De vele levens van Sharon Van Etten

“When is Sharon Van Etten’s next album?” zette een fan eind vorig jaar op een T-shirt. De Amerikaanse indierockqueen merkte zijn post op, maakte van zijn shirt officiële merchandise en klopte na een sabbat van vijf jaar aan met een nieuw album. “Ik was niet zeker of ik wel naar de muziek wilde terugkeren.”

Op haar Instagram-account heet de New Yorkse zangeres niet Sharon Van Etten maar Sharon Van Halen. Het zal wel te maken hebben met de nieuwe look die ze etaleert in haar videoclips, met een kapsel dat aanschurkt bij de hair metal. Maar dat ik eigenlijk vooral ook moest denken aan de stoere, ravenzwarte lokken van Joan Jett, vertel ik haar in het Amrâth, het iconische vijfsterrenhotel aan de rafels van de Amsterdamse Wallen. “O, het is altijd een droom geweest om met haar in één zin genoemd te worden,” lacht ze.

Best grappig. Van Etten heeft zich de voorbije tien jaar in de spotlights van de indierock geknokt, maar op haar nieuwe, officieel vijfde album houdt ze de gitaren meer in het gareel dan ooit. Joan Jett zou er vast een punthoofd van krijgen. “Ik was de gitaar een beetje beu,” haalt ze haar schouders op. Referenties die ze naar haar producer John Congleton stuurde, waren onder meer de New Yorkse elektropunks van Suicide. “Ik wilde eens een deel van mijn platencollectie aanspreken dat mijn fans niet met mij associëren,” zegt ze. “Toen ik door mijn demo’s ging, zag ik hoeveel drones en beats ik had gebruikt, en donkere bassen. Die hebben er dan weer voor gezorgd dat ik mijn songs naar het licht wilde stuwen.”

‘Comeback Kid’ is zo’n dynamische song die zelfs de somberste gedachten kan optillen. Helemaal anders dan je soms, euh, larmoyante indierocksongs van weleer.
Sharon Van Etten: Ken je dat gevoel dat je hebt wanneer je naar je ouderlijke huis terugkeert? Dat je toch altijd een beetje dat kind blijft dat daar is opgegroeid. Je slaapt in je oude slaapkamer waar je zoveel geheimen hebt gekoesterd. Je broers en zussen jennen je met verhalen van vroeger. Het is een beetje ontsnappen aan het volwassen leven.
Terugkeren naar je geboortedorp confronteert je ook met wie je vroeger was, waardoor je weer gaat nadenken over wie je nu bent, wie je zou willen zijn, en wie je geweest zou zijn als je daar was gebleven. Dat zijn véél levens. (Lacht)

Vandaar dat je “I used to be free / I used to be seventeen” zingt in ‘Seventeen’?
Van Etten: Als kind was ik redelijk zelfzeker. Maar in mijn tienerjaren is dat helemaal omgeslagen. Ik ben thuis weggegaan, ik vond mezelf veel belangrijker dan mijn familie. Ik sloot me van iedereen af en werd verliefd op de verkeerde venten. Ze deden heel dramatisch en ik deed hen na, terwijl ik helemaal zo niet ben. (Lacht) Van mijn achttiende tot mijn eerste jaren als twintiger voelde ik mij totaal verloren. Dat is een periode in je leven waarin je niet zozeer door je hormonenspiegel door elkaar wordt geschud, maar heel erg bepaald wordt door de personen met wie je omgaat. Je bent makkelijk beïnvloedbaar, je wordt snel verliefd, alles is een drama. Ik wou dat ik in die periode iemand had gehad om mee te praten.
Na mijn ‘verloren’ jaren heb ik uiteindelijk wel iemand gevonden om mee te praten. Ik had mijn relatie beëindigd en was weer bij mijn ouders ingetrokken. Maar hun voorwaarde was wel dat ik ging studeren, een job zocht en een therapeut. Die therapeut had een gouden raad: ze vond dat ik moest beginnen op te treden en naar New York verhuizen. “Je zal nooit opgemerkt worden in de suburbs van New Jersey,” zei ze. (Lacht) Ik heb haar advies opgevolgd. Maar dat maakte me wel een soort van laatbloeier. Ik ben pas op mijn 26e beginnen te toeren. En kijk, nu heb ik meer zelfvertrouwen dan ooit.

