Groen licht voor minimumdoelen basisonderwijs en extra tijd voor leerplannen scholen

De Vlaamse regering heeft vrijdag het licht op groen gezet voor de nieuwe minimumdoelen in het basisonderwijs. Dat meldt minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA). De minister wil met die minimumdoelen, die bepalen wat leerlingen zeker moeten leren in de kleuter- en lagere school, de onderwijskwaliteit in het basisonderwijs versterken. De nieuwe doelen gaan vanaf september al van start, maar scholen krijgen wel extra tijd om hun leerplannen aan te passen.

De huidige minimumdoelen in het basisonderwijs - die voorschrijven wat leerlingen minstens moeten kennen en kunnen in het kleuter- en lager onderwijs - dateren van 1997 en zijn al langer aan vernieuwing toe.

Het is ook geen geheim dat minister van Onderwijs Demir vaart wil zetten achter de hele operatie. Met de slechte scores van het Vlaamse onderwijs in het achterhoofd, hamert zij al langer op de nood aan dringende ingrepen. Demir heeft nu op de ministerraad alvast groen licht gekregen voor haar visienota.

Wat staat er in die nota? De rode draad is de focus op een 'kennisrijk curriculum'. "Met de plannen die nu goedgekeurd zijn, kiezen we voor een duidelijk en helder curriculum dat gebaseerd is op kennis. Zo'n kennisrijk curriculum heeft in andere landen al het tij gekeerd en dat kunnen we in Vlaanderen ook", zo maakt de minister zich sterk.

De minister wil de minimumdoelen koppelen aan drie momenten of ijkpunten in de schoolcarrière van de kleuters en kinderen. Zo zullen de minimumdoelen in de derde kleuterklas en het vierde leerjaar bindend zijn voor de scholen. Ook in het zesde leerjaar zijn de doelen bindend en daarbij zullen de doelen voor Nederlands en wiskunde "de lat zijn voor de leerlingen".

Wiskunde en wetenschap

"Alle belangrijke internationale metingen worden gedaan in het vierde leerjaar. Kijk naar de TIMSS-resultaten bijvoorbeeld. Vlaanderen kwam daar bijzonder slecht uit, zowel voor wiskunde als voor wetenschap. Het is ook niet meer dan logisch dat we dan ingrijpen, met heldere doelen in het vierde jaar, dan kunnen scholen nog twee jaar remediëren als er problemen zijn. Nu zit daar een gat en dat werken we weg", legt Demir uit.

Wat de derde kleuterklas betreft, komt er een test met de focus op drie domeinen: woordenschat, luistervaardigheid en getallenleer. De geplande test zal wetenschappelijk onderbouwd worden.

Vrije val

Een expertenpanel onder leiding van Daniel Muijs moet de minimumdoelen nu concreet vormgeven. Ook de onderwijskoepels, de schooldirecteurs en de leerkrachten worden bij de oefening betrokken. Maar in plaats van een hele reeks aparte commissies (zoals in het verleden), wil de minister werken met één adviesorgaan. Op die manier wil ze een strak tempo aanhouden. "De urgentie is hoog, want onze onderwijskwaliteit is in vrije val", klinkt het.

Officieel worden de nieuwe minimumdoelen ingevoerd vanaf september 2025. Op die krappe timing kwam de voorbije tijd al veel kritiek vanuit het onderwijsveld. Scholen krijgen volgens de plannen nu een jaar de tijd om hun leerplannen aan te passen voor de vakken Nederlands, wiskunde en wetenschappen. Alle andere leerplannen moeten uiterlijk 1 september 2027 klaar zijn.