Nationale feestdag: buigen of kraken?

Wat moet er gebeuren met de activiteiten rond de nationale feestdag in Brussel? De meningen van politici, die al aankondigden geen evenementen af te gelasten, staan vaak lijnrecht tegenover die van terreurexperten, die pragmatisme prediken. “We worden verplicht toegevingen te doen."

Na de aanslag in Nice van afgelopen nacht, niet toevallig op de Franse nationale feestdag, rijzen er onmiddellijk vragen over de festiviteiten rond de Belgische nationale feestdag. Volgende week donderdag, op 21 juli, vinden er dan talrijke evenementen plaats over heel België.

Maar de belangrijkste festiviteiten vinden toch vooral in Brussel plaats: het Te Deum, het militaire defilé, het Bal National op het Vossenplein, maar ook het Feest in het Park in het Warandepark. Als kers op de taart kunnen kijklustigen ’s avonds ook traditioneel van het vuurwerk genieten.

Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) was kort na de aanslag in Nice duidelijk in zijn analyse. “Het laatste wat we mogen doen is onze manier van leven aanpassen aan de agenda van de terroristen. Dat zou een toegeving zijn. Het is onze verantwoordelijkheid als overheid om ervoor te zorgen dat alle activiteiten kunnen doorgaan”, zei hij aan het VTM Nieuws.

Geen lockdown
Ook Brussels minister-president Vervoort toonde zich strijdvaardig. “Het vuurwerk afgelasten zou een verkeerd signaal zijn”, vertelde de minister-president aan BRUZZ. Premier Michel is dezelfde mening toegedaan en liet weten dat er voorlopig geen evenementen worden afgelast, maar dat er wel extra veiligheidsmaatregelen komen.

Politici zijn het er dus over eens: we mogen geen toegevingen doen die de terroristen in de hand spelen en onze samenleving ontwrichten. Dat is heel andere taal in vergelijking met de aanslagen in Parijs. Toen kwamen er vanuit de federale overheid en het crisiscentrum dwingende maatregelen uit die zowat het hele openbare leven in Brussel verlamden: scholen sloten, het metroverkeer werd stilgelegd en bewoners werden geadviseerd binnen te blijven. Die lockdown was niets minder dan een regelrechte economische ramp voor de hoofdstad waarvan de gevolgen zich nog steeds laten voelen.

De kritiek die zich na de lockdown stilaan manifesteerde, is duidelijk ook in politieke kringen niet onopgemerkt voorbij gegaan. Deze keer geen signalen dat het openbare level zal stilvallen, geen lockdown. Sterker nog, politici scharen zich om ter snelst achter de boodschap: we geven niet toe aan de sociale implosie van een terreuraanslag.

'Terreur wordt bijzonder efficiënt'
"Maar dat terreur onze manier van leven beïnvloedt, is gewoon een feit”, vertelt terreurexpert Brice de Ruyver van UGent. “Elk Westers land wordt verplicht om zijn veiligheidsbeleid constant te herevalueren.”

Daarbij hoort ook het afgelasten van bepaalde evenementen. De Ruyver zegt evenwel niet dat alle activiteiten rond de nationale feestdag moeten afgelast worden. “Het nationaal defilé wordt steeds ernstig beveiligd, daar zie ik niet veel problemen. Maar andere activiteiten, zoals het Feest in het Park, zijn toch zeer risicovol.” Hij verwijst ook naar eerdere afgelastingen van het vuurwerk, beslissingen die met de gebeurtenissen in Nice in het achterhoofd zeker te motiveren zijn.

Ook een andere terreurexpert, Vincent Seron van het studiecentrum CTER van de Luikse universiteit, wijst er op hoe moeilijk het wel niet is om evenementen voor de volle 100 procent te beveiligen tegen de daden van individuen. “Terreur wordt bijzonder efficiënt. Eén individu heeft de mogelijkheid om met één daad en zonder veel middelen zeer veel slachtoffers te maken. Dat is de essentie van terrorisme”, zegt hij aan persagentschap Belga. Daarbij worden ook kinderen niet gespaard, een fenomeen dat de impact van dergelijke terreurdaden nog verhoogt.

Hoe dan ook lijkt ons land voorlopig geen grote evenementen af te gelasten. Maar dat de zenuwen in Brussel, met grote openbare evenementen zoals Brussel Bad en de Zuidfoor in het verschiet, nog meer gespannen zullen staan, lijdt geen twijfel.