Geslaagde repetitie voor Zinneke Parade

Zaterdag is het weer zover: dan nemen Zinnekes uit de vijf uithoeken van onze wereldstad het centrum in voor de achtste editie van de Zinneke Parade. Wat veelbelovend begon tijdens Brussel 2000 Europese cultuurstad is uitgegroeid tot hét tweejaarlijkse feest van alle mensen, culturen, identiteiten en generaties die het gewest rijk is. BDW woonde al een repetitie bij.

D e Zinneke Parade wil de kosmopolitische en pluralistische culturele rijkdom van Brussel in de verf zetten door bewoners, verenigingen, scholen en artiesten per Zinnode (wijk) te laten samenwerken rond een bepaald thema. Dit jaar is dat Bekoring/Tentation. Kinderen, rolstoelen, normale mensen, minder normale mensen, vreemdelingen en vreemde Belgen van alle kleuren van de regenboog, jeugdhuizen en homes, gemeenschapscentra en buurtverenigingen, ze nemen zaterdag allemaal samen het centrum van Brussel in beslag voor de grootste manifestatie van het Brussel-gevoel, zich kriskras door elkaar een weg banend door de straten en over de pleinen van het centrum tot aan de finish.

Alhoewel, een finish is er niet. De organisatoren willen de parade nog dichter bij het publiek brengen door het vaste parcours af te schaffen in ruil voor verschillende start- en eindpunten. Elke Zinnode weet waar ze om 15 uur moet starten en waar ze om 18 uur moet eindigen, voor de rest kunnen ze vrij om hun gangetjes gaan in de zone tussen Centraal Station, De Brouckère, Sint-Katelijne en Fontainas. Het wordt moeilijk om de hele parade te zien, maar dat maakt deel uit van de opwaardering van het publiek: van passieve toeschouwer tot actieve deelnemer. Dat is misschien iets te hoog gegrepen voor de massa die al te graag grijs en anoniem blijft, toch gaat de Zinneke Parade de uitdaging aan. Vind je een Zinnode leuk? Loop dan even mee. Te gek die percussie? Kom maar mee dansen!

Een actiever publiek heeft trouwens geen tijd om foto’s te maken. Laat die fototoestellen, iPads en smartphones maar thuis en probeer er echt van te genieten. Dat is de belangrijkste nieuwe regel voor diegenen die de activering aan hun laars lappen en toch van op afstand de euforische uitspatting van klank, kleur en vreugde aanschouwen. Wees maar op je hoede, we vernamen uit goede bron dat als het publiek deze spelregel negeert, er in 2016 wellicht een fotoverbod komt. Een verwittigd fotograaf is er twee waard!

Onze fotografe Saskia Vanderstichele was de organisatoren te slim af en heeft alvast een mooie reeks foto’s genomen op een van de soumonces. Een soumonce is een voorvertoning of pre-parade, een woord dat de Zinneke opgepikt heeft uit het carnaval van Henegouwen. Die voorvertoningen zijn eind april begonnen in verschillende wijken van de stad. Brussel Deze Week was er op 25 april bij in Sint-Gillis waar vijf Zinnodes konden nagaan hoe ver ze stonden in hun voorbereiding en waar ze nog extra aan moeten sleutelen.

Het is vrijdagavond rond half zes als de Zinnodes zich aan de voet van het Dudenpark klaarmaken om de avondspits helemaal overhoop te gooien in hartje Sint-Gillis. Eenoogmonstertjes krijgen de laatste instructies van hun kapitein, Florent Grouazel van het kunstenaarscollectief Boite à Clous: “De schapen komen er zo meteen aan. Wij zullen hun kar voortduwen en als ze in het water springen, moeten jullie ze terugbrengen naar de boot.” De kinderen zijn dienaars van de cycloop, een woeste éénoog die letterlijk aan het roer staat van de Zinnode Croisière. “Wij brengen een aangepaste versie van de Odyssee van Ulysses, een hedendaagse schipbreuk. We raken echter verloren en laten ons verleiden door talloze eilanden die ons aantrekken,” vertelt Grouazel, verwijzend naar de link met het thema van de parade, Bekoring/Tentation. “Wij werken daarvoor samen met EPEE, een buitenschoolse kinderopvang in de Marollen, met Centre Sesame, een dagcentrum voor volwassenen met een verstandelijke achterstand in Ukkel, en met Les 400 Coups, creatieve stages voor kinderen in Sint-Gillis.”

