Vakbonden vechten werkloosheids­hervorming aan voor Grondwettelijk Hof

De drie vakbonden en een resem middenveldorganisaties bepleitten woensdagnamiddag voor het Grondwettelijk Hof hun verzoek tot schorsing van de overgangsmaatregelen van de hervorming van de werkloosheid. Die hervorming is "overhaast en onrechtvaardig", aldus ACV, ABVV en ACLVB.

De regering-De Wever keurde eerder dit jaar de hervorming goed waarbij het krijgen van een werkloosheidsvergoeding voortaan beperkt is in de tijd, tot twee jaar. Voor de premier gaat het om het "koninginnenstuk" van zijn regering. Vanaf januari verliezen de eerste betrokkenen hun uitkering. De bonden vechten de hele hervorming bij het Grondwettelijk Hof aan, alsook de bijhorende overgangsmaatregelen.

De pleidooien over die overgangsmaatregelen en de schorsing ervan stonden vandaag op de agenda. De bonden verwachten voor het einde van het jaar een uitspraak.

ACV, ABVV en ACLVB betwisten voor het Hof de "grondwettelijkheid van een overhaaste en onrechtvaardige hervorming die in strijd is met de fundamentele verbintenissen van de Belgische staat".

Standstill-principe

"Het schorsingsverzoek is onder meer gebaseerd op het 'standstill-principe", legde afscheidnemend ABVV-voorzitter Thierry Bodson voor aanvang uit. Dat grondwettelijk verankerd principe bepaalt dat bepaalde rechten niet verminderd mogen worden zonder grondige verantwoording. Volgens Bodson houden de "begrotingsredenen" van de hervorming, de gewenste besparingen, bovendien "geen steek".

Voor de ABVV-voorzitter is er op het vlak van begeleiding van wie zijn uitkering zal verliezen ook "nog niets gereed". "Ze vragen aan de OCMW's het werk van de VDAB, Forem en Actiris toe doen, maar ze hebben er de middelen niet voor." Wie zijn uitkering verliest, kan bijvoorbeeld bij het OCMW aankloppen voor mogelijke steun.

Indien het hof de overgangsmaatregelen schorst, worden de zogenaamde '"golven" geschorst, aldus Bodson. Het gaat om de groepen voor wie momenteel op 1 januari en op latere tijdstippen het recht op een uitkering vervalt. Bij een schorsing zou de Rijksdienst Voor Arbeidsvoorziening (RVA) de betrokkenen opnieuw moeten contacteren, zegt de vakbondsvoorzitter, en ook zal de regering de tekst moeten herwerken.

De overgangsmaatregelen zijn de regels van toepassing op de mensen die nu reeds een werkloosheidsuitkering ontvangen. De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) stuurde de voorbije maanden tienduizenden brieven naar werklozen die hun uitkering verliezen. De verzending daarvan gebeurt in de bewuste golven. De VDAB meldde woensdag nog dat tijdens de eerste zes maanden van 2026 bijna 28.000 werkzoekenden in Vlaanderen hun werkloosheids- of inschakelingsuitkering van de RVA zouden verliezen.

Tijd winnen

"De hervorming is veel te snel in werking gesteld", vult Florence Lepoivre, algemeen secretaris ABVV Brussel aan. De bonden hopen met het schorsingsverzoek minstens tijd te winnen, klinkt het. "De hervorming is veel te brutaal, snel en hevig. Ze is niet goed voorbereid en de OCMW's zijn er niet klaar voor."

"Sociale bescherming mag niet zomaar worden afgebroken, dat is volgens ons in strijd met de grondwet", laat nationaal secretaris Bart Vannetelbosch van het ACV na de pleidooien weten. "Met mensen een werkloosheidsuitkering af te nemen, vergroot je bovendien hun kansen op werk helemaal niet. De regering zet de oudste werklozen dan nog het eerst in de kou, terwijl men heel goed weet dat veel bedrijven niet geneigd zijn oudere kandidaten aan te nemen."

Voor de uitzondering voor 55-plussers om de uitkering onbeperkt in de tijd te behouden zijn er volgens de ACV'er zware loopbaanvoorwaarden. "Net veel oudere langdurige werkzoekenden hebben geen volledige loopbaan kunnen opbouwen, door deeltijdse en onderbroken tewerkstelling of arbeidsongeschiktheid. In feite zullen dus nog maar weinigen beschermd worden", aldus Vannetelbosch.

"Het is onvoorstelbaar dat men net de mensen die het moeilijkste opnieuw ingang vinden op de arbeidsmarkt financieel zo afstraft, terwijl mensen er zelf niet voor kiezen om in die situatie te zitten", besluit hij.

De bonden krijgen bij deze zaak de steun van Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN), Netwerk tegen Armoede, Collectif Solidarité Contra l' Exclusion, Hart boven hard, Ligue des familles, het socialistische ziekenfonds Solidaris, Vie féminine, Soralia, Femma, Furia, ABVV Jongeren, Jong ACV, freezbe (ACLVB Jongeren) en SAAMO.