Overleg Beperkt?!' wil drempels wegwerken voor jongeren met een beperking

Het vrijetijdsaanbod voor kinderen en jongeren met een beperking botst in Brussel nog te veel op drempels. Groep Intro kreeg vorig jaar de opdracht om die doelgroep te helpen om hun weg beter te vinden. Het wegwerken van angst en opbouwen van vertrouwen blijken de voornaamste uitdagingen. De eerste stappen voor een oplossing zijn gezet.

Laat ons eerst even Groep Intro voorstellen: de vzw zet zich in voor kwetsbare groepen, gaande van vluchtelingen tot mensen met een beperking. Het doet dat zowel op vlak van werk, schoolondersteuning als vrije tijd. Vorig jaar werd Groep Intro ingeschakeld door de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC).

"We kregen de opdracht om de vrijetijdssector voor kinderen en jongeren met een beperking toegankelijker te maken," vertelt Jo Robberechts, coördinator bij Groep Intro. "We moeten een kenniscentrum worden voor mensen die hun weg zoeken, zodat wij hen naar de juiste personen en organisaties kunnen sturen. Daarnaast moeten we de jeugdwerking toegankelijker maken voor kinderen met een beperking, en ondersteuning bieden in het vinden van een aanbod."

"Het begon eigenlijk een paar jaar geleden met een studie van de HUB over dit onderwerp, op vraag van de VGC. Dat leidde onder meer tot de aanpassing van het beleid: zo werd jeugdcentrum Aximax bijvoorbeeld toegankelijk gemaakt voor mensen met een beperking. Met dit project moeten wij drempels die voor problemen zorgen zoveel mogelijk wegwerken."

Een van de voornaamste constateringen was dat de doelgroep het aanbod te weinig vindt. Ouders vinden hun weg niet in wat er wordt aangeboden, er is (nog) geen structuur. Zowel op vlak van sport, spel, muziek, etcetera. Om hier aan te werken, werden organisaties samengebracht die in Brussel werken met deze doelgroep onder de noemer: "Overleg beperkt?!".

"We willen ouders beter informeren. Kwetsbare groepen, bijvoorbeeld, kennen het aanbod niet en zijn sowieso op hun hoede. Met de overleggroep willen we tonen wat dat juist is, die jeugdwerking. Daarom hebben we de hele zomer lang activiteiten gefilmd en dat hebben we gebundeld in een promofilm. We hebben ook een brochure ontwikkeld. Hiermee willen we vertrouwen wekken. Het mag geen dode letter blijven. We willen met deze instrumenten naar buiten treden, het inzetten om drempels te verlagen, laten zien wat er is om de mensen te overtuigen. We willen ons doelpubliek naar de werkingen brengen."

Vallen en opstaan
De voornaamste drempel is angst, maar zaken als wantrouwen en mobiliteit mogen niet verwaarloosd worden. Het aanbod specifiek voor kinderen en jongeren met een beperking is vaak niet naast de deur. Daarbij komt dat spontaniteit niet evident is, omdat de organisaties inschrijvingen vaak ruim op voorhand willen, zodat ze zich kunnen voorbereiden. "Organisaties denken dat ze iemand moeten 'opofferen' om voor het clublid met een beperking te zorgen," stelt Annelies Van Aelst, educatief medewerker bij Groep Intro.

"Dat is niet altijd nodig. Het is belangrijk dat die jongere opgenomen wordt in de groep en gewoon functioneert. We merken veel weerstand, maar boeken wel successen. Het gaat met vallen en opstaan. Je probeert verschillende zaken, maar weet niet altijd of het zal lukken."

"Het belangrijkste is de angst wegnemen en vertrouwen geven. We zetten allerhande acties op om daarin te slagen. We hebben het gevoel dat we het afgelopen (start)jaar op veel vlakken zaken in gang hebben gezet. We gaan nu zien wat werkt en wat niet. Alles zal niet lukken."

Een van de succesvolste projecten die ze op poten hebben gezet, is handiknap. Wat dat juist is? Dat vertelt Stijn Van Roey, een van de ervaringsdeskundigen: "Met dit spel gaan we naar speelpleinen en laten we kinderen inleven in de wereld van mensen met een beperking. Ervaringsdeskundigen begeleiden het. Bij de opdracht die ik begeleid krijgen de kinderen een blinddoek om en dan moeten ze allerlei zaken doen. Ik geef uitleg over hoe ik met mijn beperking omga en welke truukjes ik gebruik. Dit spel maakt de stap kleiner om iemand te aanvaarden en het wekt ook interesse bij de kinderen."

Dorpsgevoel in de stad
De sportsector staat volgens coördinator Jo Robberechts al redelijk ver in vergelijking met de andere vrijetijdssectoren. De VGC speelt daar een belangrijke rol in, met zijn redelijk uitgebreide reeks G-sporten. Een goed voorbeeld daarvan is het knappe aanbod dat jeugdcentrum Aximax de komende maanden aanbiedt. "VGC speelt een belangrijke rol. Naast het organiseren van evenementen onderhandelt het ook met clubs om mensen met een beperking op te nemen. Velen zijn op dat vlak nogal argwanend. Dat we in een grootstad zitten, speelt daarin ook wel een rol. Ik ben opgegroeid in een dorpje en bij de chiro zaten minsten drie kinderen met een mentale beperking. Voor ons was het logisch dat zij erbij hoorden, ik heb daar nooit over moeten nadenken. Hier is dat anders. In een stad als Brussel loop je snel verloren in het aanbod."

Groep Intro wil dat dorpsgevoel naar de grootstad brengen en is goed op weg. De eerste evaluatie was positief en het is de bedoeling hiervan een langlopend project te maken. Er is al heel wat werk gedaan, maar de weg is nog lang. "We hadden niet verwacht dat het gat zo groot was. Er gebeurt veel, maar het overkoepelende ontbrak. Er was geen aanspreekpunt, geen gecoördineerde aanpak. Vandaag is die koepel er wel. Mensen met vragen kunnen bij ons terecht en wij verwijzen hen door naar de juiste personen en organisaties."

"De komende maanden en jaren gaan we onze brochure en onze methodiek gebruiken op scholen, tijdens oudercontacten, noem maar op. We hebben veel instrumenten in handen om angst weg te nemen. Als ik even mag dromen, dan zou ik graag één persoon hebben die het kenniscentrum bemant, iemand die zich bezighoudt met de ouders en een persoon die zich richt op de organisaties. Indien we zo gespecialiseerd te werk gaan, dan zullen de drempels vervagen."

Meer info op www.groepintro.be