De kosten en baten van de 20 kilometer door Brussel

Dertigduizend lopers verschijnen op 30 mei aan de start van de 31ste 20 km door Brussel. Aan het startschot gaat een logistiek huzarenstukje vooraf. De ordedienst is verzekerd, en de overheid ruimt de afvalberg op die de lopers in hun spoor achterlaten. Maar waarom eigenlijk?

"Ik heb er na 31 keer nog evenveel plezier in. Maar ik kan niet zeggen dat ik goed slaap." In tandem met haar echtgenoot Emile Dereymaeker organiseert Carine Verstraeten, de secretaris-generaal van S.I. Brussels Promotion, de 20 km door Brussel.

"Als je veel vraagt, moet je veel geven. Ik ben elke dag op het terrein voor de parcoursvoorbereiding. Er zijn werkzaamheden aan het Poelaertplein, het Schumanplein, het Ter Kamerenbos. Langs het hele traject laten we paaltjes verwijderen. Dertigduizend lopers sluis je niet zomaar door de straten van het gewest."

Brussels Promotion trommelt op 30 mei 230 medewerkers op, van wie het merendeel vrijwilligers. De scouts die de bevoorradingsposten bemannen, krijgen elk 25 euro. "Dat geld krijgen ze gestort voor ze op kamp vertrekken," zegt Verstraeten. De overheid betaalt de zondagsdienst van het legertje mensen dat wordt opgetrommeld voor de ordedienst en het opruimen achteraf.

Emile Dereymaeker gooit zijn boekhouding open: "De informaticakosten, rugnummers en medailles kosten me 273.498,64 euro. Tel daar 30.000 euro bij voor de armbandjes die we dit jaar van de MIVB kopen, de bijdrage aan het Rode Kruis, het kampgeld van de scouts en de personeelskosten om zes mensen een maand lang enveloppen met rugnummers te laten vullen. De loopchips worden betaald door de Europese Commissie. Onze zes privésponsors dragen elk 50.000 euro bij. We noemen ze onze partners. Zonder hun logistieke hulp zou de organisatie nog veel meer kosten. Lopers betalen vijftien euro inschrijvingsgeld, wel, wij hebben berekend dat elke loper ons nog eens een bijkomende tien euro kost."

Wilhelmus in polonaise
Hoeveel zou een deelnemer aan de 20 km de overheid kosten? "Typisch Belgisch om die vraag te stellen," meent Trudo Dejonghe, die Sporteconomie doceert aan Lessius Antwerpen. "De kandidatuur voor de Olympische Spelen van 2028 is Nederland al naar het hoofd gestegen: ze heffen het Wilhelmus aan en dansen de polonaise. Rekenen doen ze niet. Maar organisatoren overschatten keer op keer de macro-economische baten van dergelijke evenementen. Eenvoudig gesteld: de overheid betaalt de kosten. Als iemand wint, is het de organisator. Voor de 20 km door Brussel is dat niet anders. Want consumptie verschuift. Brusselaars die langs het parcours een terrasje doen, compenseren de gederfde inkomsten van bezoekers die de stad niet in kunnen. Alleen de bestedingen van deelnemers uit het buitenland en de Belgen die normaal gezien op reis zouden gaan, en dat als gevolg van de wedstrijd niet doen, zijn winst."

Jeroen Scheerder, docent Sportmanagement en Sportbeleid aan de KU Leuven, is net als Dejonghe een loper. Dit jaar neemt hij voor het eerst in jaren niet deel aan de 20 km. "De democratisering van de loopsport creëert een aanzuigeffect op sporadische lopers. The fun is in the back of the pack. Ons onderzoek rond de Tien Mijl van Antwerpen toont aan dat de meeste deelnemers niet goed voorbereid zijn op de uitdaging. Steeds meer mensen denken: 'Dat kan ik ook.' Twintig jaar geleden waren er zo'n tienduizend deelnemers minder. Maar ze waren beter voorbereid. En ze bleven lopen. We hebben bewezen dat dat voor de meeste deelnemers niet geldt."

Scheerder meent echter dat Brussel een bijzonder sterk product voor citymarketing in handen heeft. "Het is de oudste loopwedstrijd van België. Voeg de 20 km maar toe aan het rijtje van het Atomium en Manneken Pis. De 20 km is een icoon. En dat is vanuit marketingoogpunt een goede basis voor een verhaal van emotie en communicatie."

Net wat België op dit moment nodig heeft? "Een sfeer van eenheid en positivisme creëren rond ons prachtige land": zo vat Carine Verstraeten het doel van haar 20 km samen. Jeroen Scheerder: "Aan de start weerklinkt de Brabançonne, prins Filip geef het startschot. Hebt u ooit een grotere Belgische vlag gezien dan die onder de triomfboog? Alle lopers moeten eronderdoor. Zegt die symboliek niet genoeg?"