Na de spontane staking: metrobestuurder vreest voor veiligheid, MIVB belooft beterschap

Spoorlopers, rookontwikkeling en technische defecten. Niet alleen de reizigers, maar ook de metrobestuurders hebben er stilaan genoeg van. Zij legden dinsdagochtend spontaan het werk neer. “We stonden al een paar keer dicht bij een catastrofe en we willen niet wachten tot er een dode valt,” getuigt een metrobestuurder. De MIVB geeft toe dat er problemen zijn, maar belooft beterschap.

Wie dagelijks de metro neemt, krijgt er de laatste tijd steeds meer mee te maken: een onderbreking van het metroverkeer, en dan vooral op lijnen 2 en 6. Daar was het dinsdagochtend opnieuw prijs. Door een defect voertuig lag het metroverkeer op die lijnen ongeveer 25 minuten stil. Niet veel later legden de metrobestuurders uit protest spontaan het werk neer en was het hele metroverkeer onderbroken.

“Het technisch defect van vanochtend was voor ons de druppel die de emmer deed overlopen,” verklaart een metrobestuurder die anoniem wenst te blijven. “De laatste dagen en weken stapelen de incidenten zich op. Het gaat van kleinere problemen tot gevaarlijke situaties met rookontwikkeling.”

Zo verwijst de MIVB-medewerker naar twee gebeurtenissen die zich vorige week hebben afgespeeld. Maandag lag het verkeer op lijnen 2 en 6 stil door rookontwikkeling aan een metrostel. Ter hoogte van station Delacroix moest de brandweer de reizigers evacueren. Vijf onder hen werden naar het ziekenhuis gebracht nadat ze een rookintoxicatie hadden opgelopen.

Afgelopen zaterdag was er rook door een brandje aan een metrostel ter hoogte van metrostation Ribaucourt, ook hier op lijnen 2 en 6. Het station werd geëvacueerd, maar er vielen geen gewonden. “De bestuurder heeft toen op een goede manier gereageerd door verder te rijden tot aan het perron. We willen ons het scenario waarbij een metrostel vuur vat in een tunnel en daar stil komt te staan niet voorstellen,” zegt onze anonieme metrobestuurder. “We hebben al een paar keer dicht bij een catastrofe gestaan. Het geluk stond tot nu toe altijd aan onze zijde, maar we willen niet dat het daarvan moet afhangen.”

'Ondraaglijke stress'

Volgens de metrobestuurder krijgen hij en zijn collega’s de laatste tijd steeds vaker te maken met potentieel gevaarlijke situaties. Enerzijds door spoorlopers, maar dus ook door technische problemen.

“Er is te weinig technisch personeel en het onderhoud is soms gebrekkig. Ook op materieel vlak komen we veiligheidsproblemen tegen,” aldus de metrobestuurder. “We zijn op een moment gekomen dat we vrezen voor onze veiligheid en die van onze reizigers.”

“We vervoeren niet tien maar honderden mensen met een metro. Veiligheid is voor ons het allerbelangrijkste en de stress die de huidige omstandigheden veroorzaken is voor de bestuurders ondraaglijk geworden. We willen niet wachten tot er een dode valt,” verklaart de metrobestuurder de werkonderbreking van deze ochtend.

Spoorlopers

Na overleg met de directie hernamen de metrobestuurders het werk, waardoor het verkeer hersteld werd. Er is ook in de komende dagen overleg gepland. Intussen is de MIVB te weten gekomen dat de twee gevallen van rookontwikkeling niets met elkaar te maken hebben.

“Het eerste incident was te wijten aan een zeldzame, menselijke fout. Bij de rookontwikkeling afgelopen zaterdag wijst een eerste analyse in de richting van een technisch probleem,” zegt MIVB-woordvoerder Laurent Vermeersch. “Maar, we kunnen niet ontkennen dat er de laatste jaren meer incidenten zijn.”

Dat heeft onder meer te maken met het toenemende aantal spoorlopers. Dat fenomeen kent al enkele jaren een stijging en die tendens zet zich voort. “Gemiddeld moet je het metroverkeer daarvoor al twintig minuten stilleggen. We laten dat niet zomaar gebeuren en zetten sterk in op preventie en repressie, maar het is een probleem dat voor hinder blijft zorgen.”

Spoorlopers ziet de MIVB op alle metrolijnen, maar doorgaans net iets vaker op lijnen 2 en 6. “Vermoedelijk omdat er op die lijnen meer stations buiten zijn en er daar misschien meer daklozen rondhangen.” De MIVB bestudeert een aantal structurele oplossingen, zoals perronwanden of andere systemen die spoorlopen zo goed als onmogelijk moeten maken, maar op korte termijn is de uitrol van zulke oplossingen niet aan de orde.

Infrastructuur

Een ander aspect dat met het toenemende aantal metro-onderbrekingen te maken heeft, is de verouderde infrastructuur. “De tunnels en sporen beginnen tekenen van ouderdom te vertonen. Dat weten we al een tijdje en we hebben een moderniseringsprogramma met investeringen in nieuwe wissels en signalisatie,” legt Vermeersch uit.

Maar een spoornetwerk van ongeveer veertig kilometer vernieuwen gebeurt niet van de ene dag op de andere. “We onderbreken het netwerk drie keer per jaar om wissels te vervangen, want zoiets kan je niet op één nacht doen. We kunnen dergelijke werken niet constant uitvoeren, want dan zou het voor de reiziger ook niet fijn zijn.”

Relatief gezien valt een wisselbreuk niet zo vaak voor. “Maar als het voorvalt, heeft het wel een grote impact met onderbrekingen van soms meerdere uren.”

Ouderdomskwalen

Wat wel vaker voorvalt zijn technische defecten aan de metrostellen zelf. Dat gebeurt vaker op lijnen 2 en 6 en dat hoeft niet te verbazen: op lijnen 1 en 5 rijden de allernieuwste M7-stellen en de iets minder recente M6, terwijl lijnen 2 en 6 gebruik maken van de oudere oranjekleurige MX-toestellen. “Vooral de oudste metrostellen krijgen te maken met technische defecten. Ze zijn vijftig jaar oud. Het is een uitdaging om die te blijven inzetten,” aldus Vermeersch.

“Onze technische ploegen beseffen dat maar al te goed en proberen daar preventief op te anticiperen, door zwakke plekken op voorhand te detecteren, maar soms heb je slijtage die moeilijk te herkennen is,” gaat de woordvoerder van de MIVB verder. “Het is een constant werk waar we mee bezig zijn, maar dat verhindert niet dat er regelmatiger kleine pannes zijn. Die raken snel opgelost, maar zorgen wel voor frustratie.”

De MIVB belooft beterschap door de komst van nog meer nieuwe M7-stellen. Daarvan bestelde de Brusselse openbaarvervoermaatschappij er meer dan veertig, waarvan al ongeveer de helft geleverd is. Die rijden op lijnen 1 en 5. “Die levering is volop bezig en loopt nog twee jaar. Tegen 2027 hebben we al die nieuwe M7-stellen die op lijnen 1 en 5 zullen rijden.”

Daardoor zullen er meer M6-stellen – die rijden sinds 2007 op het MIVB-net en zijn moderner dan de MX’en – op lijnen 2 en 6 in gebruik worden genomen. “Er zullen wel nog MX’en in gebruik blijven tot er een nieuwe bestelling van bijkomende M7-stellen wordt geplaatst, maar we gaan het aantal MX’en wel kunnen terugdringen,” zegt Vermeersch nog. “Door de verdere modernisering is er perspectief.”