Fans on Wheels wil toegankelijke voetbalstadions

Voetbalclub RSCA heeft dringend nood aan een modern stadion met een grotere capaciteit dan het huidige Constant Vanden Stockstadion. Maar dat is nog niet het einde van het verhaal, want de huidige infrastructuur voldoet helemaal niet aan de noden van supporters met een handicap.

Vincent Nijs werd drie jaar geleden na een auto-ongeval geconfronteerd met dit prangende probleem. Als trouwe Anderlechtsupporter richtte hij in 2007 Fans On Wheels op, een vzw die zich inzet om de toegankelijkheid van voetbalstadions te verbeteren.

In het Eén-programma Voorbij de grens toont Vincent Nijs samen met negen andere mensen met een handicap zich van zijn sterkste en meest vastberaden kant wanneer ze door het woeste landschap van Nicaragua trekken. Sinds het auto-ongeval in 2005 waarbij hij twee nekwervels brak en zijn ruggenmerg verpletterd raakte, werkt Vincent dagelijks aan zijn revalidatie. Aanvankelijk was hij tot aan de borst verlamd, maar nu kan hij al terug een beetje staan met behulp van krukken. Ondertussen vond hij ook nog de tijd om een vzw uit de grond te stampen. In 2007 richt Vincent samen met zijn goede vriend Patrick Van Vaerenberg Fans On Wheels op, een organisatie die de enorme lacunes op het vlak van toegankelijkheid van alle Belgische stadions wil aanpakken.

Inclusieve samenleving
"Niet alleen voor rolstoelgebruikers, maar ook voor visueel en auditief gehandicapten moeten er aangepaste voorzieningen komen," zegt Nijs. In onze buurlanden werden wel al grote inspanningen geleverd: het stadion Emirates in Manchester en de Allianz-arena in München, dat zijn volgens Vincent voorbeeldige stadions.

"Met Euro 2000 hebben we de boot gemist, maar nu België en Nederland zich kandidaat stellen om de Wereldbeker in 2018 te organiseren, moeten we deze kans grijpen. Het is nu of nooit," vindt hij. "We spreken van een inclusieve samenleving, en bij elk bouwproject moet hiermee rekening gehouden worden, zeker als het om openbare gebouwen gaat." Voetbalclub AA Gent is het lichtende voorbeeld in de Belgische eerste klasse. De club overlegde met Fans On Wheels, Intro (een organisatie die zich inzet voor betere toegankelijkheid voor personen met beperkingen op alle evenementen, GDV) en de cel Gehandicaptenbeleid van de stad Gent. Er komt in elke hoek van het nieuwe stadion een platform voor honderd rolstoelgebruikers, in elke hoek vier toegankelijke toiletten en een toegankelijke bar met verlaagde toog. Dat is een primeur in België.

Vogels voor de kat
Over het stadion van RSC Anderlecht is Nijs niet zo lovend. "De plaatsen laten echt te wensen over: we zitten op dezelfde hoogte als het speelveld en daardoor hebben we geen goed zicht over het veld. Het was de gewoonte om "die mensen" gratis binnen te laten, dan moesten de clubs niet investeren in aangepaste infrastructuur. Maar we willen veel liever tickets betalen en goede plaatsen hebben vanwaar we de wedstrijd optimaal kunnen volgen. En dat is nu eigenlijk nog nergens in België mogelijk."

De smalle gang van en naar de tribunes is een groot obstakel voor rolstoelgebruikers. Aan het einde van de wedstrijd staan daar soms 1.500 mensen. Nijs: "Als er eens iets zou gebeuren, een opstoot, zijn wij vogels voor de kat." Iets gaan halen om te eten of te drinken tijdens de rust is ook zo goed als onmogelijk, en aangepaste toiletten zijn er al helemaal niet.
"Wij nemen geen leden aan, het is enkel een bestuur, maar voetbalsupporters met een lichamelijke beperking kunnen zich wel op onze website registreren voor de nieuwsbrief of voor de services die we bieden in de club," zegt Nijs.

In Anderlecht is dat de parking voor twintig wagens op het terrein van het dichtbijgelegen Bracopsziekenhuis, die de vzw zelf heeft opgericht en binnenkort een busservice met een lift naar uitwedstrijden inricht, waardoor ook de rolstoelgebruikers de verplaatsing kunnen maken. Verder is er sprake van een verhoogd platform vanwaar rolstoelgebruikers een goed zicht zouden hebben. Maar Vincent weet niet of en wanneer dat hard gemaakt wordt: "Een club die binnen enkele jaren een nieuw stadion gaat bouwen, is er vandaag niet in geïnteresseerd om grote investeringen te doen."

Het ideale stadion
Axel Schmit, de verantwoordelijke voor infrastructuur bij RSC Anderlecht, erkent het probleem: "Het stadion is meer dan twintig jaar geleden gebouwd, en toen had men weinig of geen aandacht voor de toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers." Maar Schmit heeft veel contact met Vincent Nijs en hij is er zeker van dat er in de toekomst meer inspanningen geleverd zullen worden. Zo heeft de club al verschillende gesprekken gehad met Intro en met een architectenbureau, dat enkele aanpassingen wil doen, zoals aangepaste toiletten en een verlaagd buffet. Om bij de bouw van het nieuwe stadion de toegankelijkheid te garanderen, zal de voetbalclub samenwerken met Fans On Wheels, Intro en het kabinet van Kathleen Van Brempt (SP.A).

Het ideale stadion voor Vincent Nijs heeft minimum 2 procent van de zitplaatsen gereserveerd voor personen met een beperking, waar je gemakkelijk online tickets kunt bestellen, hoofdtelefoons ter beschikking staan en slechtzienden vooraan kunnen zitten. En zeker ook waar iedereen een pint kan drinken, iets kan eten en naar het toilet kan gaan. "Een stadion naar Europees model, zoals in Londen, Parijs en München."

:: Geert De Vos is laatstejaarsstudent journalistiek aan de Erasmushogeschool