Brullen van geluk
Intussen is de stoet vertrokken en lopen we een charmante Braziliaanse tegen het lijf. Ze tracht ons te verleiden met haar buitengewone krachten als sjamaan. “Zij zijn nogal grijs, maar ik ben boordevol kleur, zoals in de maracatu,” roept ze uit, al wijzend naar haar collega’s van de Zinnode Brul. Met het carnaval van haar geboortestad Recife in het achterhoofd, heeft ze een kostuum gemaakt dat uitspat van de felle kleuren. Maar het is ook haar uitbundig enthousiasme dat haar van de kudde scheidt. “Ik heb deelgenomen aan de twee eerste edities van de parade. Vorig jaar ben ik zestig geworden, ik wil zien of ik nog mee kan, want het is een echte marathon!”

“Nu mijn actieve jaren achter me liggen, heb ik nog maar één doel in het leven: mensen gelukkig maken. Want daar gaat het leven toch om, gelukkig zijn?” Op de vraag waarom ze deelneemt, repliceert Inez met een vraag: “Je weet toch wat een Zinneke is? Ik ben een Zinneke. Wij zijn allemaal Zinnekes. Ik ben Braziliaans, Belgisch, Afrikaans, Portugees, Arabisch en zigeuner. Vandaag is iedereen hier alles. We komen allemaal van elders.”

“Toen ik 37 jaar geleden toekwam, moesten wij ons aanpassen. Iedereen ging gekleed in dezelfde kleuren: donkerblauw, kaki, grijs,” vertelt de kunstenares die in de jaren 1970 de bloedige dictatuur in Brazilië is ontvlucht. “Sindsdien hebben we een kleurenexplosie meegemaakt, Brussel is een stad van Zinnekes geworden! Nu is het aan de Belgen om zich daaraan aan te passen. We leven in een wereld van mensen in beweging.”

Wees zaterdag maar op je hoede om niet begeesterd te raken door Inez en haar troep dolle mensen van de Zinnode Brul. Het zootje ongeregeld gaat het opnemen tegen de krijgers die hun water trachten te stelen. “Wij dansen in het rond en kakelen er zodanig op los dat we niet in het oog hebben dat onze vijand ons water steelt. Daarop moeten we de tegenaanval inzetten,” vertelt Inez over de bizarre taferelen die zich voor ons oog afspelen. De Zinnode Brul is een samenwerking tussen De Pianofabriek en Jacques Franck, respectievelijk het Nederlandstalige en Franstalige gemeenschapscentrum van Sint-Gillis. Brul is dan ook een samentrekking van beide landstalen: branden in het Frans en brullen in het Nederlands. “Wij werken rond de verleiding om het dierlijke in ons los te laten. Wat is aanvaardbaar? Waar liggen onze grenzen?”

Beschaafd botsen
Dat dierlijke in ons komt iets verder nog wat explicieter aan bod bij de Zinnode Pornithology. Een leger aan pin-up girls en enkele chippendales leiden tot een heuse botsing der beschavingen. “We laten het primitieve in ons naar boven komen, maar dat kan wel eens botsen met de gevestigde waarden en godsdiensten,” legt Vanessa uit, de lekkerste pin-up van allemaal die o zo heerlijk kan bootie shaken als ze op een ladder klimt die dienst doet als m’as-tu-vu preekgestoelte. “Het is een afweging van onze wilde kant, de verleiding om dingen uit te spoken die niet stroken met de heersende moraal.”

Marcia heeft haar handen vol om haar groep in goede banen te leiden. “In het begin zijn ze wat schuchter, het duurt wel even alvorens ze los komen, maar kijk nu hoe gelukkig ze zijn,” zegt de Braziliaanse over haar groepje van De Lork, een dienstverleningscentrum voor volwassenen met een verstandelijke handicap. “Shan is er dit jaar niet meer bij,” zegt ze, met betrekking op een autistische meisje dat intussen volwaardig lig geworden is van de Zinnode Brul. “De eerste keer dat ze deelnam zat ze vastgebonden in een rolstoel. Dat was geen zicht, maar het was nodig want ze was heel agressief. Het is prachtig om zien hoe ze nu, drie edities later, op eigen benen kan staan.”

Een kleine drie uur later belanden we op het Moricharplein. Miriam Stoffen mag tevreden zijn. “Het is tof om dit te zien na zo veel tijd, want lang blijft het zeer abstract,” zegt de directrice van Zinneke Parade. Met dat abstracte doelt ze op de twee jaar die voorafgaan aan de parade, een belangrijk proces want het is daar dat de interculturele, intergenerationele en intergemeentelijke banden gesmeed worden. “Tijdens zo’n pre-parade zie je dat de mensen spontaan met elkaar gaan praten. Dat soort plekken creëren in de stad, daar gaat het om.”

Loop na de parade niet meteen naar huis, want dan gaan de stemhokjes open waarin u kunt stemmen voor een van de vijf thema’s van de volgende editie van de Zinneke Parade. Democratie op z’n Zinneke!