Totale malaise bij OCMW's: 'Vicieuze cirkel van personeelsuitval dreigt'

Door het tekort aan sociale assistenten bij de Brusselse OCMW's heerst er onder het personeel een gevoel van totale ontreddering. De vakbonden plannen vanaf volgende vrijdag elke week op een andere dag een werkonderbreking om zo de druk op politici op te voeren.

“Mijn collega's vallen bij bosjes uit met psychologische problemen wegens de hoge werkdruk", zegt Véronique Loquet, een sociaal werker van het OCMW in Ukkel. Door de snelle opeenvolging van maatschappelijke crisissen, zoals corona, de oorlog in Oekraïne en nu energiearmoede, is het aantal dossiers dat een sociaal assistent moet afhandelen razendsnel toegenomen. "Een sociaal werker kan maximum 75 dossiers verwerken, maar in de realiteit loopt dat aantal vaak op tot een honderdtal", klinkt het.

Directies kiezen als oplossing ervoor om het werkritme zeer hoog te leggen, maar hierdoor gaat de kwaliteit van de begeleidingen achteruit: "Als sociaal assistent zitten we in een zeer strak keurslijf. De tijd die we mogen spenderen aan een gesprek met een cliënt of het opstellen van een dossier is strikt afgemeten. Het sociale aspect van ons werk verloren", legt ze uit.

En dat is voor veel sociaal werkers een zware last om te dragen: "We staan onder enorme druk om toch maar alle dossiers af te handelen want als we daar niet in slagen, brengen we onze cliënten in de problemen, die dan bijvoorbeeld zonder inkomen kunnen vallen", stelt ze. Velen gaan over hun eigen grenzen om die hulp toch te kunnen blijven bieden. "We zijn bang om ziek te vallen omdat we dan collega’s in de problemen brengen", besluit ze.

Er is al jaren een structureel tekort aan sociale assistenten in Brussel, zegt Maxime Nys, de Gewestelijk Secretaris van de socialistische vakbond ACOD LRB-Brussel. Vorige donderdag zijn sociale assistenten uit alle 19 OCMW's van Brussel samengekomen om het probleem te bespreken. "Door de hoge personeelsuitval stijgt de werkdruk. We dreigen in een vicieuze cirkel terecht te komen. Er heerst dan ook een gevoel van ontreddering”, stelt Nys.

Dat er minder sociale assistenten in Brussel werkzaam zijn, is volgens Nys deels te wijten aan de gapende loonkloof met Vlaanderen en Wallonië: "De weinige tweetalige sociale werkers die de arbeidsmarkt rijk is, trekken eerder naar Vlaanderen of Wallonië omdat hun loon daar hoger is." Anderhalf jaar geleden is er een protocol opgesteld in samenspraak met Brussels minister voor lokale besturen Bernard Clerfayt (Défi) om die lonen gelijk te trekken, maar dat gaat pas in de zomer van 2023 in voege. "Er moet sneller werk gemaakt worden van de afgesproken 6 procent extra nettoloon. Maar dat zal niet volstaan: het personeel en de vakbonden eisen op termijn een verhoging van 10 tot 15 procent om de job even aantrekkelijk te maken als in Vlaanderen en Wallonië", zegt Nys.

Naar een structurele herfinanciering

Het enige dat op lange termijn soelaas kan bieden, is volgens Nys een structurele herfinanciering van de Brusselse OCMW's: “De huidige subsidies of extra middelen die de OCMW’s ontvangen om sociale projecten te ondersteunen, zijn een druppel op een hete plaat. Het verandert niets aan de structurele onderbezetting."

Wie in de geldbeugel moet tasten, is niet eenduidig te beantwoorden: “We stellen vast dat verschillende beleidsniveaus - de OCMW’s, het Brussels Gewest en het federale niveau - de bal naar elkaar doorspelen. Het is cruciaal dat alle verschillende niveaus rond de tafel gaan zitten.”

Om de druk op de politiek op te voeren hebben de vakbonden besloten om vanaf volgende vrijdag elke week op een andere dag een werkonderbreking te houden in alle Brusselse OCMW's. Op 9 november is er dan een nationale stakingsdag. Kort nadien volgt er nog een stakingsdag om de eisen van sociale werkers onder de aandacht te brengen.