Kuumba en Studio Globo ontzet over Vlaamse subsidiestop: 'Wij zullen niet sluiten'

Dat de Vlaamse regering twee Brusselse organisaties rond diversiteit en mondiale solidariteit niet langer zal subsidiëren, komt onverwachts voor hun directies. Dat melden die een dag na de aankondiging van de subsidiestop. “Deze zomer vallen de eerste ontslagen,” meldt het Vlaams-Afrikaans huis Kuumba. Net als de ngo Studio Globo hekelen zij dat er nooit overleg plaatsvond met bevoegd minister Cieltje Van Achter (N-VA). Maar, de minister ontkent dat.

Zo’n 140.000 euro ontvangt de vzw Kuumba normaal elk jaar via de Vlaamse overheid om educatieve projecten op te zetten rond de Afrikaanse diaspora en identiteit. De vzw heeft haar Vlaams-Afrikaans huis tegenwoordig in Anderlecht, maar de werking reikt ook buiten de hoofdstad. Zo organiseert Kuumba allerhande workshops in scholen en in het Afrika Museum van Tervuren, biedt de vzw workshops percussie aan en taalcursussen Swahili of Lingala, maar ook geleide tours in de Matongewijk.

“Het Vlaamse geld is goed voor tachtig procent van onze werkingsmiddelen,” zegt coördinatrice Aline Nyirahumure van vzw Kuumba. De overige twintig procent krijgt haar organisatie van de Vlaamse Gemeenschapscommissie ofwel VGC. Met dat budget kunnen ze vijf vaste medewerkers betalen. De vzw draait daarnaast op 45 vrijwilligers.

“Wij zijn vrijdag overdonderd door het nieuws dat onze subsidies vanaf volgend jaar worden geschrapt. Wij hebben nog niet kunnen bekijken hoe wij onze werking kunnen voortzetten zonder die basisfinanciering,” zegt Nyirahumure.

Ze kreeg naar eigen zeggen pas een telefoontje van het kabinet-Van Achter op vrijdagmiddag. “Zonder duidelijke uitleg. Tot nu toe is er geen enkele schriftelijke mededeling gekomen en ook geen reactie op onze vraag naar overleg,” aldus de coördinatrice. “Intussen maakte minister Van Achter het nieuws wel al publiek in de pers. We staan voor een blok.”

'Positieve evaluatie'

Thijs Smeyers, directeur van de ngo Studio Globo, laat net hetzelfde weten. “Wij ontvingen op vrijdag de mededeling via de kabinetschef van de minister, zonder verdere uitleg over de beweegredenen. Nochtans hebben we, op vraag van de minister, een uitgebreide zelfevaluatie ingediend bij de administratie. Die administratie gaf op basis daarvan een gunstig advies,” zegt Smeyers.

Ook vzw Kuumba vulde zo’n zelfevaluatie in. “Wij dienden die in februari in en kregen toen geen enkel signaal dat we op bepaalde punten beter zouden moeten werken,” aldus Aline Nyirahumure. “De administratie zag Kuumba groeien, zeiden ze. We bereiken tot vierduizend mensen per jaar.”

“Heeft de minister ons programma dan wel gelezen?,” vraagt de coördinatrice zich af. “Er wordt altijd gesproken over het versterken van Nederlandstalig Brussel. Wel, dat zijn wij. Wij zetten in op diversiteit en verbinding in het Nederlands, door de Afrikaanse gemeenschap daarvoor een veilige ruimte bieden. We geven mensen studieplekken, stageplaatsen in het onderwijs en begeleiden hen naar werk. Dat is de activering waar Vlaanderen de mond vol van heeft. Persoonlijk zie ik geen enkele andere organisatie die onze werking op korte termijn kan opvangen in Brussel of Vlaanderen.”

Ook Studio Globo benadrukt dat zij volledig in het Nederlands werken. Alle lesmaterialen, leerlingenboekjes en de opdrachten in hun leefateliers zijn uitsluitend Nederlandstalig, zegt directeur Thijs Smeyers, net als hun stadswandelingen voor leerlingen en studenten in de lerarenopleiding.

