Vluchtelingencrisis: Brusselse OCMW's zetten zich schrap

Eens ze erkend zijn verhuizen vluchtelingen van de opvangcentra van Fedasil naar de private woonmarkt. Vanaf dan wordt het OCMW hun eerste aanspreekpunt. Brussel verwacht één derde van het Belgische totaal. "We bereiden ons voor, maar rekenen op de steun van de andere beleidsniveaus", zegt Nathalie Sterckx van de Vereniging van Steden en Gemeenten in Brussel (VSGB).

Momenteel bevinden zich ongeveer 26.000 asielzoekers in de opvangcentra van Fedasil. Voor de grote instroom in juli was de gemiddelde behandelingstermijn van een asielaanvraag gedaald tot drie maanden, voor Syriërs zelfs tot één maand. Maar nu loopt die termijn opnieuw op. Waar Dienst Vreemdelingenzaken dossiers vroeger al een week na de registratie kon overmaken aan het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS), zijn er vandaag nog dossiers van augustus en september niet overgemaakt.

Eenmaal erkend, hebben de vluchtelingen het recht om nog twee maand bij Fedasil te verblijven. Momenteel bevindt zich volgens Fedasil 8 procent van de populatie in dat geval, of iets meer dan 2.000 vluchtelingen. Op dinsdag 3 november trad de maatregel van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) in werking die maaltijdcheques toekent aan vluchtelingen die niet wachten tot deze termijn verstreken is om hun centrum te verlaten.

Het is nog afwachten of deze maatregel de uitstroom uit de asielcentra versnelt. In elk geval kan het Commissariaat slechts een beperkt aantal procedures per maand behandelen. Midden 2015 lag dat nog op 1.300 per maand. Tegen midden 2016 wil het CGVS dat aantal opdrijven naar 2.600 per maand. Daar werden 120 extra personeelsleden voor aangeworven.

Volgens ramingen van de Vlaamse, Brusselse en Waalse verenigingen van steden en gemeenten zullen er in 2016 ongeveer 20.000 asielaanvragen goedgekeurd worden. Dat cijfer is gebaseerd op een gemiddelde erkenningsgraad van 59 procent, die het CGVS in de eerste helft van 2015 hanteerde. Ook federaal minister van Maatschappelijke Integratie Willy Borsus (MR) baseerde zich op een gelijkaardige projectie om het budget voor de OCMW-uitkeringen te verhogen van 126 naar 172 miljoen euro.

"We verwachten dat één derde van de erkende vluchtelingen naar Brussel komt", zegt Nathalie Sterckx van de VSGB. "Dat zijn bijna 7.000 mensen voor het jaar 2016. De boodschap die ze krijgen bij het verlaten van het opvangcentrum is: 'wend u tot het OCMW'. Maar ook andere actoren zullen hun rol moeten opnemen, denk maar aan het woonbeleid, de werkgelegenheid, de vorming en het onderwijs", klinkt het.

Hulporganisatie Caritas begeleidt met een team vrijwilligers vluchtelingen die de opvangcentra verlaten. Ze proberen onder meer eigenaars warm te maken hun woning ter beschikking te stellen van deze mensen. "Naarmate de vluchtelingen minder lang in de centra van Fedasil verblijven, krijgen ze daar minder steun en opleiding. Die hebben ze dan nodig als ze de centra verlaten", zegt Johanna Vanraes van Caritas.