Toekomstatelier: 'Kinderen kijken nu verder dan Madoutoren'

Toekomstatelier, dat kinderen uit achterstandswijken een duwtje in de rug wil geven, breidt uit. Na Sint-Joost is de vzw nu ook met haar zaterdagklasjes rond beroepen begonnen in Kuregem. “Het gaat er niet om om roepingen te genereren, wel om de kinderen goesting te geven,” zegt initiatiefneemster Sofie Foets.

A fgelopen zaterdag gingen twee Franstalige klassen van Toekomstatelier (voluit Toekomstatelier de l’Avenir ofwel TADA) van start op de nieuwe locatie in het Anderlechtse Institut Notre Dame: zestig kinderen uit het vijfde leerjaar die de komende drie jaar zullen kennismaken met een hele waaier beroepen, variërend van journalistiek en recht tot horeca en bouw.

Voor elk vakgebied wordt een maand de tijd genomen. Drie zaterdagen krijgen de kinderen op de school praktijkles van professionals. De vierde week maken ze een uitstap, naar de rechtbank, de krant, de brandweer of het ziekenhuis.

Moeilijk parcours

Per domein worden de verschillende beroepsperspectieven uit de doeken gedaan, legt Foets uit. “Voor recht komt er niet alleen een advocaat langs, maar ook een politieman en een cipier. Op elk niveau iets dus.”

Bedoeling is dat de kinderen leren begrijpen waarom ze hun best moeten doen op school. “Ze ontdekken de maatschappij en de arbeidsmarkt en ook zichzelf,” zegt Foets, die de mosterd haalde in Nederland, waar een gelijkaardig initiatief al bijna twintig jaar bestaat. “Wij werken met jonge kinderen, tussen tien en veertien jaar, omdat het om preventie gaat. We willen voorkomen dat de kinderen hun motivatie verliezen. Nederlands onderzoek heeft immers aangetoond dat dat gebeurt als ze te weinig geprikkeld worden. Dan verdwijnen de sterretjes in hun ogen.”

Om mee te doen aan Toekomstatelier moeten de kinderen wel hun zaterdagen opofferen. Ze engageren zich om elke zaterdag present te zijn en dat drie jaar lang. Maar volgens Foets doen ze het graag. “De vraag is groter dan het aanbod.” Dus is er een soort selectieprocedure. “De kinderen moeten gemotiveerd zijn, maar we kijken ook naar hun achtergrond. Hoe moeilijker de situatie thuis, hoe groter de kans dat je erbij zit,” zegt Foets. “Het is echt bedoeld voor kinderen uit achterstandswijken die een moeilijk parcours lopen en die noch van thuis, noch van elders een boost krijgen. Een kind dat al naar de muziekschool gaat, heeft Toekomstatelier niet nodig.”

Ook ouderbetrokkenheid is belangrijk. Vooraf is er een ouderavond, tijdens het traject zijn er huisbezoeken en de ouders mogen soms mee op uitstap. “Als de ouders erin geloven, is de impact veel groter. Helaast lukt dat niet altijd.”

Foets begon haar project in 2012 in Sint-Joost-ten-Node. Daar zijn inmiddels drie Franstalige en drie Nederlandstalige klassen, alles tezamen honderdvijftig leerlingen uit de verschillende scholen in de buurt, die wekelijks verzamelen in basisschool Sint-Joost-aan-Zee. Ondertussen is de eerste lichting afgestudeerd. “Voor hen is er een alumniwerking, met om de zes weken een activiteit.”

Is de impact van het project ook meetbaar? “Bij sommige kinderen merken we een duidelijke mentaliteitswijziging, ze zijn trots op wat ze doen of hebben meer verantwoordelijkheidszin. Ze kijken nu verder dan de Madoutoren.” Een objectieve meting is moeilijk. “Maar we zijn er wel mee bezig.”

Ambitieuze plannen

Toekomstatelier krijgt vooralsnog geen subsidies en leeft van giften. “We worden onder meer gesteund door de Bernheimstichting, door bedrijven als Axa en door vele particulieren. Deze maand is er zelfs een filantroop die elke binnenkomende gift verdubbelt.”

Het gros van de kosten betreft de elf parttime personeelsleden. Per klas is er een coördinator, die onder meer de gastdocenten coacht. De professionals zelf werken gratis. “De meeste doen het omdat ze er blij van worden. 92 procent komt telkens terug.”

Voorlopig focust de vzw alleen op Brussel. “Daar is werk genoeg. Een op de drie kinderen wordt hier in armoede geboren.” De plannen zijn dan ook ambitieus. In januari moet er een Nederlandstalige antenne opengaan in Molenbeek. “En tegen 2020 willen we wekelijks duizend kinderen bereiken.”