Opnieuw protest tegen Oekraïense oorlog

Vandaag, zondag, hebben enkele honderden mensen opnieuw betoogd tegen de oorlog in Oekraïne. Na protest voor de Russische ambassade in Ukkel, trok de menigte te voet naar de Wit-Russische ambassade in Elsene om ook daar van zich te laten horen. Ook op het Schumanplein werd betoogd door een vijfhonderdtal mensen.

Het protest aan de Russische ambassade begon met zo'n twintig man voor de toegangspoort van de ambassade, maar groeide al snel aan tot een tweehonderdtal betogers. De politie stuurde hen kort daarna naar de overkant van de straat, achter nadarhekken.

“Ze beschermen hier de territoriale integriteit van Rusland, best ironisch met wat de Russen in Oekraïne doen,” laat één van de manifstanten zich ontvallen.

‘Slava Ukraini! (Glorie aan Oekraïne!)’

“Slava Ukraini! Heroiam slava! (Glorie aan Oekraïne, glorie aan onze helden!)” weerklinkt hier meermaals. Het is een strijdkreet die de demonstranten tijdens de Maidan-revolutie van 2014 al scandeerden en ook gedeeltelijk op de rugzijde prijkt van de voetbalshirts van het Oekraïense nationale elftal. Gedeeltelijk, want op bevel van de UEFA moest Oekraïne het tweede deel van de slogan verwijderen.

Hoe dan ook draagt Marco het ‘Slava Ukraini’ op zijn shirt vandaag als blijk van protest. Hij is met zijn vader afgezakt naar de Russische ambassade om een democratisch Europa te eisen.

Europeanen verenigen zich in protest

Het valt op dat deze demonstratie veel mensen van verschillende nationaliteiten verenigt. Zo staan de Marokkaanse-Italiaanse Yousra en de Finse Camilla zij aan zij met Poolse, (Wit-)Russische en Oekraïnse demonstranten. “Ons land grenst aan Rusland en we zijn nog niet heel lang onafhankelijk. Als Rusland Oekraïne binnenvalt, wat zou hen dan tegenhouden om ook Finland binnen te vallen?” vraagt Camilla zich af.

Veel mensen die vandaag voor de Russische ambassade staan hebben familie en vrienden in Oekraïne. Owen is Engelsman die een tijd lang werkte als leerkracht Engels in Oekraïne. Hij heeft nog veel vrienden in het land.

“Swift death to the Russian economy,” staat te lezen op het plakkaat dat hij in de lucht houdt. Swift is een communicatienetwerk dat ervoor zorgt dat een betaalopdracht vanuit een bank op de rekening van een andere bank kan belanden. Zaterdagavond werd bekend dat de EU en haar partners de toegang tot swift wil ontzeggen voor een aantal Russische banken.

Die maatregel moet de Russische economie treffen, tot tevredenheid van Owen, die ook bij vorige protestacties tegen de Russische inval in Oekraïne aanwezig was. “Ik ken veel mensen die samen met mij protesteren tegen het regime van Poetin, waaronder ook Russen.” (Lees verder onder de fotogalerij)

Dat laatste wil de man benadrukt hebben. “Ik ken Russen die gaan protesteren. Het verhaal is genuanceerder dan zeggen dat mensen in het oosten van Oekraïne pro-Russisch zijn.”

“Een paar van mijn vrienden zijn al gevlucht, waaronder een journaliste,” gaat hij verder. “Twee dagen geleden gaf één van haar collega’s haar zijn auto met de boodschap naar het westen te vertrekken. Haar vriend mag Oekraïne niet verlaten, dus zal hij achterblijven aan de grens.”

‘Mijn zoon heeft al afscheid van ons genomen’

Iets verderop houdt Valery een tekening vast. “Mijn veertienjarige dochter heeft deze gemaakt,” vertelt ze trots. Valery is zelf van Wit-Russische afkomst en is getrouwd met een Oekraïner. Op de tekening van haar dochter Vivyane staan Vladimir Poetin en Adolf Hitler afgebeeld als ‘best friends’.

