Waar vinden de meeste ongevallen plaats tussen kwetsbare weggebruikers (voetgangers, fietsers, bromfietsers) en gemotoriseerde weggebruikers (auto’s, vrachtwagens, bussen, motors)? BRUZZ analyseerde de verkeersongevallen van de afgelopen drie jaar en zet de tien gevaarlijkste hotspots - op basis van eigen onderzoek - op een rijtje. Opvallend: vergeleken met 2017–2019 oogt de top tien totaal anders.
© Bart Dewaele
Tussen 2022 en 2024 vonden in het Brussels Gewest ruim 4.000 ongevallen plaats (met gewonden of doden) tussen kwetsbare en gemotoriseerde weggebruikers. Dit is een derde van alle verkeersongevallen. Elf ongevallen waren dodelijk en bij 168 ongevallen raakten mensen zwaargewond.
Slechts één van de elf dodelijke ongevallen vond plaats binnen een hotspot, namelijk de Prinses Elisabethlaan en de Lambermontlaan. Het Jourdanplein, waar woensdag 10 september nog een fietser overleed na een aanrijding met een vrachtwagen, behoort niet tot de hotspots.
Kruidtuinlaan: ⚠️⚠️⚠️
- Waar: op de Kruidtuinlaan bij de Ginestestraat en Kliniek Sint-Jan
- Gemeente: grens tussen Sint-Joost-ten-Node en Stad-Brussel
- Aantal ongevallen: 20 (allemaal met lichtgewonden)
- Aangepakt door Brussel Mobiliteit: ja, in de tweede helft van 2024
Louiza / Stefania: ⚠️⚠️
- Waar: strook van 115 meter op de Louizalaan tussen Louiza en Stefaniaplein
- Gemeente: Stad Brussel
- Aantal ongevallen: 15 (waarvan één met zwaargewonden)
- Aangepakt door Brussel Mobiliteit: ja, tijdens de vorige legislatuur (2019-2024)
Zwarte Vijvers: ⚠️⚠️
- Waar: kruispunt Zwarte Vijvers
- Gemeente: Molenbeek
- Aantal ongevallen: 11 (waarvan twee met zwaargewonden)
Brouwerijstraat: ⚠️⚠️
- Waar: Brouwerijstraat tussen Flagey en Gist
- Gemeente: Elsene
- Aantal ongevallen: 13 (waarvan één met zwaargewonden)
- Aangepakt door Brussel Mobiliteit: nog niet, maar staat op hun huidige lijst van prioritaire zones
Vlaamsepoort: ⚠️
- Waar: Dansaertstraat bij de brug van de Vlaamsepoort
- Gemeente: grens tussen Stad Brussel en Molenbeek
- Aantal ongevallen: 11 (waarvan één met zwaargewonden)
- Aangepakt door Brussel Mobiliteit: nee
Volgens het kabinet van Elke Van den Brandt, Brussels minister van Mobiliteit, is de Vlaamsepoort een "kluwen van gewestelijke en gemeentelijke wegen van Molenbeek en Stad Brussel." Hierdoor is het geen gemakkelijke opgave om een akkoord te bereiken tussen de verschillende besturen; vooral gemeente Molenbeek lijkt de verschillende voorstellen van tafel te vegen. Ondertussen is de brug over het kanaal eenrichtingsverkeer voor auto's, maar een definitieve oplossing blijft nog uit.
