White Night-CEO Cédric Nève: ‘Nachtwinkel is echt een negatieve term geworden’

De nachtwinkelsector is niet de makkelijkste. Daar komen nu soepelere openingsuren voor gewone winkels, nóg strengere regels voor tabaksverkoop en een kelderende alcoholconsumptie bovenop. BRUZZ sprak erover met Cédric Nève, CEO van White Night en uitbater van twintig zaken: “Accijnzen? Wij hoorden al bij verschillende klanten dat ze gewoon hun sigaretten in Luxemburg halen.”

“Zoek je van alles, maar vind je het niet? Ik ken een speciaalzaak op ieder gebied.” Bart Peeters wist het al: nachtwinkels zijn dé kurk waarop het uitgaansleven drijft en vormen de eeuwige redder in nood voor de stedelijke impulsaankoper.

Intussen zijn ze niet weg te slaan uit het Brusselse straatbeeld, maar dat betekent niet dat ze ook overal welgekomen zijn. Talloze verhalen van zwartwerk, btw-ontduiking en overlast maken dat veel gemeenten hun 24/7-havens liever kwijt dan rijk zijn. Hun vaak groezelige uiterlijk met kille tl-lampen, zoemende diepvriezen en forten van frisdrank, helpt niet.

“Sommige collega’s doen inderdaad n'importe quoi. ‘Nachtwinkel' is echt een negatieve term geworden, maar ik vecht actief tegen dat imago”, vertelt Cédric Nève in een zeldzaam interview. Hij is CEO van de White Night-nachtwinkels die het met hun A-locaties in de stad, zwart-wit logo en blitse interieur duidelijk over een andere boeg gooien. Brussel telt ondertussen vijftien vestigingen, vooral in Brussel-Stad, Elsene en Ukkel. Hun slogan: “Your most convenient night shops in Brussels.”

Hoe is White Night begonnen?

Cédric Nève: Mijn broer Jean-François is de oprichter. Hij opende in 1986 een videotheek in de Baljuwstraat in Elsene, maar merkte dat klanten voortdurend vroegen naar alcohol, sigaretten en snacks.

In die tijd bestonden er weinig winkels die 's nachts open waren, maar er was duidelijk vraag naar en hij zag dat het concept elders goed werkte. In 1988 begon hij daarom op het Kasteleinsplein zijn eerste nightshop, toen was dat nog een mooi woord.

Zelf kwam ik er pas vijf jaar later bij. Ik was afgestudeerd in de economie en mijn vader wilde dat ik iets deed terwijl ik solliciteerde. “Geef hem wat te doen”, zei hij tegen mijn broer. Uiteindelijk ben ik blijven plakken en nam ik in 2001 de leiding over.

Uw broer zei ooit dat mensen op termijn al hun boodschappen bij White Night moeten kunnen doen. Is dat nog steeds het doel?

Nee, dat is een beetje pretentieus, al doen we ook lang niet enkel dépannage meer. Ongeveer zeventig procent van de klanten zijn vaste bezoekers.

Heel wat mensen gaan niet graag naar supermarkten. Ze doen dat misschien één keer per week, maar springen wel iedere dag bij hún White Night binnen voor iets kleins.

Al die grote retailers zetten vandaag sterker in op de stad, met pakweg Shop & Go en Okay City. Ze hebben de mond vol over proximité voor de klant, maar White Night doet dat al vijftien jaar.

Brussel barst intussen van de nachtwinkels: sinds 2010 groeide hun aantal met 16 procent tot 1.450. Is het verzadigingspunt nog niet bereikt?

Dat hangt af van wijk tot wijk, ik zit vooral in op buurten met een zekere koopkracht. Er zullen altijd mensen zijn die klagen dat er eens iemand claxonneert in hun buurt, maar ik probeer wel steeds goed af te stemmen met de gemeenten om problemen te vermijden.

Dat is niet altijd makkelijk, want als je een pand vindt, moet het soms snel gaan. Als je dan bij het bestuur een afspraak krijgt binnen drie weken pas ... Toch heb ik ook al blije reacties gehad in gemeenten: “Jullie zullen de winkels die zich minder aan de regels houden, wegjagen”, klinkt het dan.

Zijn jullie dan zo anders?

Onze openingsuren stemmen we af op de wijken waar we zitten. Als het volk weg is, sluit de winkel, we gaan zeker niet zelf nog ambiance maken. Het einduur is meestal rond middernacht tot 1.00 uur, wat al eerder is dan vroeger, om de gemeenten te vriend te houden.

Verder wil ik niet dat mensen enkel naar White Night komen omdat we toevallig de enige zijn waar nog licht brandt. Ze moeten komen voor het onthaal, het contact en de sfeer. Dat is ook de reden waarom we twintig en nog geen tweehonderd winkels hebben: ik wil die charme niet verliezen.

White Night zet ook sterk in op lokale producten: sauzen van Swet en Ketjep, snoepjes van Yolloh, bieren uit talloze Brusselse brouwerijen en hippe frisdranken van Rish, Kult Kefir en Smile Kombucha.

