Oudergem wil ‘fastfoodtaks’ van 12.000 euro per jaar, rond scholen zelfs 24.000 euro

De gemeente Oudergem wil dit jaar nog een belasting invoeren op grote fastfoodketens ter waarde van 12.000 euro per jaar. Dat tarief gaat maal twee als de zaak op minder dan 100 meter van een school ligt. “Wij plaatsen gezondheid en welzijn boven de belangen van junkfoodmultinationals”, zegt burgemeester Sophie de Vos (Défi).

Het voorstel van de meerderheid (Défi-MR-Engagés) werd unaniem goedgekeurd op de laatste gemeenteraad. De nieuwe belasting bedraagt een jaarlijkse som van 12.000 euro per verkooppunt en dat bedrag wordt verdubbeld als het filiaal dicht bij een school ligt. Daarbovenop komt ook een eenmalige ’openingsbelasting’ van 10.000 euro.

Onder ‘fastfoodzaken’ vallen restaurants met geautomatiseerde bestellingen via terminals of bestelling aan de toonbank, zonder tafelbediening en mét ‘producten van een merk dat overeenstemt met het uithangbord van de inrichting’. Die laatste vage omschrijving lijkt bedoeld om specifiek ketens te omvatten. Burgemeester de Vos benadrukt dat “kleine snackbars en frituren” niet onder de maatregel vallen.

“We richten ons specifiek op de grote spelers", klinkt het. Onder meer de lokale filialen van Burger King, Pizza Hut, Domino’s Pizza en O’Tacos zouden geraakt worden.

“Fastfoodketens bedreigen zowel de levenskwaliteit in onze wijken, het evenwicht van onze lokale handel als de gezondheid van de jonge generaties”, aldus de burgemeester. “Wij plaatsen gezondheid en welzijn boven de belangen van junkfoodmultinationals.”

Bovendien is deze belasting slechts een eerste stap. Ze maakt deel uit van een algemeen plan tegen fastfood met onder meer een mogelijk verbod op reclame voor fastfood op gemeentelijke borden en bewustmakingscampagnes in scholen.

De belasting zou moeten ingaan op 1 november, maar volgens de RTBF is ze voorlopig wel tegengehouden door het Gewest met het argument dat Oudergem financieel gezond is en geen nood heeft aan nieuwe belastingen. De gemeente bereid een herwerkte versie voor die wel zou moeten passeren.

Overgewicht

Gezondheidsexperten zagen de fastfood-opmars van de voorbije jaren al langer met lede ogen aan. De helft van de Belgen lijdt tegenwoordig aan overgewicht of obesitas, met alle bijhorende kwalen als gewrichtspijnen of hart- en vaatziekten van dien. Het kenniscentrum Sciensano becijferde dat België jaarlijks 4,5 miljard euro uitgeeft om de directe en indirecte kosten in verband met overgewicht en obesitas te dekken.

Sciensano wijst er ook op dat de voedselomgeving rond scholen ongezonder is geworden tussen 2008 en 2020. "Een basisschool in Vlaanderen heeft momenteel gemiddeld 3,8 gemakswinkels en 6,3 fastfoodrestaurants binnen een afstand van 1000 meter en voor secundaire scholen liggen deze aantallen nog hoger", aldus voedselexperte Stefanie Vandevijvere. Studies tonen bovendien een duidelijk verband aan tussen de aanwezigheid van fastfoodrestaurants en gemakswinkels rond scholen en de gemiddelde 'Body Mass Index' (BMI) van schoolkinderen. "Voor elke extra fastfood-, bezorg- of afhaalzaak binnen 500 meter van een schoolingang, steeg de gemiddelde BMI van de scholieren tussen 6-12 jaar met 0.057 kilogram per vierkante meter."

De fastfoodketens voelen zich niet aangesproken. "Bij Burger King bereiden we elke burger pas na bestelling, worden de groenten dagelijks ’s ochtends ter plaatse versneden voor de beste versheid, en zijn al onze recepten volledig vrij van artificiële additieven", laat Pierre Hanon, General Manager van Burger King België weten aan BRUZZ.

"Fastfood staat voor een occasioneel genietmoment: klanten bezoeken ons gemiddeld slechts zes keer per jaar. Jammer dat onze sector specifiek geviseerd wordt, terwijl wij een belangrijke lokale werkgever zijn en inwoners een betaalbaar moment van ontspanning en gezelligheid bieden.“