Voor kinderen: Pesten is een pest!

Maandag 16 februari begint de vierde Vlaamse Week tegen Pesten. Heel wat scholen zetten dan projecten op om kinderen te doen nadenken over hun pestgedrag. En dat is nodig, want elk jaar worden er ongeveer 40.000 jongeren (vaak tieners) op school zwaar gepest. Hoe zit dat in Brussel? Zazie ging op bezoek in het Sint-Guido-Instituut in Anderlecht, waar ze volgende week een antipestweek hebben, en praatte er met Julia (14) en Deborah (13). "Bij mij valt het nog mee, ik word gewoon af en toe uitgescholden voor sale flamande."

Waarom worden tieners tegenwoordig zoal gepest?
Julia (J): Het heeft meestal te maken met je uiterlijk, blokjes op je tanden, of te dik of te dun zijn.
Deborah (D): Ik denk dat de pesters vooral iemand pesten die er anders uitziet, omdat ze niet zijn zoals zijzelf.

Wil dat ook zeggen dat er soms gepest wordt als een vorm van racisme, omdat je bijvoorbeeld een andere huidskleur hebt?
J: Hmm, niet echt. Ik ben zelf half-Roemeense en half-Vlaamse, en ze pesten me soms omdat ik goed Nederlands spreek. Dan roepen ze weleens: "Sale Flamande!" ('Vuile Vlaamse').

Jullie zitten nog niet zo lang op de middelbare school. Gebeurt het nu meer dan vroeger op de lagere school?
J: Ja, vroeger zeiden we ook weleens gemene dingen, maar dat was gewoon omdat je spontaan wilde zeggen wat je dacht, en je besefte niet altijd dat je daar iemand mee kon kwetsen. Nu gebeurt het vaker opzettelijk, met de bedoeling om iemand te kwetsen. Dat vind ik erger.

Als je zelf niet zo vaak wordt gepest, hoe weet je dan dat zoveel andere kinderen er wel mee te maken krijgen?
D: Je ziet gewoon dat die gepeste kinderen heel vaak alleen staan op de speelplaats.
J: En ook dat sommigen ineens losbarsten en beginnen te vechten omdat ze er niet meer tegen kunnen. Dat komt toch veel voor.

Gebeurt het meestal op de speelplaats?
D: Ja, soms ook in de klas. Meestal is dat eerder plagen.

Wat is het verschil tussen plagen en pesten?
D: Plagen is om te lachen, maar als je blijft plagen en het wordt gemeen, dan wordt het pesten.
J: De meeste kinderen worden uitgescholden, maar soms ook geslagen. Ik hoor verhalen van kinderen die opgewacht worden aan de metro en daar afgerammeld worden.
D: Ja, en ik zie ook vaak dat gepeste kinderen heel hard weglopen als de school uit is, om ervoor te zorgen dat ze niet gevolgd worden. Ik weet ook dat iemand eens zijn jas heeft moeten afgeven, omdat de pesters zeiden dat ze niet meer zouden pesten als ze die jas cadeau kregen.

Onlangs werd er een onderzoek gedaan naar cyberpesten, pesten via mail, sms of MSN. Al meegemaakt?
J: Ja, soms schrijven ze kwetsende commentaren bij mijn foto's op Facebook. "Lelijke trut" of andere dingen.
D: Ik heb ook eens gehoord dat ze een foto van iemand fotoshoppen tot je er echt heel slecht uitziet en dan zetten ze dat ook op een site en schrijven ze er commentaren bij. Of ze bellen op je gsm en roepen allerlei scheldwoorden, of per sms, dat gebeurt ook veel. Meestal weet je dan niet wie dat zijn, dat zijn anonieme pesters. Heel laf!

Als jullie zoiets zien of horen gebeuren, doen jullie dan iets?
J: Ja, soms probeer ik het gepeste kind te verdedigen, maar niet altijd, want dan krijg ik het ook lastig. Af en toe ga ik het zeggen tegen de juf. Maar dan noemen ze je al snel een verklikker. Het is nu bijna pestweek, en we gaan allerlei activiteiten doen rond pesten. Zo denken de pesters misschien wat meer na over wat ze doen. Maar eigenlijk vind ik dat de leerkrachten er in de klas nog meer aandacht aan mogen besteden.

Hebben jullie zelf al eens gepest, of zijn jullie onschuldige lammetjes?
J & D: Goh, we plagen weleens, maar we stoppen op tijd, als we merken dat die andere dat niet zo graag heeft.

Waarom zouden sommige pesters zo ver gaan, denken jullie?
D: Misschien dat ze zich soms ook eenzaam voelen, en ook een beetje anders. Maar ze kunnen of willen dat niet toegeven en daarom kiezen ze een slachtoffer om zich beter te voelen en zichzelf sterker voor te doen dan ze eigenlijk zijn.

:: Meer info over de Vlaamse Week tegen Pesten op www.kieskleurtegenpesten.be. Wil je meer weten over cyberpesten? surf dan naar www.cyberpesten.be
Gaston zegt: 'Pesten-dat-kan-niet!' Het Sint-Guido-Instituut, waar Julia en Deborah op school zitten, doet mee aan een wedstrijd om de Pesten-dat-kan-niet!-prijs te winnen. Die prijs (van 2.500 euro) wordt op maandag 16 februari uitgereikt aan een school die er werk van maakt dat er minder gepest wordt.
Ook basisschool De Zavelput uit Sint-Agatha-Berchem hoopt de prijs in de wacht te slepen. Daar werken ze al sinds het begin van dit schooljaar rond pestgedrag. Ze hebben er zelfs een aparte mascotte voor verzonnen: Gastonneke, een draakje dat er mee voor moet zorgen dat kinderen beseffen dat pesten heel hard kan aankomen. In elke klas hangt een grote affiche van Gaston, en elke maand komt er een andere slogan op. Deze maand is die: Lachen is fijn, uitlachen doet pijn. "We werken met Gastonneke in alle klassen, vanaf de kleuters tot en met het zesde leerjaar. We houden vaak kringgesprekken, maken toneeltjes, zingen een pestlied, of vragen de kinderen - verkleed als Gaston - mee toezicht te houden op de speelplaats," zegt Annelies, de projectverantwoordelijke. "Tijdens de speeltijd zorgen we nu ook voor speelkoffers en voor meer middagsport. Soms wordt er gepest uit pure verveling, weet je. En we willen kinderen niet te veel straffen, maar eerder stimuleren om samen te leren spelen, en zo een goeie groepssfeer te creëren." Allez Gaston, allez Gaston, alleeeez!