Rode Kruis bezorgd over stillere sirenes ambulances, Leefmilieu legt nadruk op gezondheid

Bij het Franstalige Rode Kruis groeit de bezorgdheid over de nieuwe geluidsnormen voor hulpdiensten. Sinds januari mogen nieuwe voertuigen in het Brussels Gewest enkel nog sirenes gebruiken die niet luider zijn dan 100 decibel. Daardoor waren er al verschillende ongevallen, zo meldt Croix Rouge.

De nieuwe geluidsregels, van kracht sinds 1 januari 2025, beperken het volume van sirenes tot 100 decibel overdag en 90 decibel ’s nachts voor nieuwe voertuigen. De bestaande vloot krijgt tot 2029 om zich aan de normen aan te passen. Die regel moet herbekeken worden, vindt hoofd van de ambulancediensten van Croix Rouge Jean-François Calloud. "Bestuurders horen ons minder goed. Dat maakt onze tussenkomsten trager en minder veilig."

Calloud wijst op een aantal incidenten. Zo was een van de nieuwe voertuigen zaterdag betrokken bij een ongeval. Een automobilist reed in op de ambulance terwijl die met spoed onderweg was. “De bestuurder zei ons dat hij de sirene niet had gehoord omdat hij naar muziek luisterde,” zegt Calloud. “Gelukkig vielen er geen gewonden, maar dat is verontrustend."

Ook werden ziekenwagens al meermaals geblokkeerd aan kruispunten, zegt Calloud. "De auto's vlak voor de ziekenwagen horen de sirene wel, maar die verder niet. Daardoor verliezen we tijd, en dat kan in noodsituaties fataal zijn."

'Nog maar één toon beschikbaar'

Volgens Calloud is het probleem niet alleen dat de sirenes stiller zijn, maar ook dat ambulanciers minder speelruimte hebben in hun gebruik. “Met het vorige systeem konden we kiezen tussen verschillende sirenes, afhankelijk van de situatie. Nu is er nog maar één toon beschikbaar, en die is verplicht afgesteld op 100 decibel.”

Brussel is bovendien voorlopig de enige regio in België waar deze strengere normen gelden. In Vlaanderen en Wallonië zijn de regels minder strikt, terwijl ambulances onder federale bevoegdheid vallen. “We zijn dus de enigen in het land die hiermee werken, terwijl onze collega’s elders nog wel met luidere sirenes rijden,” zegt Calloud.

De nieuwe geluidsnormen maken deel uit van het Brusselse actieplan tegen geluidsoverlast. Volgens onderzoek veroorzaken sirenes de hoogste geluidsniveaus in de stad, samen met claxonnerende wagens en snelle motorfietsen. De strengere limieten moeten de impact op de gezondheid van omwonenden beperken, zeker in dichtbevolkte wijken en tijdens de nacht.

"Sirenes zorgen inderdaad voor geluidsoverlast", zegt Calloud. "Maar er zijn ook andere manieren om dat te vermijden. Zo zouden we chauffeurs meer kunnen sensibiliseren over het gebruik van sirenes. Dat is niet nodig als er niet veel verkeer is bijvoorbeeld. Dan volstaat het om enkel de lichten aan te zetten."

'Veiligheid is heel belangrijk voor ons'

In een reactie brengt Leefmilieu Brussel nog eens in herinnering hoe de nieuwe geluidsnorm voor sirenes tot stand kwam. "Sirenes zijn de derde grootste bron van lawaai in Brussel, na het wegverkeer en vliegtuigen," zegt woordvoerster Lynn Tobback.

Vanuit de bevolking is er ook actief gelobbyd voor sirenes die minder lawaai maken, zegt Tobback. Onder meer de actiegroep 'Stop Sirènes' heeft gevraagd om strengere regels. De nieuwe geluidsnorm moet dus bijdragen aan een betere fysieke en mentale gezondheid van Brusselaars, aldus Tobback: "Burgers worden blootgesteld aan geluid dat slapeloosheid, stress, concentratie- en leerstoornissen en hart- en vaatziekten kan veroorzaken.”

Brussel is niet over één nacht ijs gegaan. De geluidsnormen werden aangepast na onderzoek naar geluidsperceptie, de gezondheidseffecten en een vergelijking met vijf andere landen. De Belgische hoofdstad komt overigens niet als meest strenge stad uit de bus, als het gaat om volume. "Barcelona is veel strenger dan Brussel overdag, 's nachts is Frankrijk bijvoorbeeld veel strikter", beweert Tobback.

"Veiligheid was één van de belangrijkste principes bij het bepalen van de gekozen drempelwaarden," legt Tobback uit. Om te controleren of sirenes nog goed hoorbaar zijn, testte Leefmilieu Brussel 13 soorten voertuigen. Daaruit bleek dat een bestuurder met ramen en deuren dicht de sirene nog kan horen op 93 meter afstand.

Leefmilieu Brussel heeft tot nu toe nog geen formele klachten gekregen over de nieuwe sirenes. Het agentschap wil de nieuwe maatregelen dan ook niet meteen aanpassen na één incident, zonder te weten wat er precies is gebeurd. “We blijven wel openstaan voor feedback vanop het terrein en volgen de situatie nauwgezet."