Nieuwe minimumdoelen voor basis- en kleuteronderwijs: EU-landen kennen en in groep werken

Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) heeft vrijdag de nieuwe kennisrijke minimumdoelen in het basis- en kleuteronderwijs voorgesteld in Mechelen. Onder leiding van onderwijsprofessor Daniël Muijs (Queen's University Belfast) wil ze het Vlaams onderwijs naar Engels model tillen. De vorige minimumdoelen dateren van 1997 en waren dringend aan een update toe, klinkt het.

De nieuwe doelen werden uitgewerkt door een expertencommissie onder leiding van Muijs, die eerder de studiedienst van de Britse onderwijsinspectie leidde.

De doelen worden veel specifieker. Leerlingen starten jonger met kennisverwerving. Terwijl het in 1997 nog klonk dat kleuters lettertekens moeten kunnen onderscheiden, staat er nu dat ze minstens vijftien letters moeten herkennen en de klank kunnen uitspreken. Voor wiskunde wordt dat: kleuters kennen de telrij van nul tot en met twintig.

Vijfjarigen moeten straks weten dat ze in België wonen, een plaatselijke rivier uit het hoofd kennen en al gehoord hebben van de Nijl. In het vierde leerjaar evolueert dat naar: de eigen regio kaderen, alle Belgische provincies kennen en ook weten waar België ligt ten opzichte van de buurlanden.

Een tienjarige zal je straks ook kunnen vertellen waar de Middellandse Zee en de Noordzee liggen, en ook alle werelddelen kennen. In het zesde leerjaar moeten ze alle EU-landen en hun hoofdsteden kennen, maar ook wereldmachten kunnen aanduiden zoals China en Rusland.

Klasmanagement

Opvallend: er is ook extra aandacht voor probleemgedrag. Recent bleek nog dat het aantal leerlingen dat van school wordt gegooid, spijbelt of kampt met gedragsproblemen recordhoogtes bereikt.

Demir maakt van goed klasmanagement al langer een stokpaardje, nu komen er ook duidelijke richtlijnen. Zo klinkt het dat kleuters in het laatste klasje afspraken kunnen volgen en vragen beantwoorden. Tienjarigen moeten dan weer in duo kunnen werken zonder storend gedrag te vertonen.

In het zesde leerjaar moeten leerlingen een taak kunnen volhouden, ook als het tegenzit. Het is de eerste keer dat dit expliciet wordt opgenomen in de eindtermen. Voor het vierde en zesde leerjaar wordt een goede attitude een te bereiken populatiedoel.

IJkpunten

Nieuw is namelijk ook dat de minimumdoelen gekoppeld zijn aan drie ijkpunten. In de derde kleuterklas worden woordenschat, luisteren en getalbegrip bindend geëvalueerd op populatieniveau. Als een individuele kleuter niet mee kan, komt de beslissing bij de klassenraad te liggen.

In het vierde leerjaar volgen onder meer wiskunde en Nederlands als populatiedoel. In het zesde leerjaar gelden bindende doelen op individueel niveau voor wiskunde en Nederlands.

"De nieuwe doelen zijn uitdagend. Zelf moest ik ook opzoeken wie koning Garcia II van Kongo was", zegt Demir. "De experts goten tien vakken in doelen: van wiskunde tot Nederlands, lichamelijke opvoeding, leerondersteunende vaardigheden en beleefdheidsregels."

"We leggen de lat hoger en specifieker", bevestigt ook professor Muijs. "In wetenschappen is er meer aandacht voor andere disciplines dan biologie, we geven leerlingen een veel bredere basis. En in een vak als muzikale vorming wijzen we op componisten die de leerkrachten kunnen behandelen."