Uitgelicht: Na de tolerantie, het puin van Matonge

Het is al twee weken onrustig in Matongé. Congolezen protesteren er tegen de herverkiezing van Joseph Kabila als president van hun vaderland. De autoriteiten kondigden al op 6 december een samenscholingsverbod af. Keer op keer werden demonstraties getolereerd door het gemeentebestuur. “Om de kerk in het midden te houden.” En toen waren er rellen.

Het moet een slechte grap zijn: de Elsense burgemeester Willy Decourty (PS) is een notoir voorstander van de ontbinding van de politiezone Brussel-Elsene. Als argument daarvoor wijst hij erop dat de vele betogingen die zich op het grondgebied van Brussel voordoen, te veel agenten vergen. Agenten die dan niet in Elsene ingezet kunnen worden. Afgelopen zaterdag werden agenten van de politiezone echter wel ingezet tegen een betoging op Elsens grondgebied, en wel voor de zoveelste maal in twee weken tijd. Daar betoogden aanhangers van de Congolese presidentskandidaat Etienne Tshisekedi tegen de herverkiezing van opponent Joseph Kabila als president van de Democratische Republiek Congo. Volgens de betogers is de verkiezing 'gestolen' en is Tshisekedi de rechtmatige president van het Midden-Afrikaanse land.

Veldslag
De demonstratie afgelopen zaterdag begon dan wel aan de Naamsepoort, het grootste deel van de route liep over het grondgebied van Brussel-stad. Via de parallelstrook aan de kleine ring trokken de manifestanten richting Amerikaanse ambassade. Onderweg verliet een deel van de betoging het geplande traject en bewandelde de kleine ring. Dat was niet de afspraak, maar werd getolereerd door de politie. Het moet even nadien geweest zijn dat volgens politiewoordvoerster Ilse Van de Keere de afsluithekken geviseerd werden door relschoppers. De rest van het verhaal is bekend: ter hoogte van de Belliardstraat raakte een groep demonstranten oververhit en begon met projectielen naar de politie te gooien. Die chargeerde en begon een kleine veldslag.

Ook in de Matongéwijk, waar de betoging begonnen was, eindigde een rustig begonnen demonstratie in een veldslag met de politie. Winkelruiten werden stukgeslagen, vuilnisbakken en stenen losgerukt en richting politie en winkels gegooid, er werd een juwelierszaak geplunderd. De ordediensten arresteerden 144 mensen, van wie 21 gerechtelijk. Tien werden ter beschikking gesteld van het parket, van wie er vier voor de onderzoeksrechter werden gebracht. Alle vier werden ze vrijgelaten: twee onder voorwaarden en twee zonder. Tot zover einde verhaal.

Toch eindigt het verhaal niet helemaal. Hoe is het mogelijk dat, ondanks een samenscholingsverbod afgekondigd na een eerste uit de hand gelopen betoging op 5 december, drie betogingen nadien werden getolereerd én uit de hand mochten lopen? Willy Decourty: "Vier betogingen zijn inderdaad uit de hand gelopen, maar tussendoor zijn er nog een heleboel acties geweest van Congolezen die niet eindigden in geweld. Wij hebben geprobeerd de kerk in het midden te houden en de Congolese gemeenschap toegelaten te protesteren, hoewel het strikt genomen verboden was. Dat is nu afgelopen."
Decourty meent dat de demonstraties algemeen genomen vredelievend waren, maar gekaapt zijn door stadsbendes. Dat wordt evenwel tegengesproken door de Brusselse politie, die zegt geen enkel lid van een bende aangehouden te hebben.

Electoraal
In Le Soir werd in een hoofdartikel geopperd dat de zwakke reacties van zowel burgemeester Decourty als minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet (CDH) ingegeven zijn door electorale overwegingen. De burgemeester van Elsene wil niet op de aantijgingen reageren, maar zijn herhaalde wil om de kerk in het midden te houden kan wel als een electoraal motief gezien worden. Wat Joëlle Milquet betreft herinneren we ons de intrede in Matongé in de aanloop naar de federale verkiezingen in 2010. Toen werd Milquet tezamen met Brussels CDH-schepen Bertin Mampaka (van Congolese origine, red.) met veel toeters en bellen in de wijk ontvangen om er campagne te voeren. Op de plaatsen waar het de afgelopen twee weken stenen regende werd er toen gedanst. En volgend jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen, dat is een feit.

De politie zal dinsdag massaal aanwezig zijn tijdens de eedaflegging van Kabila. Er wordt rekening gehouden met nieuwe onlusten, ten minste nog tot volgende week.