Anderlechtsepoort: ⚠️
- Waar: Bergensesteenweg tussen halte Liverpool en de Anderlechtsepoort
- Gemeente: grens tussen Stad Brussel en Anderlecht
- Aantal ongevallen: 13 (allemaal met lichtgewonden)
Delaunoystraat: ⚠️
- Waar: rond halte Driehoek bij de Ninoofsepoort en de Delaunoystraat
- Gemeente: Molenbeek
- Aantal ongevallen: 13 (allemaal met lichtgewonden)
- Aangepakt door Brussel Mobiliteit: ja, in de tweede helft van 2024
Troonstraat / Waversesteenweg: ⚠️
- Waar: kruising Troonstraat met Waversesteenweg en Idaliestraat
- Gemeente: Elsene
- Aantal ongevallen: 13 (allemaal met lichtgewonden)
- Aangepakt door Brussel Mobiliteit: nog niet, maar staat op hun huidige lijst van prioritaire zones
Albert I-plein: ⚠️
- Waar: Albert I-plein op de kruising met de Bergensesteenweg
- Gemeente: Anderlecht
- Aantal ongevallen: 11 (waarvan één met zwaargewonden)
- Aangepakt door Brussel Mobiliteit: nee, dit punt hoort niet bij hun lijst van ongevalgevoelige zones
Prinses Elisabethlaan: ⚠️
- Waar: kruising tussen Prinses Elisabethlaan en de Lambermontlaan
- Gemeente: Schaarbeek
- Aantal ongevallen: 6 (waarvan één dodelijk ongeval en één met zwaargewonden)
- Aangepakt door Brussel Mobiliteit: nee, dit punt hoort niet bij hun lijst van ongevalgevoelige zones
Minder en minder ernstige ongevallen
Vergeleken met 2017-2019 gebeurden er de laatste drie jaar minder ongevallen (-10 procent) en zijn de ongevallen vooral minder ernstig: Het aantal dodelijke ongevallen halveerde (-50 procent) en het aantal ongevallen met zwaargewonden daalde met een derde (-30 procent).
Maar één hotspot hetzelfde
Opvallend: in 2017-2019 zag de top tien van gevaarlijke kruispunten er helemaal anders uit. Alleen de Brouwerijstraat, bij het Flageyplein, komt op beide lijsten voor. Het gevaarlijkste kruispunt was toen bij de Begraafplaats van Elsene met 24 ongevallen op drie jaar tijd (waarvan één ongeval met zwaargewonden).
Van den Brandt: 'Elk ongeval is er één te veel'
In een reactie erkent minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) dat er nog werk op de plank ligt. “Er zijn minder ongevallen en minder sterfgevallen in het verkeer, maar we kunnen pas tevreden zijn wanneer het cijfer op nul staat. Vision Zero betekent nul verkeersdoden en nul zwaargewonden tegen 2030,” zegt ze.
Volgens Van den Brandt zijn de voorbije jaren bijna alle punten uit een oudere lijst weggewerkt, soms via kleine ingrepen zoals paaltjes of beter beveiligde oversteekplaatsen, soms via grote heraanlegprojecten.
Ook de Kruidtuinlaan, die bovenaan de BRUZZ-lijst prijkt, noemt ze een blijvend probleem. “Dat is een heel groot en complex kruispunt, met veel baanvakken, busbanen en fietspaden. Dat geeft een groot gevoel van onveiligheid. Het gaat er vooral om ongevallen met lichtgewonden, maar in ieder geval is elk ongeval er één te veel."
“De komende jaren blijven we inzetten op zowel grote werven, zoals de heraanleg van het Meiserplein, als op microprojecten om straten veiliger te maken", gaat Van den Brandt verder. "We rollen verder het camerasysteem uit zodat de zone 30 wordt gerespecteerd, en we blijven sensibiliseringsacties voeren. Verkeersveiligheid moet en zal een prioriteit blijven, zelfs in lopende zaken.”
Hoe gingen we te werk?
Bronnen
De data met geolokalisatie komt van Statbel, het Belgische statistiekbureau. Het betreft de geregistreerde verkeersongevallen met lichamelijke letsels.
Om de tien hotspots voor 2022-2024 te identificeren, hebben we eerst gefilterd op ongevallen tussen kwetsbare weggebruikers en gemotoriseerde weggebruikers. Onder kwetsbare weggebruikers vallen: voetgangers, fietsers en bromfietsen. Onder gemotoriseerde weggebruikers vallen personenwagens, vrachtwagens, motorfietsen en bussen. Ongevallen met elektrische steps worden niet expliciet benoemd in de dataset.
