twee werelden proeven. Het culturele aanbod in Brussel is overweldigend. Cinema, theater, tentoonstellingen, keuze te over. Ik heb Brussel met de jaren dynamischer zien worden, bruisender. Door leuke initiatieven zoals de stadsfietsen, of Brussel Bad. Heel anders dan de periode waarin het 's avonds een dooie boel was, de periode dat Bruxelles ne bruxellait plus. Toen ik begon uit te gaan, op mijn zestiende, zeventiende, had je aan de Beurs een discotheek: Le Club 25. Best tof, maar voor de rest was het er in de buurt 's avonds een lugubere bedoening."

"Wie al zo lang woont in Brussel als ik, vallen de onmiskenbare charmes misschien niet meer zo op. Nieuwkomers, vooral buitenlanders, des te meer. Toch is er nog veel werk aan de winkel; er zijn nog te veel wijken die aan hun lot overgelaten zijn. Vuil, allerminst aantrekkelijk. Een groot probleem is ook dat veel vreemdelingen zich in hun getto opsluiten. Brussel mag dan heel multicultureel zijn,

toch is er sprake van een aanzienlijke polarisatie. Maar de immigratiegeschiedenis van Brussel is nu eenmaal nog jong, alles heeft tijd nodig."