Daklozencentrum in Schaarbeek moet sluiten: ‘Kwetsbare mensen belanden zo op straat'

Eind maart moet het Schaarbeeks daklozencentrum Train Hostel sluiten. Meer dan honderd mensen met kwetsbare profielen krijgen er momenteel nog onderdak, waaronder kinderen met chronische ziekten en zwangere vrouwen. “Alternatieven zijn er niet, aangezien alle opvangcentra in Brussel hun capaciteit hebben bereikt,” vreest Pierre Van Heddegem, Belgisch directeur van Dokters van de Wereld.

Een jaar na de opening van daklozencentrum Train Hostel, vlakbij het treinstation in Schaarbeek, moet het alweer sluiten. Het centrum, beheerd door het Franstalige Rode Kruis, voorziet voorlopig nog bedden voor 110 daklozen met kwetsbare profielen, zoals zwangere vrouwen en kinderen met ernstige ziekten.

Het daklozencentrum opende op 1 april vorig jaar en gaat eind maart alweer dicht, op dezelfde dag dat het Brussels winterplan voor daklozen afloopt. De federale en Brusselse regering zouden volgens de centrumbeheerders niet meer over de financiële middelen beschikken om de werking te subsidiëren.

Voorlopig verblijven in het daklozencentrum 61 mensen in gezinsverband, 12 vrouwen en 34 kinderen waarvan de helft jonger is dan 5 jaar. “Het gaat hier om mensen die nood hebben aan aangepaste hulp,” vertelt Pierre Van Heddegem, Belgisch directeur van Dokters van de Wereld.

Vzw Dokters van de Wereld geeft al een jaar medische begeleiding aan de bewoners. “Wij kunnen ons niet voorstellen dat deze mensen hun plan zullen moeten trekken op straat zonder enige vorm van begeleiding of hulp,” klinkt het. “Eens zij op straat belanden, dan moeten ze weer proberen te overleven. School en zorg belanden onderaan de prioriteitenlijst.”

Julie* is een alleenstaande moeder van vier kinderen die in het opvangcentrum verblijft. Zij vreest dat haar kinderen bij haar weggehaald zullen worden als ze eind maart op straat belanden. “Het is psychologisch erg zwaar om te verwerken dat dit centrum sluit. Ik kan niet meer slapen, wat als ik mijn kinderen verlies?”

Geen oplossing

Het is voorlopig nog onduidelijk waar de 110 bewoners naartoe zullen gaan. “De noodopvang in Brussel is verzadigd. Iedere dag komen tot vier dakloze gezinnen om hulp vragen,” legt Camille Mahmoud uit, coördinator dagopvang bij de Humanitaire hub. “Er is voor hen geen oplossing, nergens zijn er nog bedden beschikbaar.”

In een jaar tijd vonden 544 daklozen hun weg naar het noodopvangcentrum in Schaarbeek, waarvan 131 in gezinsverband.

Het is al het tweede noodopvangcentrum voor daklozen dat sluit dit jaar. Begin maart moest een noodopvangcentrum in de Anderlechtse Kliniekstraat ook al sluiten, na slechts twee maanden operationeel te zijn. Daar werden 1.450 mensen geholpen, goed voor 8.650 overnachtingen. Meer dan 180 alleenstaande mannen belandden begin maart op straat.

"Ondanks onze herhaalde verzoeken aan de federale regering, gerechtvaardigd door de intense druk op de receptie in Brussel, weigert de federale regering de subsidie het hele jaar door te verlengen. We betreuren dit", klinkt het bij het kabinet van minister Alain Maron (Ecolo), in Brussel bevoegd voor daklozenopvang.

"Wat het Gewest betreft, dat zijn budgetten in deze sector heeft verdubbeld, werden alle budgettaire capaciteiten al ingezet ten voordele van enkele duizenden opvangoplossingen. Met de actieve hulp van Bruss'Help zullen we er ook blijven voor zorgen dat de meest kwetsbare personen zoveel mogelijk een plaats vinden in bestaande opvangplaatsen", aldus nog kabinet Maron.

Passiviteit Maron

Op het kabinet van Karine Lalieux (PS), federaal minister van Armoedebestrijding en Sociale Integratie, zijn ze flink in hun wiek geschoten door de opmerkingen van Maron. "De federale financiering voor de winteropvang van daklozen in Brussel loopt tot eind maart 2024. Een contract dat in 2021 werd ondertekend tussen de federale overheid en het Rode Kruis voorziet in deze jaarlijkse herhaling. Er zijn dus geen verrassingen."

Wat Lalieux betreft is het nu aan het Brussels Gewest - "en aan de heer Maron in het bijzonder" - om ervoor te zorgen dat deze zorg wordt voortgezet. "De winteropvang door de federale overheid wordt georganiseerd in het kader van een samenwerkingsakkoord uit 2014, waarin duidelijk is bepaald dat de federale overheid het Brussels Gewest ondersteunt om deze opvang van 1 november tot 31 maart op zich te nemen. Door zich te richten op een vermeende onwil van de federale regering, negeert de heer Maron de wetgeving en de overeengekomen akkoorden. Het verbaast ons dat de bevoegde Brusselse minister de federale regering aanvalt om zijn eigen passiviteit te rechtvaardigen ten nadele van tientallen dakloze gezinnen, vrouwen en kinderen."

*Julie is een schuilnaam. De bewoner wenst anoniem te blijven.