Zowat vier Brusselaars op de tien zijn wantrouwiger tegenover stadsgenoten en vermijden plekken waar veel volk samenkomt sinds de aanslagen 22 maart 2016. Dat blijkt uit een grootschalig onderzoek naar de sociale cohesie in de stad.
© Photonews
| Wijk, afkomst en sociaal-economische situatie bepalen voor een groot deel hoe Brussel ervaren wordt.
Vier op tien Brusselaars mijden drukke plekken na aanslagen
Bijna twee jaar na de aanslagen is het wantrouwen nog niet weg bij veel Brusselaars. Zo blijkt uit BruVoices, een grootschalige onderzoek van de Koning Boudewijnstichting in samenwerking met onderzoekers van verschillende universiteiten. Zowat vier Brusselaars op de tien zijn wantrouwiger tegenover stadsgenoten en vermijden plekken waar veel volk samenkomt sinds 22 maart 2016.
Menselijke ontmoetingen zijn echter een fundament van de sociale cohesie. Dat onderstreepte ook Sébastien Maire, door Parijs aangesteld om de weerbaarheid van de stad te vergroten. Hij is een van de internationale experts die in het kader van BruVoices naar Brussel werden gehaald.
“De overheid benadrukt de veiligheidslogica en wil de samenkomst van grote groepen mensen in de publieke ruimte verbieden of beperken,” zegt Maire. “Maar als je veerkracht wil versterken, moeten mensen elkaar leren kennen en moeten ze elkaar kunnen ontmoeten in de publieke ruimte. […] Dat betekent dat we het aandeel van de wagens in de openbare ruimte moeten terugdringen en zo plaatsmaken voor ontmoeting.”
Meer interactie kan ertoe leiden dat steden beter het hoofd kunnen bieden aan allerhande rampen. “In Fukushima is een verband gevonden tussen het aantal levens dat werd gered en de sociale banden in de dorpen getroffen door de tsunami,” aldus nog de Parijzenaar.
“Hoe intenser het sociaal contact, hoe meer inwoners werden gered. [...] Als je weet dat je bovenbuur een alleenstaande oudere is, en er breekt brand uit in jullie appartementsgebouw, dan ga je bezorgd zijn over die persoon en erover waken dat die gered wordt.”
Maar de brug slaan naar de ander is geen evidentie in Brussel. De stad mag nog zo divers zijn, de meeste mensen leven opgesloten in hun wijk of hun bubbel, blijkt uit BruVoices. Voor welgestelde inwoners van het groene zuidoosten zijn de armere wijken langs het kanaal een andere wereld.
Sommigen ervaren die als exotisch, anderen als onveilig. Omgekeerd voelen mensen met een zichtbare migratie-achtergrond zich vaak niet welkom in de betere wijken en vinden ze het moeilijk om werk of een woning te vinden.
De vraag is hoe de vicieuze cirkel van segregatie en wantrouwen kan worden doorbroken. De studie doet echter geen aanbevelingen. Heel wat ondervraagden zijn alvast vragende partij om meer ontmoetingen mogelijk te maken, door meer parken aan te leggen of zitbanken te plaatsen, maar ook met evenementen zoals autoloze dagen en buurtfeesten.
Ondanks de breuklijnen en bubbels zijn er ook dingen waar bijna alle Brusselaars het over eens zijn, zoals het gebrek aan netheid of verkeersveiligheid. Meer dan tachtig procent van de ondervraagden vindt het erg of heel erg als iemand de verkeersregels aan zijn laars lapt. Een grote meerderheid van de Brusselaars heeft ook weinig vertrouwen in politici en slechts een kleine groep engageert zich politiek.
Meerlagige Identiteit
Tot slot is er ook een prille Brusselse identiteit te ontwaren, al wordt die vooral gekenmerkt door diversiteit. Door het gebrek aan gemeenschappelijkheid spreken de onderzoekers eerder van een Brussels bewustzijn.
Een meerderheid van de Brusselaars verdedigt hun stad en vindt Brusselaar zijn een belangrijk deel van zijn of haar identiteit. “Die is meestal meerlagig,” zegt Leen Van Brussel (VUB). “Mensen voelen zich ook Belg of Europeaan. Daarnaast is er ook een sterke identificatie met de wijk of de gemeente.”
Voor het onderzoek werden meer dan duizend Brusselaars bevraagd, hetzij via een enquête (kwantitatief), hetzij via een face-to-face-interview (kwalitatief). Om een breed palet van mensen te bereiken werd aangeklopt bij uiteenlopende verenigingen.
Op 17 maart volgt een Burgerassemblee. Brusselaars kunnen zich inschrijven om op die dag te debatteren over de toekomst van de stad. Alle info via de website van de Koning Boudewijnstichting www.kbs-frb.be.
Aanslagen Brussel 2016
Op de luchthaven van Zaventem ontploften op 22 maart 2016 twee bommen. Ook in metrostation Maalbeek was er een explosie. Op 12 september ging het proces, dat 9 maanden zal duren, van start in Brussel.
Lees meer over: Brussel, Samenleving, Aanslagen Brussel 2016, segregatie, aanslagen Brussel
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.