BIG CITY. Hoe Brussels zijn karakollen?

Het is traditie: in de zomer traditiegetrouw een bakje karakollen bestellen op de Zuidfoor of op een jaarmarkt, of doordeweeks aan een marktkraam of in de winter op de kerstmarkt. De slakken hebben iets gezelligs en volks. Maar horen ze ook thuis op de lijst van Brusselse specialiteiten?

De verschillende visrestaurants en -winkels in het centrum van de stad vind je niet zomaar rond de Sint-Katelijnekerk. Tot het einde van de negentiende eeuw stroomde het kanaal tot vlak aan de kerk en lag op die plek de Haven van Brussel. Het grote tandwiel dat aan de uitgang van het metrostation ligt, herinnert aan die tijd. De boten voeren tot in het centrum van de stad, losten hun lading en maakten rechtsomkeer.

De namen van de verschillende kades vertellen je nog waar welk goed gelost werd. Denk maar aan de Baksteenkaai, de Brandhoutkaai, de Steenkoolkaai of de Timmerhoutkaai. Vanuit het centrum van Brussel kon je dus via het kanaal tot aan de zee geraken. Naast brandhout, steenkool en bakstenen, kwam er langs deze weg ook veel lekkers uit de zee. Vis stond op die manier steevast op het menu van de Brusselaars.

(Lees verder onder de foto)

Wanneer de dokken aan het einde van de negentiende eeuw beetje bij beetje werden gedempt, kwam er aan de kades plaats vrij voor een nieuwe invulling. Waar vroeger de boten rechtsomkeer maakten, bouwden ze in 1884 een vismarkt. De ‘Vismet’ was een overdekte markt waar je tot 1955 allerlei soorten vis kon krijgen. Mosselen, paling, haring, pladijs en ook karakollen.

De Brusselse bouillon

Een karakol mag je niet verwarren met een escargot. Het Algemeen Nederlands woord voor een karakol is een wulk. Wulken zijn zeeslakken die je onder andere vindt aan onze kust, maar bijvoorbeeld ook in Bretagne. Een escargot is dan weer een landslak.

Escargots zul je wel herkennen aan de bereiding, waarbij ze gevuld worden met groene kruidenboter. Karakollen eet je eerder in een bouillon. Of toch zeker in Brussel. Vroeger vond je ze verspreid over de binnenstad in kramen waar ze de dampende bakjes verkochten. Van de kades rond de Vismet tot in de volkse Marollen.

(Lees verder onder de foto)

‘Hoewel karakollen ook elders gegeten worden, is het vooral de bereiding met de pikante bouillon die typisch Brussels is’, vertelt Marianne. Zij is de vrouw van Edouard, de zoon van de enige echte inmiddels overleden Jef Vandermotte van het kraam ‘Chez Jef et Fils’. Eén van de weinige karakollenkraampjes die nog overblijven in de stad. Edouard is al de vierde generatie uit zijn familie die de karakollentraditie verderzet.

Een traditie die uitsterft

Tot een paar jaar geleden hadden de kramers een vaste plaats vlak voor de Beurs. Nu trekken ze rond. In de zomer vind je ze traditiegetrouw op de Zuidfoor. In de winter op de kerstmarkt, maar ook bij volkse klassiekers als de Meyboomplanting en de jaarmarkt van Jette kunnen ze niet ontbreken. ‘Naar zo’n evenementen komen nog heel wat Brusselse anciens. Zij houden van onze karakollen’.

(Lees verder onder de foto)

‘We zijn een van de laatste Brusselse karakollenkraampjes’ vertelt Marianne verder. ‘Onze zonen willen de karakollenhandel waarschijnlijk niet verderzetten. Beetje bij beetje is het dus een gastronomische traditie die verloren gaat’.

Op weken dat ze niet in Brussel staan, staan Marianne en Edouard elke woensdag en zaterdag op de markt van Vilvoorde. Daar kan je dus heen voor een bakje karakollen op zijn Brussels: geserveerd met een pikante kruidige bouillon.

• VOLGENDE KEER In 1914 zenden ze het allereerste radioconcert ter wereld uit vanuit Brussel

Zelf ook een vraag voor Big City? Stel hem hier