VUB opent toplab voor lichtinnovaties in Pajottenland

Een volgebouwde campus, luchtbezoedeling en vooral storende trillingen deden de Vrije Universiteit Brussel uitkijken naar een 'stiltegebied' voor de bouw van haar hoogtechnologisch en innovatief lichtlabo: Photonics Innovation Center. De keuze viel op een voormalig magazijn voor peren in de dorpskern van Oetingen (Gooik), op een steenworp van het huis van Hugo Thienpont, de prof die het onderzoeksteam B-Phot leidt.

Europa is vandaag de koploper van de lichtindustrie, productietechnologie en de optische telecommunicatie. 300.000 mensen vinden rechtstreeks een job in alle toepassingen van de fotonica. Een troef voor ons land is dan ook dat een universitair onderzoekslabo haar expertise toetst aan nieuwe toepassingen die op de markt kunnen gebracht worden, via KMO's en de industrie. In die geest werkt het Brussels Fotonica Team (B-Phot), een internationale onderzoeksgroep van vijftig onderzoekers onder leiding van professor Hugo Thienpont van het departement Toegepaste Natuurkunde en Fotonica van de VUB, aan nieuwe markt- en werkkansen voor onze regio's. "Met onderzoek en begeleiding van Europese KMO's rond nieuwe lichtbronnen, zoals lasers voor medische toepassingen, LED's voor energiezuinige verlichting, efficiënte zonne-energiecollectoren, optische lab-on-chips (voor medische tests) en driedimensionele beeldschermen staan we aan de top van Europa," stelt Thienpont.

Waarom de VUB naar het verre Pajottenland verhuist, willen we wel weten. Thienpont: "In ons lab maken we componenten die nanometerprecies zijn (een nanometer is een miljardste deel van een meter of ongeveer 100.000 keer kleiner dan de diameter van een haartje, red.). Dat betekent dat de minste trilling bij de aanmaak van die precisiecomponenten fataal is. We zijn immers uren bezig met een diamantdraaimachine om een nieuwe component te prototyperen (voorstadium van een fabricage, red.), en daarvoor zijn omgevingstrillingen absoluut nefast. We zochten dus een goede, betaalbare locatie, en die vonden we in het rustige Pajottenland. Moesten we onze toestellen in hartje Brussel opstellen, dan zou dit nooit werken." Thienpont: "De VUB was beperkt tot Brussel, en had extern een goede site nodig vermits de campus te Etterbeek langzamerhand volgebouwd raakt. Bovendien is de Vlaams-Brabantse regio een belangrijk rekruteringsgebied voor studenten, de top van onze onderzoeksgroep woont tussen Halle en Vilvoorde. Ook zij vinden het fijn om niet iedere dag richting Brussel en verkeer te pendelen. Maar de primordiale reden is van zuiver technologische aard. Bovendien kon onze 'clean room', - nu al de zuiverste plek in het Pajottenland - onmogelijk ergens op een industrieterrein buiten de stad gevestigd worden. We vonden een voormalig magazijn met frigo voor 100 ton peren in Gooik, perfect geïsoleerd en precies wat we zochten. De renovatie tot innovatielab is gebeurd met alle respect voor de omgeving."

In de nabije toekomst gaat de internationale onderzoeksgroep B-Phot, een van de grootste groepen van de VUB, ook gastdocenten en onderzoekers van Japan tot Nieuw-Zeeland naar Gooik halen. Daarvoor worden twee residenties ingericht in de voorbouw, maar ook op het streektoerisme gaan we beroep doen. Professor Thienpont wil de Pajot geruststellen: "Ik begrijp dat het invasief lijkt, maar in Gooik een Optics Valley maken in navolging van Silicon Valley, zal nooit lukken - en het is de bedoeling niet."