Geen commentaar: parket moet beter communiceren na schietpartijen

'Hoe meer geweldvideo’s online gedeeld worden, hoe groter de verwachting bij de bevolking naar heldere antwoorden.' Dat schrijft Koen Cypers, redactiechef Inhoud bij BRUZZ in het edito van deze week.

De communicatie rond de recente schietpartijen toont dat het Brusselse parket met een groot gebrek aan transparantie zit. Justitie houdt het telkens bij het strikte minimum, terwijl de vragen en bezorgdheden alleen maar toenemen bij elke nieuwe schietpartij.

Onlangs was er wel een persconferentie, maar mochten er geen vragen worden gesteld en gaf de nieuwe procureur Julien Moinil geen interviews. Bij de Franstalige openbare omroep RTBF en aan De Tijd enkele dagen later gaf hij dan weer wel een uitgebreid interview. Al kwamen ook daar weer geen antwoorden. Op zijn minst een vreemde en niet-consequente communicatiestrategie. Want hoe meer geweldvideo’s massaal gedeeld worden, hoe groter de verwachting bij de bevolking naar heldere antwoorden.

Of neem de schietpartijen van 2024. 92 in totaal, met 48 gewonden en 9 doden. Al sinds december vraagt BRUZZ aan het Brusselse parket hoeveel verdachten er zijn aangehouden, hoeveel van hen al voor de rechter zijn gekomen of hoeveel effectief al hun straf hebben gekregen. Niemand, buiten justitie, die het weet. Mails blijven onbeantwoord. Telefoons worden afgescheept en vragen worden op de lange baan geschoven. Ook na weken aandringen.

Nog een veelzeggend voorbeeld: de rellen op oudejaarsnacht in Brussel. Politie en ordediensten vertellen graag meteen hoeveel arrestaties ze hebben uitgevoerd. Maar daar stopt het. Wanneer gevraagd wordt naar hoeveel relschoppers er van de rellen in 2023 – dus méér dan een jaar geleden – veroordeeld zijn, hoeveel brandstichters in hechtenis zitten, kortom of justitie haar werk doet, blijft het oorverdovend stil. “Tot onze grote frustratie,” klinkt het ook bij politiebronnen. “Zo lijkt het voor de burger alsof ons harde werk voor niets is geweest.”

Een laatste voorbeeld: Jean-Marie Dedecker stelde een maand geleden in de Kamer, waarin hij als onafhankelijke zit, een gelijkaardige vraag over de relschoppers van 2024 aan toenmalig minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD). Weer geen antwoord. Sterker nog: “Het Brusselse parket is al langer een zorgenkind,” klonk het op de regeringsbanken.

Ook BRUZZ krijgt wekelijks gelijkaardige vragen van lezers. Wat zit er achter die weigering om die informatie te delen? Vinden de onderzoeksrechters het tijdverlies? Of durven ze de cijfers niet naar buiten te brengen, omdat die zullen aantonen dat het resultaat teleurstellend is?

Vandaag verwachten burgers om zo snel mogelijk geïnformeerd te worden. Ook justitie moet daarin mee. De tijd waarin ‘geen commentaar’ het enige antwoord is, zijn we écht ver voorbij. De maatschappij heeft het recht op antwoorden en journalisten moeten de werking van justitie kunnen controleren. Niet het minst opdat politici en middenveldorganisaties er lessen uit kunnen trekken.

Als justitie dichter bij de mensen wil staan en de harde kritiek op haar werking wil pareren, begint ze best met helder te communiceren waar ze mee bezig is. Justitie moet in haar communicatie een verhaal opbouwen waaruit blijkt dat misdaad niet loont. Want met ‘geen commentaar’ zijn het niet alleen de drugsdealers die in de benen schieten, zo schiet justitie vooral zichzelf in de voet.