Staf Nimmegeers: 'Heb je vijf minuten?'

Tot ver in november heb ik mannen in short zien flaneren op de middenlanen. De zomer van 2009 kon en mocht niet stuk. Die indruk werd nog versterkt door de vele caféterrassen die dit jaar maar niet opgeborgen werden, maar minstens gedeeltelijk hun zitjes bleven aanbieden op de voetpaden.

door Staf Nimmegeers, priester-publicist

Dat heeft natuurlijk alles te maken met de nieuwe paria's, de rokers. Maar de perceptie bleef. Technologisch kan de mens voortaan zo wat alles, dus waarom niet de seizoenen verleggen? De sneeuw en vrieskou van de laatste dagen hebben deze droom voor goed verbrijzeld.

De economie heeft zich ook meester gemaakt van de feestdagen. Zowel kerst als nieuwjaar vieren we voortaan heel braafjes gedicteerd door de commercie. Een poppenkast waar wij, de poppen, bewegen aan de draden die de commercie sterk in handen houdt. We verzuipen de warme sfeer van deze dagen in smulpartijen en cadeauregens.

Daarna zitten we al te dikwijls met een leeg en onvoldaan gevoel. We hadden onze party of fuif toch georganiseerd zoals de boekskes ons voorschrijven? Zoals de zomer het ten slotte toch moet afleggen tegen de winter, zo moet het uitbundigste feestje het afleggen tegen de eenzaamheid van het menselijk hart. We worden wakker met een kater van jewelste en verlangen al vlug opnieuw naar het gewone leven.

Kerstjargon
Ondertussen doen nieuwe woorden hun intrede in het apothekersjargon: kerstblues, kerstdepressie, kerstproblemen, kerstfrustratie. Mensen willen dat deze feestdagen vlug voorbij zijn, slikken dubbele dosissen Valium of komen gewoon het bed niet uit! We hebben het feestvieren verleerd, herleid tot flessen en schotels, confetti en vuurwerk, lawaai.

Willen al deze leuke dingen een echt feest zinvol begeleiden, dan moet er iets meer zijn. Dat ietsje meer is gewoon het jezelf goed in je vel voelen en een fijn contact te hebben met de mensen met wie je viert. Anders moet de tuner zo luid en het dansen zo luidruchtig om het hart te overstemmen.

In de marge
Terecht denken we in onze stad deze dagen vooral aan de probleemmensen: daklozen, asielzoekers, arme kinderen en allen die in de marge leven. In al hun miserie hebben ze echter soms meer aan kerst dan wij. Met een kleinigheid, een gekregen extraatje en vooral in het gevoel echt samen te horen, in het luisteren naar elkaars verhalen.

De kerstblues en depressies komen daar niet voor, die zitten in dure restaurants en zielloze familiefeestjes. Daarmee is de armoede van velen zeker niet gesublimeerd, maar wel aangetoond dat gelukkig feesten meer is dan oesters en champagne.

Oudejaar
Kerstavond ligt anders dan oudejaarsavond. Men voelt als het ware dat dit een feest van een andere aard is. Meer thuis en minder op restaurant, meer in familie dan in naamloze disco's. Ik word ieder jaar getroffen door de stille mensen die op kerstavond met tientallen afzakken naar de Grote Markt met zijn kerstkribbe. Ze hebben geen speciale bedoelingen, ze zijn er gewoon, wellicht na de feesttafel. Ze verwijlen er even met de hele familie.

De Grote Markt is als het ware een oase midden de vette, zoete, zure geuren van de kerstmarkt die dan lang de luiken heeft gesloten. Hoe anders is de sfeer op de Grote Markt met oudjaar!

Hoe je ook opkijkt naar de Kempische stal voor het stadhuis, hier kan je nog even stil zijn. En wellicht herinneren de meesten zich nog iets van de boodschap die zegt dat armen de voorrang moeten hebben, dat onze angsten te relativeren zijn, dat de vredesutopie niet noodzakelijk een wensdroom is. Dat alles uiteindelijk goed komt. Dromen van de lente die weldra de winter overwint.

Stilte
Ach, we kunnen dit alles cynisch weglachen en mompelen dat al die mensen het morgen weer allemaal gauw zullen vergeten zijn. Kan best, maar één dag goodwill opbrengen, dat blijft doorwerken. Beter één keer per jaar nadenken over 'de dingen die niet overgaan', dan er nooit aan denken.

Je hoeft daarom niet naar de kribbe te trekken, maar een stiltemoment met Kerst kun je overal beleven. Wedden dat je nadien nog meer van die momenten wil inbouwen in je te drukke agenda en dat oesters en champagne dan pas echt feestelijk smaken. Want ons lijf willen we in conditie houden met stretchen, trainen, wellnessoefeningen en andere start to runs, maar even vijf minuten vrij maken voor ons hart en gemoed, dat wordt over het hoofd gezien. Blaise Pascal zei reeds dat de wereld er anders zou uitzien als iedereen dagelijks vijf minuten stil zou zijn.

Een deugddoende Kerst toegewenst.