Methodiek
We hebben niet alleen het aantal ongevallen in acht genomen: alle ongevallen met overledenen (ter plaatse of binnen 30 dagen in het ziekenhuis) en met zwaargewonden tellen zwaarder mee.
Hiervoor is gebruikgemaakt van de zogenaamde ‘531-score’ die ook wordt gehanteerd door de Vlaamse overheid om de lijst van ‘gevaarlijke punten’ op te stellen. Dit houdt in: een dodelijk slachtoffer staat voor 5 punten, een zwaargewonde voor 3 punten en een lichtgewonde voor 1 punt. Ook tellen ongevallen met kwetsbare weggebruikers zwaarder door aan elke kwetsbare weggebruiker een verhogingsfactor van 1,7 toe te kennen.
Deze aanpassing corrigeert tevens voor de onderregistratie van ongevallen met kwetsbare weggebruikers. Gezien dit artikel alleen gaat over ongevallen tussen kwetsbare weggebruikers en gemotoriseerde weggebruikers, maakt de verhogingsfactor geen verschil in het vergelijken van de punten.
Nadat de 531-score werd toegepast, hebben we een statistische analyse gedaan om de clusters te vinden van de meeste verkeersongevallen binnen een bepaalde buffer. De resultaten zijn vervolgens onderverdeeld in drie categorieën: ⚠️⚠️⚠️, ⚠️⚠️ en ⚠️. Wie vragen heeft over de specifieke methodologie, kan een reactie achterlaten in het formulier hieronder.
Disclaimer
Disclaimer: de dataset is niet volledig of honderd procent accuraat om verschillende redenen.
Sommige ongevallen missen coördinaten (4,7 procent in 2022, 3,2 procent in 2023 en 5,8 procent in 2024) en bij sommige ongevallen is het type weggebruiker onbekend of “Andere”. Drie andere punten - allemaal tussen IJzer en Rogier - haalden dezelfde score als de Prinses Elisabethlaan. We kozen voor de Prinses Elisabethlaan omdat hier een dodelijk ongeval plaatsvond.
Opmerking
De BRUZZ-lijst met gevaarlijkste kruispunten komt niet helemaal overeen met de lijst van ongevalgevoelige zones van Brussel Mobiliteit (bekend als de ZACA’s of zones à concentration d'accidents). Zo halen het Albert I-plein en de Prinses Elisabethlaan de drempel niet om als gevaarlijk punt te gelden, terwijl ze in de BRUZZ-analyse wel naar voren kwamen.
Dat verschil zit in de methode. De lijst van Brussel Mobiliteit bevat locaties waar in de afgelopen twee jaar minstens tien ongevallen plaatsvonden, ongeacht de ernst. Als de lijst is opgesteld, krijgen locaties waar een dodelijk ongeval plaatsvond wel voorrang. Zowel de lijst als de methode worden elke paar jaar herzien.
Dit resulteert in twee grote verschillen tussen de lijsten: de lijst van Brussel Mobiliteit telt alle soorten verkeersongevallen, terwijl BRUZZ nu alleen de ongevallen tussen kwetsbare en gemotoriseerde weggebruikers meetelt (over een periode van drie jaar). Bovendien laat BRUZZ de ongevallen met doden of zwaargewonden meteen zwaarder doorwegen, waardoor er ook locaties op de lijst verschijnen met minder dan tien ongevallen op twee jaar tijd (het Albert I-plein en de Prinses Elisabethlaan).
Lees meer over: Brussel , Mobiliteit , Analyse , Elke Van den Brandt , gevaarlijke kruispunten , Brussel Mobiliteit , statbel , fietsers en voetgangers , verkeersongevallen , Prinses Elisabethlaan , kruidtuinlaan , Louiza , Zwarte Vijvers , Vlaamsepoort , kwetsbare weggebruikers
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.