Je bent opnieuw psychologie beginnen te studeren, om uiteindelijk zélf therapeut te worden. Hoe is het om als rockster weer op de schoolbanken te zitten?
Van Etten: Op dit moment is het wel zwaar, ook al volg ik maar drie vakken. Met een muziekcarrière in mijn rug en een kind op de arm heb je niet zoveel tijd om je te verdiepen in de leerstof. Er is ook wel een en ander veranderd. In 1999 heb ik één jaar gestudeerd, dan nog eens halftijds in 2004 en in 2013. Ik zit nu in mijn tweede jaar aan de unief in Brooklyn, maar ik heb véél moeten onderhandelen over mijn credits. (Lacht)
Een van de redenen waarom ik weer ben gaan studeren, is dat ik na mijn shows altijd fans ontmoette die me vertelden hoe mijn muziek hun leven had veranderd. Of welke verschrikkelijke dingen er met hen gebeurd waren, en hoe mijn muziek hen toen geholpen had. Dat deed me wat. Ik wil nu achterhalen hoe dat werkt, waarom muziek mensen kan helpen. En waarom ik mezelf beter voel wanneer ik schrijf.
Ik vind het wel spannend. Maar hoe ouder ik word – ik ben 38 nu – hoe meer ik besef dat tijd mijn grootste vijand is.

De voorbije vijf jaar heb je die tijd wel creatief ingevuld. Je bent niet alleen beginnen te studeren, je zette ook je eerste stappen als actrice in onder meer de serie The OA, schreef een filmsoundtrack en werd moeder. En er was je cameo in Twin Peaks.
Van Etten: Ik was sinds 2009 eigenlijk bijna voortdurend onderweg geweest, ik was toe aan break. Mijn vorige plaat was ook zwaar, ze was de weerslag van een break-up. Mijn lief kon niet om met mijn nomadenbestaan en mijn succes maakte hem onzeker. Ik dacht erover na hoe het anders kon, zodat ik niet opnieuw in hetzelfde schuitje zou terechtkomen. Vooral niet op tournee gaan, leek me het eerste devies. (Lacht) Ik wilde meer tijd thuis doorbrengen. Toen ik besliste een break te nemen, voelde ik plots de drive om allerlei andere dingen te doen. En mijn nieuwe lief moedigt mij alleen maar aan. Ik was zelfs niet zeker of ik ooit nog een plaat zou maken.
Wat dat acteren betreft, ik heb toch vooral geleerd dat ik graag schrijf. Toen ik in LA aan de plaat aan het werken was, heb ik daar voor het eerst stand-up geprobeerd. Er zaten gelukkig maar twintig mensen in de zaal. (Lacht) Ik had alles uitgeschreven, van grap naar grap, vier pagina’s vol. Ik ben een echte nerd. Maar dat schrijven buiten de muziek wil ik graag nog verder verkennen.
Uiteindelijk ben ik nog nooit zo lang niet met muziek bezig geweest. Maar ik ben blij dat ik weer aan de slag ben. Mijn zoontje is twee. Ik wil dat hij opgroeit terwijl hij me muziek ziet maken.

Ik vind de titel van je album overigens veelbetekenend, maar ook erg grappig. “Remind me tomorrow” is zowat de boodschap waar je het vaakst op klikt wanneer je computer smeekt om een update.
Van Etten: Ik vond dat symbolisch voor de drukte die ons tegenwoordig overvalt. Je hebt nergens tijd voor, dus klik je die boodschap elke keer weer weg. Omdat dat betekent dat je alles moet afsluiten en je je weer moet aanpassen aan de nieuwe manier van werken. Tot je beseft dat je je computer al twee jaar niet meer hebt geüpdatet. En dan moet je ook nog eens je telefoon updaten!

Staat die foto op de hoes van je album ook symbool voor die drukte?W
Van Etten: Dat is een foto van mijn vriendin Katherine Dieckmann, voor wie ik in 2016 de score schreef van haar film Strange weather. Het zijn haar kids, in hun kamer, toen ze klein waren. Toen de film in première ging op het Toronto International Film Festival, vertelde ik haar dat ik zwanger was. We waren allebei aan het blèten. (Lacht) Ik zei haar dat ik niet wist hoe ik dat allemaal ging klaarspelen: muzikante zijn, actrice, moeder. “Je krijgt het wel voor elkaar,” zei ze, en ze toonde me die foto. Dat vond ik heel geruststellend. Die twee kinderen liggen in een berg chaos, maar zolang er liefde is, is alles oké.

> Sharon Van Etten. 30/3, 19.30, Botanique