Eredoctoratenshow met Eddy Merckx

Best een jolige bedoening, die uitreiking van de eredoctoraten aan de VUB. Met fluks gemonteerde filmpjes waarin de doctores worden voorgesteld, met rector Paul De Knop die zijn uitreiking in het Latijn doet onder een strakke beat, met presentatrice Annabelle Van Nieuwenhuyse die de ceremonie relaxt aan elkaar praat en af en toe het publiek in duikt om wat vragen te stellen. Een van die vragen was hoe men er meer jongeren toe zou kunnen aanzetten wetenschapper te worden. Van jongs af de interesse voor wetenschap spelenderwijs stimuleren, was het weinig verrassende antwoord. Maar even dachten wij ook aan iets anders: als je zo'n uitreiking van eredoctoraten nog iets meer pimpt en er een gestoffeerd programma rond maakt dat een inleiding geeft tot het werk van de gelauwerde doctoren, dan kun je ze misschien uitzenden op televisie?

Je zou overigens kunnen denken dat het toekennen van een eredoctoraat aan een wielerheld als Eddy Merckx er ook al op gericht is de aandacht van pers en publiek naar zich toe te halen. Het schoon volk krijg je er zo bij: in Aula Q zaten behalve al die bollebozen ook IOC-voorzitter Jacques Rogge, UCI-voorzitter Hein Verbruggen, sport- en mediatycoon Wouter Vandenhaute en wereldvoetballer Paul Van Himst bij elkaar.

Eddy Merckx verdient die titel heus. Als mensen uit de culturele wereld eredoctor kunnen worden omdat ze buiten de academie hebben geëxcelleerd, dan kan dé sportman van de voorbije eeuw dat ook. Het zou dwaas zijn te beweren dat sport onderschat wordt, maar haar bijdrage aan het maatschappelijk welzijn mag ook weleens door de hoogste intellectuele kringen erkend worden. Een beetje topsporter moet overigens ook nadenken, zijn lichaam kennen, ambities formuleren, hard werken en onbetreden paden betreden. Zolang hij maar niet te veel van farmacie kent - maar opmerkingen daarover zullen we achterwege laten.

Is het niet de ultieme triomf om een academische titel te krijgen zonder dat je hebt hoeven uitsloven op school? En verrek: Merckx had nog maar pas tegen Van Nieuwenhuyse georakeld dat je je voeten op de pedalen moest houden omdat je anders omvalt, of daar wist collega-eredoctor Marleen Temmerman te vertellen dat niemand minder dan Albert Einstein al eens in die termen gesproken had: leven is als fietsen, "om in balans te blijven, moet je blijven bewegen." Slim gezien dus van de VUB om als eerste universiteit ter wereld een sportman louter om diens sportprestaties (en ook wel om zijn uitstraling, en zijn inzet voor goede doelen) een eredoctoraat te geven.

Toch moeten we voorzichtig zijn. Het bestek van de uitreiking was te kort om in detail te treden, maar liet toch toe te vermelden dat eredoctor Ronald Levy antistoffen tegen kankercellen ontwikkelde, dat eredoctor Costas Soukoulis metamaterialen ontwierp waarin atomen worden vervangen door elektronische circuits met eigenschappen die niet voorkomen bij natuurlijke materialen (goed voor uw smartphone!), dat eredoctor Donald Horowitz baanbrekend werk leverde in de studie van etnische conflicten en constitutionele hervormingen, en dat eredoctor Marleen Temmerman haar onderzoek als gynaecologe combineert met een doorgedreven persoonlijk engagement.

Als je ziet hoe bescheiden en wars van goedkope media-aandacht die grote geesten met hun vak bezig zijn, dan heeft dat bijna iets ontroerends. In alle stilte de mensheid vooruithelpen zonder voortdurend op schouderklopjes uit te zijn: het heeft haast iets ouderwets. Ik zou niet zo ver gaan om politici te beledigen door te stellen dat zij er met z'n allen samen minder van bakken dan elk van die geëerde profs apart. Maar toch: de lawaaierige stilstand van de politici staat in schril contrast met de stille efficiëntie van de academici. Misschien is het dus toch niet zo'n goed idee om van zo'n uitreiking van eredoctoraten een tv-show te maken. Laat die mensen in stilte hun werk doen en laten we hopen dat ze blijven volstaan met een eretitel en een bescheiden ceremonie. Applaudamus!