Klacht neergelegd in Brussel tegen Tshisekedi-familie vanwege mijnplunderingen

Er is dinsdagochtend bij het Belgische gerecht een klacht ingediend tegen negen familieleden en vertrouwelingen van Félix Tshisekedi, de president van de Democratische Republiek Congo (DRC). Ze worden beschuldigd van het plunderen van mijnen in de provincies Opper-Katanga en Lualaba. Dat heeft advocaat Bernard Maingain bevestigd, na eerdere berichtgeving door La Libre.

Het gaat om Tshisekedi's schoonzus, zonen, broers, neven en zelfs de first lady van Congo. Zij worden in de klacht aangeduid als "medeplichtig aan daden van corruptie en ander crimineel gedrag".

De klacht werd neergelegd bij federaal procureur Ann Fransen door de advocaten Bernard en Brieuc Maingain. Die klacht komt er na zes maanden onderzoek, gevoerd aan de hand van documenten verzameld door verschillende Congolese ngo's uit Katanga en vier oud-directeurs van Gécamines, het Congolese staatsbedrijf dat instaat voor mijnbouw. "Duizenden mensen in Katanga wachten op gerechtigheid", zo zeiden de advocaten dinsdag tijdens een persconferentie in Brussel. Ze spreken van een "georganiseerde roofoperatie, met deelname van de Congolese staat".

Volgens de advocaten zijn deze negen personen niet de enige verantwoordelijken voor de grootschalige roof in de Katangese mijnsector. De klacht richt zich echter uitsluitend tegen personen met Belgische nationaliteit, omdat zij door de Belgische justitie vervolgd kunnen worden. "Een Belg die in het buitenland actief betrokken raakt bij corruptie, kan daarvoor vervolgd worden in zijn thuisland", aldus de Maingains. "Andere aanklachten kunnen binnenkort in andere landen vanwaaruit de plunderaars van onze rijkdommen komen, worden ingediend", zo zei een van de aanklagers.

De verdachten zouden volgens de advocaten betrokken zijn bij lucratieve onderaannemingscontracten voor restafval van mijnbouwterreinen. "In dit roofmodel krijgt de ene vertrouweling afvalbergen toegewezen voor een symbolische prijs, waarna hetzelfde gebeurt bij een andere naaste. Het is een familiale opdeling", legden de advocaten uit.

Miljarden dollars

Tijdens dezelfde persconferentie hekelde Jean-Pierre Muteba, vertegenwoordiger van het Congolese middenveld, het gebrek aan transparantie bij oneerlijke contracten tussen buitenlandse investeerders en het Congolese mijnbedrijf Gécamines. Volgens hem komen miljarden dollars die in de staatskas zouden moeten belanden terecht bij een handvol invloedrijke families.

De advocaten gaven de Belgische autoriteiten ook een vertrouwelijke lijst met getuigen uit het Congolese mijnbouwbedrijf, die bereid zijn te getuigen over misstanden binnen Gécamines. Muteba benadrukt dat de bevolking in erbarmelijke armoede leeft terwijl politici luxevastgoed kopen in Europa en de VS.

"Van 1906 tot 1960 produceerde Union Minière du Haut Katanga (voorloper van Gécamines uit de koloniale tijd) 4,9 miljoen ton koper tegen 1.200 dollar per ton. Sinds 1960 produceerde Congo 33 miljoen ton koper, vandaag tegen 9.700 dollar per ton. Toch heeft het land geen degelijke wegen of ziekenhuizen. Alles gaat rechtstreeks naar Kinshasa", aldus Muteba.

Uitbuiting en milieuschade

De advocaten eisen bovendien gerechtigheid voor "de gewone mijnwerkers" in Katanga. Volgens hen worden arbeidswetten totaal met de voeten getreden door Gécamines. Ze wijzen ook op grote ecologische schade in het gebied.

"Men kan niet blijven wegkijken van criminaliteit van deze omvang. Dit raakt ook aan de waardigheid van België", zo besloten de Maingains. Muteba hoopt dat een juridische actie in Brussel eindelijk verandering kan brengen. "Een klacht indienen in Congo zelf is zinloos. Daar gebeurt toch niets mee."

Het Congolese presidentiële paar huurt al enkele jaren een imposante villa in Ukkel. Hun vijf kinderen zouden ook in Brussel naar school gaan.