Na 4 maanden verdwijnt tentenkamp: relaas van een verrassingsontruiming

Na zo’n vier maanden is het tentenkamp aan Klein Kasteeltje verleden tijd. Zowat alle bewoners van het ontruimde tentenkamp zijn vandaag na een medische screening opgevangen, voor achtergebleven tentbewoners lijkt een oplossing in de lucht te hangen. Molenbeeks burgemeester Catherine Moureaux (PS) maakt zich sterk dat een mogelijk nieuw tentenkamp op de brug aan Klein Kasteeltje verhinderd zal worden.

Na zo’n vier maanden is er een einde gekomen aan het tentenkamp met asielzoekers en migranten op de brug aan Klein Kasteeltje en de aangrenzende Koolmijnenkaai.

Dinsdagochtend coördineerde de politie een vlotte ontruimingsactie waarbij de zone rond het tentenkamp werd afgezet en de tenten en het afval ter plekke in vuilniswagens verdwenen.

‘Veiligheidsredenen’

De verrassingsevacuatie was het resultaat van een samenwerking tussen de burgemeester van Molenbeek, het kabinet van Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) en werd de afgelopen dagen in alle discretie voorbereid. Zowat niemand – pers, vrijwilligers, ngo’s – was ervan op de hoogte, net om te vermijden dat extra gegadigen die naar een opvangplek op zoek zijn maar niet in het tentenkamp verbleven, ook zouden opdagen.

“De situatie was om veiligheidsredenen niet langer houdbaar”, verklaarde Molenbeeks burgemeester Moureaux dinsdagmiddag tijdens een persmoment. “Daarom heeft deze actie vandaag plaatsgevonden. Het doel is om de zone van het tentenkamp na vandaag volledig vrij en veilig te hebben.”

Dat lijkt intussen al gelukt te zijn. 140 mensen werden tijdens een eerste fase met MIVB-bussen weggebracht, maar in eerste instantie bleven wel tientallen mensen achter aan het voetpad tegenover Klein Kasteeltje.

Reden voor die breuk is een lijst waarop de namen van de tentbewoners stonden die vandaag recht hadden op een exit uit het tentenkamp, richting een opvangplek.

Het was ter plekke inderdaad de werkwijze van de politieagenten: wie zich kon identificeren en op de lijst stond, mocht op de bus, wie dat niet kon, moest achter de nadarhekken postvatten.

Moureaux gaf te kennen dat de samenstelling van die lijst resulteerde uit verschillende identificatiemomenten de voorbije week, maar ngo’s, vrijwilligers en advocaten zeiden dat niet alle tentbewoners op de lijst waren beland, waardoor een aantal mensen oorspronkelijk uit de boot is gevallen.

“Die mensen hebben niet alleen een opvangplek misgelopen, maar op de koop toe ook hun tent en bezittingen”, zei een advocaat van een tentbewoner. “Het is de ene miserie bovenop de andere.” Ondertussen wordt er voor hen wel een oplossing gezocht.

Sporthal

Het epicentrum voor de bewoners van het tentenkamp verplaatste zich in de namiddag van de brug aan Klein Kasteeltje en de Materialenkaai naar de Nijverheidskaai, zo’n halve kilometer verderop in Molenbeek.

Daar werden de asielzoekers en andere bewoners van het tentenkamp die via de lijst geïdentificeerd waren in een sporthal aan een medische screening onderworpen.

“Er zijn gevallen van schurft en difterie opgedoken en er zijn vermoedens van tuberculose”, aldus Moureaux. Volgens de PS-burgemeester was het dan ook om gezondheidsredenen dat de tenten weggegooid zijn.

Ondertussen stroomden tientallen mensen aan de ingang van de sporthal toe, die de politie met nadarhekken en agenten had afgesloten.

“Het gaat om zo’n 40 mensen die ook in het tentenkamp leefden, maar die niet op de lijst stonden”, stelt een vrijwilliger. “Advocaten proberen hen nu ook aan een opvangplek te helpen door identificatie, getuigenissen, of foto’s van die mensen aan hun tent.”

Ze zijn daartoe in de loop van de late namiddag in gesprek met Moureaux, die tijdens de persconferentie alvast open stond voor de opvang van vermeende tentbewoners die uit de boot vielen bij de evacuatie. “Als zij met solide getuigenissen of bewijzen komen”, klonk het.

In een reactie aan BRUZZ geeft ook staatssecretaris de Moor zelf aan dat voor "de mensen die overgebleven zijn een oplossing gezocht wordt".

In de loop van de namiddag joegen de druilerige weersomstandigheden de groep achterblijvers in de richting van de Humanitaire Hub op de Havenlaan, waar zij wachten op een vervolg.

Enkelingen op hotel

Het lijkt er wel op dat (zo goed als) alle 140 tentbewoners die op de opvanglijst zijn terechtgekomen ook effectief in opvanglocaties beland zijn.

59 van die mensen worden opgevangen door het Brussels Gewest, onder wie enkelingen op hotel. “Dat zal zo blijven zolang nodig is om ze te integreren in centra van Fedasil”, aldus de woordvoerder van Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS).

Van de overige asielzoekers krijgen 40 mensen vandaag al opvang via Fedasil, nog eens 40 worden morgen naar het opvangnetwerk gestuurd.

Nieuw tentenkamp vermijden

Het tentenkamp, dat in november het licht zag met enkele tientallen, voornamelijk Afghaanse asielzoekers, nam de voorbije weken nieuwe proporties aan. Daar zat vooral de ontruiming van het kraakpand met asielzoekers, migranten en daklozen in de Paleizenstraat in Schaarbeek voor iets tussen.

Toen vielen tientallen mensen immers uit de boot bij de huisvesting van de bewoners van het kraakpand, van wie een groot deel zich aan het bestaande tentenkamp op de brug voegde.

Ondertussen kon zowat de helft van de naar schatting 300 bewoners die er in de eerste dagen na de ontruiming van het Schaarbeeks kraakpand hun intrek hadden genomen, opgevangen worden in een noodsite in Anderlecht, maar net die opvangoplossing triggerde asielzoekers en mensen zonder dak boven hun hoofd om ook een plekje te gaan claimen in het tentenkamp.

Nu het tentenkamp ontruimd is, zal de Molenbeekse burgemeester een nieuw kampement aan Klein Kasteeltje in de toekomst hoe dan ook vermijden, klonk het woensdag. “Daar zal alles aan gedaan worden, hoewel de nabijheid van het Klein Kasteeltje mensen die in België aankomen, zal blijven aantrekken."