Portret: Emiliano Battista, filosoof

"Het is met België net als met Brazilië, de VS en Zweden: er zijn dingen waar ik van hou, andere die me minder aanspreken. Het weer bijvoorbeeld is niet bepaald om over naar huis te schrijven. Maar anderzijds is het een genot op een miezerige dag even de Cirio binnen te springen om me te verwarmen aan een Rochefort of een Chimay." Emiliano Battista is een tot Belg genaturaliseerde Braziliaan die in Leuven doctoreert en met zijn Amerikaanse vrouw Peggy en hun dochtertje Ella een huisje met een tuintje in Molenbeek huurt.

Brazilië, Zweden, de Verenigde Staten: een lange weg heeft Emiliano Battista naar Brussel geleid. Een lange én ingewikkelde weg. "Het is allemaal begonnen in Italië, op het einde van de Tweede Wereldoorlog. Een G.I. (Amerikaans soldaat, red.) heeft toen de vrouw die mijn grootmoeder zou worden, meegetroond naar San Francisco. Heel lang heeft mijn oma niet van haar huwelijksgeluk kunnen genieten: na de vroegtijdige dood van haar man is ze met mijn moeder verhuisd naar Argentinië, want daar had ze ook roots. Ze is er ook hertrouwd en op het einde van de jaren 1960 is het gezinnetje naar Italië verhuisd. Later zijn daar nogal wat Brazilianen in ballingschap komen wonen. Nadat de politieke hemel was opgeklaard, zijn veel van hen naar hun vaderland teruggekeerd. Mijn moeder, die in haar jeugd nogal wat Brazilianen had gekend, leek het een goed idee om ook daarheen te verhuizen."

"Zo komt het dat ik ben opgegroeid in Rio de Janeiro. Een prachttijd. Tot mijn dertiende. Toen ben ik bij mijn vader, die Argentijn is, gaan wonen. In Zweden nog wel. Het verschil kon niet groter zijn, het was een schok. Een kleine hel, zeg maar, met één pluspunt: alle Braziliaanse mannen zijn verzot op blonde vrouwen met blauwe ogen en daar wemelt het in Zweden nu eenmaal van. Voor een puber als ik was dat een droom. Toch kon ik er niet aarden, en na een jaartje ben ik met mijn grootouders naar de States verhuisd. Volgde nog een heen-en-weer van anderhalf jaar naar Brazilië, waarna ik mijn middelbare school heb afgemaakt in New York en ben gaan studeren in Iowa, waar ik Peggy heb leren kennen."

Filmmuseum
Na nog twee jaar Boston zijn Battista en zijn vrouw in 1998 naar België verhuisd. "Eerst hebben we in Leuven gewoond, maar dat was ons ding niet: we waren ondertussen al 25, we wilden niet als student tussen de studenten leven, maar we hadden ook weer niet genoeg geld voor een comfortabel burgerleven. Daarom hebben we na nog geen jaar voor Brussel gekozen. Niet alleen was het makkelijker voor Peggy omdat ze hier les gaf, Brussel bood ons ook meer opties."
"Het was liefde op het eerste gezicht, mede door het ronduit prachtige weer. De zomer van 1999 moet zowat de mooiste zijn die ik in België heb beleefd. Bijna altijd zon, dagelijks aangename temperaturen rond 25 graden. Gewoonweg perfect. Toen mijn examens achter de rug waren, heb ik bijna elke middag doorgebracht op de terrassen van Le Paon Royal en De Markten. Genieten van de zon, een goed boek, de passage. Er was ook altijd plaats, het was nog niet de overloop die er nu is. Twee waarlijk idyllische maanden. Bovendien woonden we in een mooi appartement langs de Dansaertstraat, en wat nog belangrijker was: we hebben snel interessante vrienden kunnen maken."

Een schitterende bonus voor de filmfreak in Battista was het Filmmuseum. "Werkelijk een uniek instituut, een van de meest fabelachtige plekken ter wereld. Voor twee keer niks kun je daar elke dag terecht, al is het nu iets duurder geworden. En zelfs als je een film niet goed vindt: het is altijd interessant. Voor Ella ons leven is komen verrijken, zaten we er constant; we leefden er bijna."
"Het hele Brusselse filmaanbod is ongelooflijk rijk. Mede door initiatieven buiten het gewone circuit, zoals Ecran Total, het zomerfestival in de Arenberg. Klassiekers, niet-verdeelde films, nieuwigheden. Om van te smullen, en van blijven te smullen. Op goede films en echte cinefielen staat ook geen leeftijd. Zo hebben we eens in de Arenberg Buster Keatons The General gezien. Er zaten nog vier andere mensen in de zaal, die al geboren waren toen de film in 1927 uitkwam. Na afloop bekeken ze ons raar, ze waren het blijkbaar niet gewend jonge mensen te zien die net als zij van de legendarische komiek met de pokerface houden."

Battista is niet alleen cinefiel, maar ook een grote voetballiefhebber. En daar komt zijn Braziliaanse bloed boven. "Ik supporter voor de Seleção (Braziliës natio­nale elftal, red.), ja. Dat ligt heel delicaat, want mijn vader is een Argentijn en iedereen kent de concurrentie tussen Argentinië en Brazilië. Zo heeft mijn vader er eens de hoorn op gegooid toen Brazilië Argentinië met 3-0 had ingemaakt in de finale van de Copa América en ik het hem nog eens extra inwreef. Het afgekeurde doelpunt van Wilmots op het WK in 2002? Jullie Belgen vonden het een schande. Ik daarentegen zie wel degelijk Wilmots iets met zijn handen mispeuteren. Het hangt er allemaal van af met welke ogen je het bekijkt."

Bewust gekozen
Ondertussen is Battista Belgisch staatsburger geworden. "Een bewuste keuze. Ik verkoos de Belgische nationaliteit boven permanente residentie, waarop we ook recht hadden omdat Peggy hier vijf jaar onafgebroken had gewerkt. Bovendien vraagt België je niet af te zien van je oorspronkelijke nationaliteit. Met een papier van permanente residentie mag je weliswaar zo lang in het land blijven als je wilt, maar ga je voor langere tijd weg, dan sta je weer op nul. Dus heb ik uiteindelijk voor naturalisatie gekozen, dan kun je terugkeren zonder elke keer weer door de administratieve papiermolen te moeten. Peggy overweegt nu mijn voorbeeld te volgen, omdat ze misschien voor Europa wil gaan werken."

Toch is het niet zeker dat het gezin permanent voor België of Brussel kiest. "Ik rond nu mijn doctoraalonderzoek af aan de universiteit in Leuven, we weten niet hoe lang we nog in Brussel zullen blijven. Dat wordt in de komende zeven, acht maanden beslist. Vind ik een betrekking om les te geven, dan verhuizen we. Maar niet naar om het even waar: ik ga Brussel niet verwisselen voor een negorij ergens in Arkansas. Het ligt ook allemaal nogal ingewikkeld. Ella is nu vijfenhalf, ze heeft hier haar vriendjes en gaat naar een uitstekende school, de École de la Clé in de Sleutelstraat. Peggy is in verwachting van ons tweede kindje. Het idee van verhuizen schrikt ons, mede daardoor, toch een beetje af. Misschien blijven we toch en ga ik iets anders doen dan lesgeven."