Procureur Julien Moinil, de Batman van Brussel

Een doorduwer, compromisloos, onstuimig, intelligent. Aan etiketten geen gebrek voor de man die sinds oktober procureur des Konings is in Brussel. Wie is Julien Moinil, de magistraat die een stroomstoot toediende aan de aanpak van de hoofdstadmisdaad?

Drie keer meer arrestaties in drugszaken, een vlammend discours richting politiek en politieacties waarbij tot achthonderd agenten worden gemobiliseerd: het is moeilijk om niét te merken dat er een nieuwe Brusselse procureur is. Julien Moinil communiceert dan ook open en direct, vorige week nog naar aanleiding van de groei van het aantal schietpartijen deze zomer: “Waar blijft die Brusselse regering? Het federale niveau moet meer doen in de strijd tegen drugs. Vijftien jaar laks beleid los je niet op in een handomdraai.” Moinil zegt het allemaal ongeveer letterlijk.

Wie is de wervelwind die aan het hoofd van het Brusselse gerecht is gekomen? Julien Moinil (40 jaar, een jonge leeftijd voor een procureur) begon zijn carrière als advocaat bij de balie van Brussel, maar wist toen al dat hij aan de zijde van het openbaar ministerie wou staan. “Toen ik zelf nog procureur was en hij advocaat viel hij al op door zijn gedrevenheid en inzicht,” herinnert procureur-generaal Frédéric Van Leeuw zich. “Tijdens een zaak zocht hij me op en vertelde me: ‘Ooit wil ik doen wat u doet’. En zie.”

Follow the money

Toen Van Leeuw later federaal procureur werd, haalde hij Moinil weg bij het Bergense parket. “Julien is een heel goede jurist, iemand die niet alleen de kern van een dossier doorgrondt, maar er ook zo diep induikt, dat hij nieuwe linken legt, die een dossier helemaal hertekenen.” Voor criminelen werd Moinil op die manier een gesel. “Hij ging volop achter het geld van misdadigers aan, zelfs als dat bijvoorbeeld bij hun partner zat. Dat is niet evident, maar dankzij zijn werkkracht lukte dat wel.”

Met diezelfde ijver werd Moinil ook een van de trekkers in het Sky ECC-proces – dat vooral om de georganiseerde drugscriminaliteit draait – aan Franstalige zijde. Onder impuls van aanklager Moinil werd vorig jaar voor 750 jaar gevangenisstraf uitgesproken. Het leverde 'Batman', zoals hij binnen het gerecht wel eens genoemd wordt, een prijs op zijn hoofd op en politiebescherming. Die is vandaag nog altijd actueel.

“Die maximalistische aanpak vraagt veel capaciteit van het systeem,” geeft Van Leeuw toe. “Hij bijt zich vast, maar dat is ook wat Brussel nodig heeft vandaag. Voor het eerst in lange tijd hebben we dankzij hem ook een volledig ingevuld kader voor het parket. Zijn energie werkt aanstekelijk: er zijn nog meer kandidaten om bij hem te komen werken.”

Een belronde van BRUZZ bij het gerecht, de politie, een gemeentebestuur en de nationale drugscommissaris levert eensluidend lof op voor de compromisloze aanpak van Moinil. “Hij heeft het parket wakkergeschud”, merkt Jean Spinette (PS), burgemeester van Sint-Gillis. “Aan alles merk je ook zijn engagement: ik krijg antwoord op mijn mails en wel snel, hij volgt de zaken die ik aankaart ook op.” Die houding vraagt energie. Een mail krijgen van Moinil om 3 uur ‘s nachts is niet ongebruikelijk, klinkt het elders.

Spinette, die enkele dagen vakantie neemt, vergelijkt Moinil met de kettingzaag die hij daarnet nog hanteerde: “Om die machine goed te laten draaien, moet de ketting opgespannen staan, en dat doét Moinil. Eindelijk heeft Brussel een piloot aan boord van de strijd tegen de misdaad. In die zin is de komst van de nieuwe procureur bijna een politiehervorming op zich. In het verleden hebben we vaak magistraten gehad die zich té bewust waren van de moeilijkheden in het systeem, waardoor ze aan autocensuur deden. Op die manier dreigt er op den duur helemaal niets meer te gebeuren. Moinils adagio is: ‘Als iedereen zijn job doet, zal het beter gaan en ik doe alvast die van mij.’”

Drugsklanten aanpakken

De burgemeester apprecieert ook dat Moinil meer achter de drugsklanten wil aangaan, een praktijk waar de linkerzijde het traditioneel moeilijk mee heeft. “Als drugshandel het wijkleven verziekt, moét je ook tegen de vraag handelen.”

Ook nationaal drugscommissaris Ine Van Wymersch, die Moinil nog kent als collega toen ze zelf bij het jeugdparket werkte, is maar wat blij met de komst van Moinil. “Zijn soms onstuimige alles-of-nietsaanpak deed het systeem weleens op zijn grondvesten daveren, hij heeft het zichzelf niet altijd gemakkelijk gemaakt. Maar precies die energie en dat charisma geven de handhavingszijde van de aanpak van de georganiseerde criminaliteit nu de boost die nodig is.”

Van Wymersch is ook verheugd dat Moinil vorige week voor actie op het vlak van volksgezondheid pleitte. “Ook als nationale drugscoördinator pleit ik voor een multidisciplinaire aanpak."

Is het dan allemaal rozengeur en maneschijn? Niet helemaal. Met zijn confronterende stijl dreigt Moinil vooral wrevel te veroorzaken bij de politiek, wordt wel eens gevreesd. Premier Bart De Wever (N-VA) wuifde de kritiek van de procureur zo al eens ten onrechte weg als die van een magistraat met PS-signatuur. “Anderzijds levert omzichtig formuleren ook geen concrete steun op,” merkt procureur-generaal Van Leeuw op.

Zijn focus op de grootste probleemgebieden van Brussel – vaak in de armste gemeenten – kan hem op den duur ook spanningen opleveren met burgemeesters en politiezones in de rijkere gemeenten, vreest een politiebron. “Als er naar hun gevoel te veel politiemiddelen naar een bepaald territorium gaan, zullen die zich ook beginnen te roeren. Maar vandaag is Moinil vooral een zegen voor de aanpak van het drugsgeweld.”