“Mijn dochter haar grootouders zitten nu in Oekraïne en ze voelt zich heel erg betrokken bij de situatie en denkt elke dag aan hen.” Valery's verhaal beklijft. Ze vertelt hoe haar zoon van 26 momenteel strijd levert in het zuiden van Oekraïne tegen het oprukkende Russische leger.

“Hij vecht als militair in Cherson, dat nu oorlogsgebied is. We horen hem twee keer per dag, maar hij heeft al afscheid van ons genomen.”

Meer dan protesteren

“Poetin assasin!” scandeert de menigte intussen. Of de protesten zelfs maar gehoord worden door het Russische ambassadepersoneel in Brussel, is zeer de vraag. Zij houden zich op in het ambassadegebouw dat enkele tientallen meters verder op een heuvel ligt achter bomen, vijvers en een beeldentuin.

Maar meer dan protesteren, verenigen veel van de demonstranten zich in groepen die geld en hulpmiddelen sturen naar het Oekraïnse leger. “Je moet weten dat ik vroeger een pacifist was, maar ik heb deze week een maandloon geschonken aan het Oekraïnese leger,” zegt Owen.

Hij is niet alleen. “Op de betoging van gisteren, zaterdag, voor de Russische Vertegenwoordiging bij de EU, hebben we allemaal geld gestort voor Oekraïne. Voor de soldaten hebben we pakketten met morfine klaargemaakt, die dan via de douane zullen worden opgestuurd,” zegt Valery.

“We zijn veel Russische vrienden verloren in de afgelopen jaren,” gaat ze verder. Het conflict loopt dwars door vriendengroepen heen. “Ze begrijpen bijvoorbeeld niet waarom we geen Russisch meer willen spreken,” klinkt het.

Auto’s toeteren wanneer ze de manifestanten voorbijrijden. Victor is Wit-Rus en draagt zijn nationale vlag rond de nek. “Dit is gewoon krankzinnig. Dit soort conflicten zou diplomatisch moeten worden opgelost. Een ander land aanvallen is gewoon waanzinnig. Het is aan Oekraïne zelf om te beslissen welke richting het land moet uitgaan. Daar hebben andere landen niets aan te zeggen.”

“Onze president (Aleksandr Loekasjenko, red.) had beloofd dat dit nooit zou gebeuren, maar is uiteindelijk bezweken voor het geld van Poetin. Hij doet nu wat Poetin hem vraagt. Dit maakt van Wit-Rusland een paria,” besluit Victor. De Wit-Russische Valery hoopt dan weer dat de Wit-Russische soldaten zich aan de kant van het Oekraïense leger zullen scharen.

In stoet naar de Wit-Russische ambassade

Na goed anderhalf uur protesteren, trokken de manifestanten naar de ambassade van Wit-Rusland, iets verderop in Elsene. Volgens een van de organisatoren verzamelden daar zo’n 300 betogers, die de Wit-Russische deelname aan het Russisch-Oekraïens conflict aan de kaak stellen. Op de vier hoeken van het kruispunt tussen de Molièrelaan en de Picardstraat stonden de manifestanten rijen dik.

Onder hen Ivan, die met zijn gezin vanuit Antwerpen is afgezakt. Hij heeft zijn wagen geparkeerd tegenover de ambassade van Wit-Rusland, al verwijst hij naar zijn thuisland liever met ‘Belarus’, “dat is correcter, vind ik. Ik wil niets te maken hebben met zo’n agressief land als Rusland.”

Uit de stereo van zijn auto klinken protestzangen. “Dat is Tor Band. Ze zingen een protestlied uit 2020: ‘wij zijn niet slaafs en niet bang’” Ivan verwijst naar de massale protesten die in 2020 plaatsvonden in zijn thuisland. “We hebben toen duidelijk ‘nee’ gezegd tegen de dictatuur.”

En dat doet de rest van de betogers met hem: “Poetin terrorist” of “Poetin assassin” gaat het door. Meermaals klinkt het Oekraïense volkslied, terwijl een vijftiental agenten een oogje in het zeil houdt.