Vrouwen blijven steeds langer dakloos

In 2011 verbleven 859 kinderen in een opvangcentrum voor thuislozen in Brussel. Vrouwen waren goed voor 860 verblijven. Dat zijn er minder dan het jaar voordien, maar dat komt vooral omdat thuisloze vrouwen langer in opvangcentra blijven. “Huiseigenaars zijn extreem wantrouwig en de prijzen stijgen voortdurend."

De cijfers komen uit de registratie van La Strada, het Steunpunt Thuislozenzorg. In totaal verbleven 1.833 verschillende volwassenen en 859 kinderen een tijdje in een opvangcentrum. Een minderheid verbleef meer dan eens in zo'n centrum. Vorig jaar ging het om 2.064 volwassenen met 964 kinderen.

De profielen van mannen en vrouwen in zo'n centrum zijn verschillend. Vrouwen zijn over het algemeen jonger en hebben in de helft van de gevallen kinderen. Ze komen ook vaker uit een privéwoning, terwijl mannen vaker van de straat of uit een andere instelling komen.

Opvallend is dat waar vrouwen normaal gezien ook sneller weer uit een opvangcentrum kunnen vertrekken, ze nu steeds vaker langer blijven. Zowat een kwart van de verblijven door vrouwen duurt langer dan zes maanden. Waar in 2010 het aandeel van vrouwen in de verblijven langer dan 2 jaar op 14 procent lag, is dat nu al 24 procent.

Problemen bij thuisloze vrouwen en hun kinderen worden steeds complexer, bevestigt Anne Devresse, directrice van opvangdienst Maison Rue Verte in Sint-Joost. "In het begin bleven ze gemiddeld vijf maanden, nu is dat negen maanden. Uitzonderlijk laten we mensen tot anderhalf jaar blijven. Iedereen heeft de grenzen opgetrokken."

'Eigenaars zijn wantrouwig'
Het wordt steeds moeilijker om de vrouwen aan een woning op de privémarkt te helpen, klinkt het. "De woningen worden duurder, en van een tweekamerappartement maakt men liever bureaus dan een gezinswoning. Eigenaars zijn ook extreem wantrouwig tegenover onze doelgroep en geven hen vaak niet eens een afspraak. Sociale woningen zijn dan weer vaak niet geschikt omdat ze aan strenge normen moeten beantwoorden. Er moet bijvoorbeeld een aparte slaapkamer zijn voor elk kind boven de twaalf jaar, maar dat jaagt de prijzen de hoogte in."

Ook de problemen van de vrouwen zelf worden complexer. "We moeten vaker dan vroeger juridische stappen zetten, bijvoorbeeld voor vrouwen die uit het buitenland komen. Als zij hun man verlaten voordat ze drie jaar getrouwd zijn, mogen ze volgens de nieuwe wet niet in België blijven. Die procedures duren een hele tijd. Of we moeten klacht helpen indienen tegen een gewelddadige echtgenoot. Ook onverzorgde gezondheidsproblemen of een zwangerschap kunnen de verblijfsduur verlengen."

La Strada benadrukt nog dat de cijfers een onderschatting zijn van het werkelijke aantal thuislozen in Brussel. Vijf van de 27 opvangcentra, waaronder Samusocial, deden niet mee aan de registratie. En niet alle thuislozen vinden een plaats in een centrum.