KFDA012: Pieter De Buysser ontsluiert het niet-weten

De Brusselse schrijver en theatermaker Pieter De Buysser creëerde voor het Kunstenfestivaldesarts samen met beeldend kunstenaar Hans Op de Beeck 'Book burning'. Begonnen als iets tussen installatie en lecture performance en uitgemond in een archetypische vorm van theater: een man met een kist vertelt.

"Ik sta op de scène als 'Pieter' met naast mij een prachtwerk van Hans," zegt Pieter De Buysser. "Dat werk en mijn verhaal spreken op een associatieve manier met elkaar. Helaas ben ik ook af en toe een dode poes. Gelukkig is dat de experimentele kat van (natuurkundige Erwin) Schrödinger, die het onzekerheidsprincipe heeft binnengebracht in de wetenschap. Die kat is zowel dood als levend, wat als voordeel heeft dat ik er als dode poes toch nog levendig kan uitzien. Voor de mensen heeft het onzekerheidsprincipe wel als nadeel dat ze zich altijd voorbereiden op het slechtste, en daar verzekeringen tegen afsluiten. Ik bied daarentegen een pakketje 'ontzekeringen' aan, om plaats te maken voor iets anders dan het slechtste."

Waarover gaat het verhaal dat u vertelt?
Pieter De Buysser: Over een vriend die ik heb leren kennen tijdens een betoging van de Occupy-beweging en de Indignados in Brussel. Hij heet Sebastian en is een wetenschapper die de impact van erfelijk DNA op onze hersenen onderzoekt, maar daarnaast ook algoritmen ontwikkelt voor WikiLeaks. Omdat hij in die functies te veel aan het licht brengt, moet hij ondergedoken leven en moet ik in zijn plaats zaken prijsgeven. Ik zal dus dingen vertellen over Dexia, of uitleggen wat job creators en nieuwerwets nationalisme met elkaar te maken hebben. Tegelijk gaat het om een sprookje, want naarmate Sebastian meer licht laat schijnen, wordt hij ook bezocht door steeds meer motten.

In een bijbehorend debat op 20 mei expliciteren jullie die tweestrijd tussen de nood aan verlichting en aan duisternis.
De Buysser: Klopt. Kristinn Hrafnsson zal daarop aanwezig zijn, de man die sinds het terugtreden van Julian Assange de woordvoerder van WikiLeaks is. WikiLeaks is een exemplarisch geval van een instantie die feiten aan het licht brengt, maar zelf in het duister moet blijven. Hun servers zijn verstopt en Assange kan zich nauwelijks vertonen. De verlichtingsstrategie van WikiLeaks is cruciaal en emanciperend, maar de maatschappelijke tendens tot volledige transparantie is tegelijk hyperproblematisch. Er is een grens aan het publiek maken van gegevens. Er moet altijd een schaduwzijde blijven, want we hebben onze slaap nodig. Zonder slaap zijn we permanent aan het moorden, en als overal licht schijnt, komen de zombies uit hun graven. Om te kunnen vergeven, moeten we kunnen vergeten. We moeten zwarte bladzijden kunnen omslaan en mogen niemand dwingen ze ten eeuwigen dage te herlezen.

Daarbij is het in het donker, in het niet-weten, in de droom, in het duister van de onzekerheid dat verbeelding, schepping en de ethische vonk van het verzet kunnen ontstaan. In de orale fabel en mythe ook, die verdwijnt in de oren en in de gangen van het theater. En niet in schriftelijke teksten en documenten waar alles voor altijd zwart op wit gedefinieerd staat.

Book Burning
wanneer: 18 > 22 mei 2012
tickets: UITVERKOCHT
Extra voorstelling: 19 mei 2012 • 16.00 uur (NL, sur-titré en FR), €12/16
--------------------