Verbod op nachtvluchten: 'Brussel mag niet de geluidsvuilbak van Europa worden'

De Hoge Gezondheidsraad pleit ervoor om nachtvluchten op Brussels Airport te verbieden. Dat deelt het adviesorgaan dinsdag mee, nadat het bestaande studies over gezondheidseffecten van geluidshinder en luchtvervuiling door vliegtuigen geanalyseerd heeft. "Brussel mag niet de geluidsvuilbak van Europa worden", reageert federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo).

Minstens 160.000 omwonenden lopen volgens de Hoge Gezondheidsraad een verhoogd risico op negatieve gezondheidseffecten, zoals een verstoorde slaap, een verminderde longfunctie en veranderingen in hartritme.

Eind maart keurde Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) de nieuwe omgevingsvergunning voor luchthavenuitbater Brussels Airport Company goed. Volgens Demir biedt de vergunning een evenwicht tussen de economische belangen van de luchthaven en de leefbaarheid voor de omgeving. Een volledig verbod op nachtvluchten is niet in de vergunning opgenomen.

Irritatie en slaapproblemen

De Hoge Gezondheidsraad wil die nachtvluchten wel afschaffen, schrijft hij in een nieuw advies. De raad kreeg anderhalf jaar geleden de vraag van de federale overheid om een advies te formuleren over de mate waarin Brussels Airport de gezondheid van omwonenden beïnvloedt. Dat werk is nu klaar.

"Elk jaar groeit het wetenschappelijk bewijs voor de schadelijke effecten van geluid", schrijft de raad. "Geluidslast leidt tot gevoelens van irritatie en slaapproblemen. Uit onderzoek blijkt ook dat het verband houdt met een hoger risico op hart- en vaatziekten, vertraging van het leerproces bij schoolkinderen en een negatieve invloed op mentaal welzijn, waardoor de kans op depressie toeneemt."

Verminderde longfunctie

De Gezondheidsraad nam voorts de luchtvervuiling veroorzaakt door vliegtuigen onder de loep. "Verschillende studies tonen aan dat de uitstoot van ultrafijnstof, kenmerkend voor vliegtuigen, op korte termijn vooral leidt tot verminderde longfunctie en veranderingen in hartritme", stelt de raad. "Op lange termijn is er een verband met meer hart- en vaatziekten, maar bijvoorbeeld ook met negatieve geboorte-uitkomsten zoals een lager geboortegewicht."

Om de negatieve gezondheidseffecten tegen te gaan, pleit de Hoge Gezondheidsraad om vluchten te verbieden tussen 23 uur 's avonds en 7 uur 's ochtends. De Raad stelt daarnaast voor om bijkomende geluidsindicatoren te ontwikkelen, die rekening houden met hoe vaak vliegtuigen overvliegen en hoe luid ze zijn bij elke overvlucht, in plaats van te kijken naar gemiddelde geluidsniveaus.

Toename niet wenselijk

De concentratie van vluchten in de vroege ochtend en de avond wil de raad ook teruggeschroefd zien. "In het algemeen is een toename van het aantal vluchten en hun frequentie niet wenselijk", adviseert de Raad nog.

"Er is geen toekomst voor een luchthaven in deze dichtbevolkte regio, die alleen maar gedijt bij een belangrijke nachtelijke activiteit", concludeert federaal minister voor Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit), die voorstander is van een "geleidelijke, realistische maar stelselmatige afbouw van nachtvluchten", waarbij vluchten met de meest luidruchtige toestellen eerst worden stopgezet. "'s Nachts moet je mensen laten slapen", zegt de minister nog.

Vandenbroucke wijst er voorts op dat er een breed sociaaleconomisch overleg nodig is over de luchthavenactiviteiten. "Met deze nachtelijke activiteit hangt ook werkgelegenheid samen, vaak voor kortgeschoolde mensen voor wie banen niet voor het grijpen liggen. Werk en gezondheid moeten met elkaar in evenwicht gebracht worden. Dit evenwicht tot stand brengen wordt een cruciale opdracht voor de volgende federale en Vlaamse regering."

Evenwicht

Brussels minister voor Leefmilieu en Gezondheid Alain Maron (Ecolo) is het roerend eens met de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad. In zijn ogen “toont het rapport nog maar eens aan hoe belangrijk het is om een beter evenwicht te vinden tussen enerzijds het milieu, de levenskwaliteit en de gezondheid van de Brusselaars, en anderzijds de economische belangen van de luchtvaart."

De conclusies zijn volgens Maron “kristalhelder." “De luchtvaart heeft een negatieve impact op de gezondheid van een erg groot aantal mensen."

'Brusselse consensus'

Dat er een beter evenwicht moet gevonden worden is al jaren het standpunt van de minister en van de hele Brusselse regering, zo onderstreept de ecologist. “Er bestaat een ‘Brusselse consensus’ over dit vraagstuk. Die maakt dat Brussel aan Vlaanderen en het federale niveau moet vragen om actie te ondernemen. Actie om snel de overlast en vervuiling te verminderen die de activiteiten van de luchthaven veroorzaken."

Het Brussels Gewest moet van Maron bovendien op haar beurt al het mogelijke doen om het niet naleven van haar eigen geluidsnormen te bestraffen.

Ook zijn partijgenoot federaal minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) steunt de conclusies van het rapport: "Brussel mag niet de geluidsvuilbak van Europa worden."