Slechtste winter voor fijn stof sinds vier jaar

Voor de vijfde keer deze winter werd de afgelopen dagen de informatiedrempel voor fijn stof (50µg/m³) overschreden. Ook morgen dinsdag komt de luchtvervuiling mogelijk weer boven de informatiedrempel uit. ‘De afgelopen winter is de slechtste qua fijn stof sinds die van 2012-2013’, zegt specialist luchtvervuiling Frans Fierens. Belangrijke oorzaak? Het mooie weer.

De afgelopen dagen was de lucht in Vlaanderen een stuk vervuilder dan die in Brussel en Wallonië. Dat ligt voor een belangrijk deel aan de wind, die vooral over het noorden van België vervuilde lucht blaast, zegt Fierens, die bij de Intergewestelijke Cel voor het Leefmilieu (Ircel) werkt. “Het weer bepaalt (bij gelijke uitstoot) de concentraties aan fijn stof. Nu komt vervuilde lucht overgewaaid uit Oost-Europa, en dat deed de waarden zeker in de industriegebieden van Gent en Antwerpen stijgen.”

In november afgelopen jaar voerden de drie gewesten in overleg een ‘informatiedrempel’ in van 50 microgram per kubieke meter. De overheden wilden de bevolking informeren en adviezen geven om de uitstoot te verminderen op het moment dat de fijnstofwaarden tussen 50 en de ‘klassieke’ alarmdrempel van 70 µg/m³ zitten. 50 microgram per kubieke meter is immers de daggrenswaarde in de EU, die maar 35 dagen per jaar mag overschreden worden. “Dat halen we sinds 2014”, zegt Fierens.

Weer is opnieuw boosdoener
Sinds de invoering van de nieuwe informatiedrempel is hij al vijf keer overschreden. "Hoewel de uitstoot al jaren daalt, is de afgelopen winter de slechtste qua fijn stof sinds de winter van 2012-2013”, zegt Fierens. Opnieuw is de oorzaak het weer. "In december was het droog en was er vrij weinig wind, ook in januari was er erg weinig wind”, zegt Fierens. “Het was stabiel hogedrukweer, met een aanvoer van continentale lucht, wat erg ongunstig is voor de luchtkwaliteit.”

De afgelopen dagen waren in dat opzicht uitzonderlijk. “Het is heel atypisch om te veel fijn stof te hebben als er smeltende sneeuw en motregen valt. Dat kan enkel gebeuren als er veel fijn stof uit de buurlanden wordt aangevoerd, of als er onder bepaalde weersomstandigheden in de atmosfeer uit gassen secundair fijn stof wordt gecreëerd. Afgelopen weekend lag de hoeveelheid van het allerkleinste fijn stof (PM 2,5) bijna even hoog als van het ‘gewone’ fijn stof (PM 10).Dat wijst er ook op dat het stof van ver is aangevoerd.”

De uitstoot in België zelf is in elk geval niet gestegen, zegt Fierens. “We zien jaar na jaar dat die verlaagt.”

Morgen dinsdag wordt de informatiedrempel wellicht ook in Brussel weer overschreden, meldt IRCEL. "De PM10-concentratie kan net boven de informatiedrempel uitkomen, maar het is ook mogelijk dat we er in het Brussels gewest net onder blijven", zegt Fierens. "Het is en blijft een voorspelling."