Johan Leman over het 'geknoei' van het Vlaams Doping Tribunaal

"Dit is het verhaal van de perikelen van een goede, maar relatief onbekende Belgisch-Marokkaanse subtopper, maar het is ook het verhaal over hoe moeilijk het voor een eenvoudige jongen uit Molenbeek is om uit de vicieuze cirkel van 'niet slagen' te stappen. U zult ook ontdekken waarom Molenbeekse jongeren Vlamingen zo gemakkelijk als 'racistisch' ervaren. Een misverstand, maar dan toch één waarbij sommige Vlaamse structuren niet helemaal vrijuit gaan." Johan Leman heeft kritiek op het "geknoei en misprijzen" van het Vlaams Doping Tribunaal.

Mijn verhaal gaat niet over Yanina Wickmayer of Xavier Malisse, sporters voor wie sommige Vlaamse sportjournalisten al in de hoogste staat van opwinding zouden geraken als hen hetzelfde overkomen was. Het gaat over een in de Vlaamse media relatief onbekende werkloze jongere uit Sint-Jans-Molenbeek, Monder Rizki, een langeafstandsloper. Hij is een jongen die evengoed in de totale marginaliteit had kunnen belanden.

Op zijn vijftiende ontdekt Monder dat hij heel hard kan lopen, en mede dankzij Raf Wyns, een trainer op Foyer, ervaart hij dat hij daar nog plezier aan beleeft ook. Hij wordt lid van Foyers atletiekclub Atlemo. Hij krijgt - bij gebrek aan steun elders - een contract bij Foyer, zij het niet als beroepssporter. Niettemin doet hij het op nationaal niveau best goed en hij wordt zelfs tweemaal geselecteerd voor de Olympische Spelen. Daar bakt hij er niets van, en dat doet hij evenmin op de Europese atletiekkampioenschappen. Je kunt dan op verschillende manieren reageren: je kunt hem laten vallen en zelfs ridiculiseren (zoals een deel van de Vlaamse sportjournalistiek deed); je kunt hem manifest negeren (zoals sommige bestuursleden van Atletiek Vlaanderen deden); je kunt hem aanraden om de elitesport vaarwel te zeggen, zijn contract bij Foyer te behouden en in het weekend met straatkoersen wat geld bij te verdienen (zoals ik hem aanraadde).

De frustratie en verbittering groeiden. Rizki verkoos door te zetten in zijn eentje, hij wil de wereld bewijzen dat hij wel degelijk een elitesporter is. Het is zijn recht. Ik heb hem dat toen ook gezegd.

In september 2009 brak Monder met Atlemo, volgens hem niet door zijn club, maar omdat hij wou breken met Atletiek Vlaanderen, met de VAL en de leeuw. Ik voelde ook wel dat hij het moeilijk had met de raad die ik hem gegeven had. Geloofde ook ik dan niet meer in hem? Mijn advies was niet ingegeven door een gebrek aan geloof in zijn kunnen, maar... noem het 'eieren voor je geld kiezen': stop met investeren en consolideer je winst.

Monder wou echter hogerop. Maar van nu af zou hij er volledig alleen voor staan, een werkloze dertigjarige van Molenbeek uit een eenoudergezin, die zich in de schulden zou werken vanuit het idee van ooit door te breken. Hij wordt absoluut niet omringd noch behandeld als een elite­atleet, tenzij door... het Vlaams Doping Tribunaal.

Waar Wickmayer en Malisse of onlangs nog bokser Sugar Jackson - met duur weerwerk en vereende krachten - aantoonden hoe wankel de Vlaamse whereabout -politiek wel is, lijkt Rizki een weerlozer slachtoffer. Hij hangt. Niet omdat hij doping neemt - want ik weet pertinent zeker dat hij dat niet doet -, maar omdat dit Vlaamse systeem gewoon slecht werkt.

In het kader van de dopingbestrijding moeten atleten minutieus en permanent (via computer of sms) melden waar ze verblijven: dat zijn de whereabouts . Drie whereabouts missen staat gelijk met een positieve dopingcontrole. Simpel, toch?

De eerste controle miste Rizki op vrijdag 1 mei 2009. Hij ging zelf in de fout, vulde voor de laatste week van april zijn stageverblijfplaats in Marokko in. Maar de week eindigde op donderdag, en vrijdag stond er een controleur aan zijn deur in Molenbeek. Zijn tweede 'aangifteverzuim' betreft een technisch mankement van de online-registratie op 1 juli: de atleet vulde alles netjes in, hield zelfs een uitdraai bij, maar bij het Tribunaal ontvingen ze niks en willen ze enkel de lege print-out van de ontvanger bekijken. Straf. Pas echt ridicuul wordt de 'gemiste controle' op 31 december, een datum waarop Monder nota bene geen lid meer is van de VAL (want hij is ondertussen van Atlemo overgestapt naar Daring Molenbeek, een club onder Waalse vlag). Rizki is op stage in de VS en traint in New Mexico. Hij mailt zijn gegevens door, vraagt of hij de lokale of de Belgische tijd moet invullen. De lokale, mailt men terug. Om zich dan toch hier op de Belgische te baseren: aaah, dan ben je acht uur te laat... Je hangt.

Op 1 april kreeg Monder te horen dat hij een jaar geschorst is. Ik mocht zijn dossier inkijken en stond perplex van zoveel Vlaams geknoei en misprijzen: dit is een rechtsstaat onwaardig. Zelfs een simpel plagiaat van om het even welke universiteitsstudent wordt met minder willekeur behandeld.

Johan Leman is hoogleraar aan de KUL, voormalig directeur van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding, en voorzitter van Integratiecentrum Foyer. Hij is ook ex-atleet en voorzitter van atletiekclub Atlem.