Vooral die laatste doen het echt goed omdat de jeugd almaar minder alcohol drinkt. Voor ons is dat mooi meegenomen, want door alle belastingen verdienen we weinig aan alcohol.

Die kleine merken zijn soms een risico, maar ze lokken ook klanten. Mensen die vroeger helemaal naar een biowinkel moesten voor pakweg een kombucha van Rish, weten nu dat ze ook bij ons terechtkunnen.

Waar verdient u het meest aan, is dat tabak?

Absoluut niet, de accijnzen zijn zo hoog dat een verkoper er amper nog iets aan overhoudt. Misschien 5 procent, maar op een pakje sigaretten van 11 euro is dat dus 55 cent. Als er eentje gestolen wordt, moet je twintig pakjes verkopen om te recupereren.

Ook op alcohol en loterijticketjes zijn de marges dun, daarom diversifiëren wij sterk. Bij een gemiddelde nachtwinkel is de verkoop van tabak goed voor 70 procent van de omzet. Bij ons is dat een stuk lager rond de 50 procent, alcohol is goed voor ongeveer 30 procent en de rest is voeding. Wij bieden ook sandwiches en kleine snacks aan: alles om de stadsklant die onderweg is, te helpen.

Wat is de impact van het nieuwe verbod om tabaksproducten uit te stallen?

Dat raakt ons niet echt, de forse stijging van de accijnzen vorig jaar vond ik erger. Bovendien werkt die strategie niet goed. In België daalde de verkoop met 25 procent en dan geeft de regering zichzelf schouderklopjes, maar tegelijk ging de verkoop in Luxemburg evenveel omhoog.

Een pakje kost in Luxemburg nog 6 euro tegenover bijna het dubbele in België. Wij hebben al klanten gehad die zeiden: sorry, ik koop hier niet meer, ik ga één keer per maand over de grens shoppen.

Wat met het verbod op wegwerpvapes?

Ik begrijp zelfs niet dat ze dat ooit toelieten. Nu zijn alle jongeren van eender welke leeftijd eraan verslingerd.

In het begin verkochten we dat niet, maar na een tijdje waren we verplicht, anders gingen de klanten gewoon elders. Natuurlijk respecteren wij – in tegenstelling tot vele anderen - wél de leeftijdsgrenzen en we letten er ook op dat onze leveranciers gerenommeerde bedrijven zijn. We proberen een voorloper te zijn met nieuwe producten, maar als het de gezondheid schaadt, zijn we de laatsten die iets in onze winkel leggen.

De nachtsector is niet altijd de makkelijkste in Brussel. Zet u hard in op beveiliging?

In de jaren 1990 hadden we veel last van overvallen, maar dat is nu beter omdat er geen cash meer is. We zijn ook vrij snel geweest met installeren van camera’s en ‘s avonds moet je aanbellen om binnen te kunnen.

Als er een zekere onveiligheid heerst in een bepaalde buurt, dan zullen we er ook geen winkel openen. Met iedere avond schoten zoals in Anderlecht is het gewoon te lastig om personeel te vinden. We hebben al een White Night moeten sluiten aan het Sint-Gillisvoorplein wegens te veel intimidatie door bendes. Ze kwamen om de haverklap met zijn tienen binnen en vielen iedereen lastig. Op den duur wilde niemand er meer werken.

Hoe is het ondernemersklimaat de voorbije jaren veranderd?

Het is complexer geworden om nachtwinkels uit te baten. De sector is natuurlijk niet de makkelijkste, maar als wij in een gemeente beginnen over nachtleven en de verkoop van alcohol of tabak, gaan vaak alle alarmbellen af.

De administratie om aan alle regels voor veiligheid en preventie te voldoen, is echt te gek voor woorden. De tijd die ik hier achter het bureau overhou om echt naar de verkoop te kijken, is misschien nog 25 procent.

De moeilijkste plek om iets gedaan te krijgen, is veruit in Brussel-Stad. Ik wil er niet te veel over uitweiden, maar om een voorbeeld te geven: aan het Berlaymont-gebouw hadden we een pand gekocht, maar er zat nog geen nagel in de muur of er stond al een controleur met een pv.

De Belgische regering versoepelt nu de openingsuren van reguliere winkels en schrapt de verplichte sluitingsdag. Maakt u zich zorgen om concurrentie?

Niet echt. In Brussel waren al veel zelfstandige winkels later open. Wat de supermarkten betreft zou ik ook zeggen ‘bienvenue au club’, zij zullen nu ook geconfronteerd worden met de moeilijkheden van de late openingsuren die wij al jaren kennen.

Waar we wel even bang voor waren, was de opkomst van de flitsbezorgers zoals Gorillas. Zij beloofden dezelfde prijzen als Colruyt, maar met bijna gratis levering binnen het uur aan huis. Dat was natuurlijk te gek voor woorden en het model bleek niet haalbaar.