Sukkelstraat (13): Chocolademuseum in Koekelberg

Eind dit jaar gaat de Belgian Chocolate Village in de De Neckstraat open, belooft de Koekelbergse burgemeester Philippe Pivin (MR). Dat is ruim zeven jaar nadat de gemeente een stuk van de oude Victoria-fabrieken aankocht.

Het is nauwelijks bekend, maar dit land kende in de vorige eeuw naast Côte d'Or, Jacques en Meurisse nog een belangrijk chocolademerk: Victoria. Eind negentiende eeuw zette Emile Bossaert samen met twee partners de koekjes- en dessertfabriek Victoria op in de Koekelbergse De Neckstraat. Met de verwijzing naar de Britse Queen gaven de drie aan dat ze de beroemde Engelse koekjestraditie naar de kroon wilden steken. In 1908 begonnen ze aan de overkant chocolade te maken. Er gingen fabrieken open in Nederland en Frankrijk. Bossaert werd burgemeester van Koekelberg, net als zijn zoon en kleinzoon, die ook Victoria verderzetten.

In 1970, na de overname door General Biscuits, ging de fabriek dicht. Pralinemaker Godiva nam zijn intrek aan de ene kant van de straat. De andere kant werd begin 2000 verbouwd tot lofts. De gemeente kocht daarin in 2005 zo'n 800 vierkante meter met de bedoeling er een chocolademuseum te maken. Later herdoopte de burgemeester het project tot Belgian Chocolate Village. "Nergens in Brussel is de band met chocolade zo hecht als in Koekelberg," zegt Pivin. "En dan heb ik het niet over Godiva. Dat bedrijf is hier veel later, en eerder toevallig, beland. Victoria is echt Koekelbergse geschiedenis. Dat erfgoed wil ik bewaren."
Volgens schepen van Cultuur Robert Delathouwer (SP.A) heeft Koekelberg bijkomende culturele attracties nodig, naast de basiliek en de circusactiviteiten van Espace Catastrophe die op stapel staan. "Zo trek je ook mensen van buiten Brussel aan." Delathouwer erkent dat Brussel al een chocolademuseum heeft, vlak bij de Grote Markt. Maar: "Dit wordt iets anders, iets interactiefs."

Wat het precies gaat worden, blijft voorlopig nog een raadsel. Zeven jaar na de aankoop moeten de aannemer en de tentoonstellingsmaker nog altijd aangeduid worden. Dat zou nu toch volgende maand gebeuren, verzekert Pivin. De verbouwing zou een halfjaar duren, zodat de Chocolate Village nog dit jaar open kan. Na de verkiezingen dus, maar dat geeft niet. "Dan kan men me niet van een stunt verdenken."

Waarom het zo lang aansleept? "Een ingewikkeld dossier," zegt Pivin. "Er kwam een zware architectenstudie aan te pas." Bovendien moest voor het beheer een gemeentelijke regie worden opgezet, zodat er geen btw hoeft te worden betaald. "Ook dat kostte tijd." Het project heeft intussen al een miljoen euro gekost en er is nog zeker twee miljoen nodig voor de werkzaamheden. Pivin is van plan om sponsors te zoeken. Daarvoor heeft hij net een flashy brochure laten maken. Hij denkt aan het Gewest, aan Godiva. "Maar het zal geen Godiva-museum worden."

De Koekelbergse oppositie is niet te spreken over het initiatief. "Het heeft geen enkele zin. Brussel heeft al een chocolademuseum. Het is gewoon een cadeau aan Godiva, nu in handen van een Turkse multinational," zegt Tinne Van der Straeten van Groen. Ze is ook verbaasd dat de burgemeester bekommerd is om erfgoed. "Toen brouwerij De Boeck tegen de vlakte ging, hoorden we hem niet." Voor haar mag er best iets gedaan worden om het chocoladeverleden te koesteren. "Maar moet dat miljoenen kosten? Als er toch zoveel geld is, steek het dan bijvoorbeeld in een beter en veiliger Elisabethpark."

Ook PS-gemeenteraadslid Ahmed Laaouej heeft grote moeite met de kostprijs van deze 'gril' van de meerderheid. "Als dit chocoladeproject maar niet tot een financiële indigestie leidt," waarschuwt hij. Ook laakt hij het gebrek aan transparantie en visie. "We weten niet wat het wordt en er is nog altijd geen exploitatiemodel." Dat is de reden waarom de PS uit de regie is gestapt. "De Koekelbergenaren hebben crèches, woningen, sport- en expressieruimtes nodig. Aan een Chocolate Village hebben ze niets."