“We zijn voor Brusselse kinderen en jongeren een unieke oefenplaats voor het Nederlands “Onze werking creëert precies die laagdrempelige situaties waarin Brusselaars hun Nederlands actief kunnen gebruiken in een realistische en ongedwongen context,” zegt hij.

Ideologische keuze?

De twee Brusselse verenigingen vrezen dat de beslissing van minister Cieltje Van Achter eerder ideologisch dan pragmatisch is gestuurd. Een argument dat ook Vlaamse oppositiepartij Groen vrijdag opperde.

“Tot op vandaag vond er geen inhoudelijke dialoog plaats en heeft de minister zich nooit verdiept in onze organisatie, onze werking of onze impact,” zegt Smeyers van Studio Globo. “We zien deze beslissing als een ongefundeerde aanval op een ngo die een unieke, gewaardeerde en breed gedragen werking heeft in zowel Vlaanderen als Brussel. Het is een ideologische keuze, gebaseerd op een onjuiste framing van onze werking en een beslissing die elke voeling met de realiteit mist.”

Aline Nyirahumure van vzw Kuumba vraagt zich zelfs af of er racisme speelt. “Binnen dezelfde subsidielijn (voor projecten die het Nederlands versterken in Brussel, red.) blijven zeven andere organisaties wél ondersteund. Waarom wordt Kuumba uitgesloten? Is het omdat wij een organisatie zijn van Vlamingen met een migratieachtergrond? Omdat we thema’s durven aankaarten zoals racisme, discriminatie en dekolonisatie?”, zegt de coördinatrice.

“Wij verdienen een eerlijk antwoord,” vindt ze over het uitblijven van gesprek.

Kuumba sluit niet

Minister Van Achter reageert dat haar kabinet eind vorig jaar wel degelijk samenzat met beide organisaties. “Zoals gezegd, deze moeilijke beslissing vloeit rechtstreeks voort uit de besparingsopdracht zoals afgesproken in het Vlaams regeerakkoord om de Vlaamse begroting in evenwicht te krijgen,” aldus haar woordvoerster Anne-Katrien Frans.

“Opnieuw, dit zijn moeilijke keuzes en het doet geen afbreuk aan de waardering voor de inzet en het werk van de betrokken organisaties. We zetten onze middelen strategisch in met in het bijzonder een focus op Nederlands en ketenaanpak. De subsidiebedragen staan in de begroting 2025.”

Op de vraag of de subsidiestop politiek-ideologisch is gestuurd, zoals de vzw's vrezen, is Anne-Katrien Frans kort. “Dit gaat niet over het gebruik van het Nederlands. Van structurele partners van de Vlaamse gemeenschap gaan we er zonder meer vanuit dat de werking in het Nederlands is.”

Bij Kuumba zullen twee van de vijf vaste medewerkers vanaf deze zomer op zoek moeten naar een nieuwe job, zegt Aline Nyirahumure. De rest van het team blijft nog aan zet tot het einde van 2025. “Intussen gaan we op zoek naar alternatieve financiering,” zegt Nyirahumure, die daarvoor in de eerste plaats wil aankloppen bij de VGC. “Ik hoop op verder gesprek met de Vlaamse regering om te weten of we aanspraak kunnen maken op andere subsidielijnen dan de Brusselse,” besluit ze.

Ze denkt onder meer aan de ministeries van Cultuur, Gelijke Kansen of Samenleven. Hun respectievelijke ministers Caroline Gennez (Vooruit) en Hilde Crevits (CD&V) behoren niet tot Van Achters partij N-VA.

“We zullen deze beslissing niet zomaar aanvaarden. Kuumba sluit de deur niet. Integendeel: we blijven bouwen vanuit onze gemeenschap, voor onze gemeenschap – met of zonder overheidssteun,” aldus Nyirahumure.