Negen Brusselse gemeenten stappen naar Grondwettelijk Hof tegen bijkomende gewestbelasting

Negen Brusselse gemeenten gaan de opening voor een nieuwe gewestbelasting op gemeentelijke gebouwen aanvechten voor het Grondwettelijk Hof. Dat meldt zakenkrant L'Echo en wordt bevestigd aan BRUZZ. Volgens het kabinet van minister van Begroting Sven Gatz (Open Vld) is er echter geen sprake van extra belastingen.

De zaak draait rond de ordonnantie van 12 december 2024 die een cruciaal artikel uit de nog relatief nieuwe Brusselse Codex van de openbare financiën wijzigt. Het Gewest is dankzij die wijziging sinds dit jaar uitdrukkelijk in staat om gewestelijke belastingen te heffen op zogeheten 'goederen van het openbaar domein' die eigendom zijn van de gemeenten. Het gaat onder meer om administratieve gebouwen, jeugdhuizen en gemeenschapscentra.

De gemeenten vrezen dat dit de deur openzet voor bijkomende gewestbelastingen, variërend van enkele tienduizenden tot zelfs meerdere honderdduizenden euro’s per gemeente. Meer principieel vinden ze ook dat het gemeentelijke openbare domein eigenlijk immuun hoort te zijn voor gewestbelastingen.

'Geen nieuwe belasting'

Het Gewest argumenteert daarentegen dat de openbare domeingoederen van de gemeenten altijd al onderworpen zijn aan gewestelijke belastingen, behalve uitdrukkelijke afwijkingen, en dat er niets nieuws onder de zon is.

"Deze verduidelijking werd doorgevoerd met het oog op rechtszekerheid en heeft zeker niet tot doel nieuwe belastingen op te leggen aan de gemeenten", zegt Sheraz Rafi, woordvoerder van minister van Begroting Sven Gatz (Open Vld). "Van extra belastingen is geen sprake. De ordonnantie van december 2024 verandert dus niets aan het fiscale beleid dat het Gewest voert sinds de jaren negentig."

Het uitgangspunt van het Gewest is dat het in principe belastingen mag heffen, maar ook uitzonderingen kan toestaan. Rafi: "De oude fiscale wetten en ordonnanties voorzien soms in vrijstellingen, bijvoorbeeld voor het gebouw waar de gemeente haar maandelijkse gemeenteraad houdt. Deze vrijstellingen blijven ook vandaag onverminderd gelden."

"Dit gaat alleen maar om een juridische verduidelijking van de wetgeving die al sinds 1992 bestaat en waar de Codex onduidelijk over was", zegt ook Gatz' partijgenote Imane Belguenani, co-indiener van de gecontesteerde ordonnantie.

'Gebrek aan overleg'

Maar negen burgemeesters zijn, over de partijgrenzen heen, duidelijk niet overtuigd. Oudergem, Schaarbeek, Sint-Pieters-Woluwe, Sint-Gillis, Evere, Sint-Lambrechts-Woluwe, Elsene, Ukkel en Koekelberg gaan de ordonnantie aanvechten voor het Grondwettelijk Hof. "Minister Gatz heeft een andere lezing dan de onze. De belastingen voor onze gemeente kunnen volgens onze berekeningen oplopen tot 600.000 euro per jaar", zegt Benoît Cerexhe (Les Engagés), de burgemeester van Sint-Pieters-Woluwe.

Het kabinet-Gatz zegt geen idee te hebben hoe Cerexhe aan dat bedrag komt.

Het verzet uit zich ook op een tweede manier. Brussels parlementslid Zakia Khattabi (Ecolo) diende een voorstel van ordonnantie in om de wijziging van 12 december 2024 weer te schrappen. Wat haar vooral stoort, is de unilaterale démarche van het Gewest, zo schrijft ze in de toelichting.

"De maatregel werd aangenomen zonder parlementair debat over deze cruciale kwestie. De reikwijdte van de wijziging, de concrete gevolgen ervan voor de plaatselijke besturen en de juridische implicaties ervan werden niet besproken." Om "een toevloed aan geschillen met onzekere uitkomst" te vermijden, stelt ze daarom voor om alles weer terug te draaien.

De zaak wordt na het zomerreces verder besproken in het Brussels parlement. Als het dan tot overeenstemming kan komen, kan een juridische clash tussen gemeenten en Gewest nog vermeden worden.